Ålesund

Ålesund
	gmina
	Herb
Państwo	Norwegia
Region	Møre og Romsdal
Siedziba	Ålesund
Kod statystyczny	1504
Powierzchnia	98,18 km²
Populacja (2013); • liczba ludności	; 45 033
• gęstość	482,5 os./km²
	Adres urzędu:Keiser Wilhelmsgate 11; 6003 ÅLESUND
	Położenie na mapie okręgu;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ålesund – portowe miasto handlowe położone na zachodnim wybrzeżu Norwegii, u ujścia kilku fiordów do Morza Norweskiego: w tym Grytafjorden, Ellingsøyfjorden i Sulafjorden, w regionie Møre og Romsdal. Położone na półwyspie i kilku wyspach, tworzących dogodny port.

Obecnie centrum rybołówstwa Norwegii, mieści się tutaj wiele zakładów przetwórczych. Ośrodek turystyczny oraz miejsce zawijania wielu promów pasażerskich, głównie z Wysp Brytyjskich, ale także z Ameryki Północnej. Na pobliskiej wyspie Vigra znajduje się port lotniczy Ålesund-Vigra.

Historia edytuj

Początki miasta wiążą się z powstaniem osady przy naturalnej przystani pomiędzy wyspami Aspøy i Nørvøya. W 1793 roku Ålesund, będące częścią Borgund, uzyskało ograniczone przywileje ladested^[1]^[2]. Pełne prawa ladested miejscowość uzyskała w 1837 roku^[2], zaś w 1848 prawa miejskie jako kjøpstad^[1].

W 1825 miasto liczyło ok. 330 mieszkańców. Szybki rozwój nastąpił w momencie, gdy stało się centrum połowu dorszy, które w postaci sztokfiszy eksportowano pod koniec XIX wieku nawet do Hiszpanii; w połowie XX wieku nadal duży ośrodek rybołówstwa i przetwórstwa rybnego, pracującego na rynki południowoeuropejskie. W końcu XIX w. liczyło 8,4 tys. mieszkańców. W 1904 drewniane miasto doszczętnie spłonęło; kompleksową odbudowę w duchu architektury secesyjnej rozpoczęto rok później. Ok. 1925 liczyło 11,6 tys. mieszkańców, w 1960 – 18,9 tys.

Ålesund jest 389. norweską gminą pod względem powierzchni.

Demografia edytuj

Według danych z roku 2005 gminę zamieszkuje 40 295 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 410,42 os./km². Pod względem zaludnienia Ålesund zajmuje 18. miejsce wśród norweskich gmin.

	kobiety	mężczyźni	razem
ludność stan na 1 stycznia 2005
osób	19 893	20 402	40 295
%	49,37%	50,63%	100%

	podst.	średnie	wyższe	niezn.
wykształcenie stan na 1 października 2004
osób	5346	18 300	7385	671
%	16,86%	57,73%	23,3%	2,12%

Edukacja edytuj

Według danych z 1 października 2004:

liczba szkół podstawowych (norw. grunnskolar): 21
liczba uczniów szkół podstawowych: 5458

Sport edytuj

Aalesunds FK - klub piłkarski

Władze gminy edytuj

Według danych na rok 2011 administratorem gminy (norw. rådmann) jest Olaug Flø Brekke, natomiast burmistrzem (norw. ordfører, d. borgermester) jest Bjørn Tømmerdal.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Kilder til Ålesunds historie [online], www.aalesundhistorielag.org [dostęp 2020-09-17] .
↑ ^a ^b JohnJ. Stokkan JohnJ., GeirG. Thorsnæs GeirG., Morten OlsenM.O. Haugen Morten OlsenM.O., Ålesund [online], Store norske leksikon, 29 lipca 2020 [dostęp 2020-09-17] (norw. bokmål).

Bibliografia edytuj

dane liczbowe: Statistisk sentralbyrå
dane adresowe i dotyczące władz: Kommunenøkkelen

[kilder-1] Kilder til Ålesunds historie [online], www.aalesundhistorielag.org [dostęp 2020-09-17] .

[snl-2] JohnJ. Stokkan JohnJ., GeirG. Thorsnæs GeirG., Morten OlsenM.O. Haugen Morten OlsenM.O., Ålesund [online], Store norske leksikon, 29 lipca 2020 [dostęp 2020-09-17] (norw. bokmål).

[1]

[2]