Élisa Beetz-Charpentier
Jeanne Élisa Henriette Beetz-Charpentier[1] (ur. 1859 w Schaerbeek, zm. 1949 w Neuilly-sur-Seine)[2] – francuska rzeźbiarka, medalierka i malarka.
| Imię i nazwisko |
Jeanne Élisa Henriette Beetz-Charpentier |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Dziedzina sztuki |
Nauka i twórczość edytuj
Élisa Beetz studiowała rzeźbę w Akademii Sztuk Pięknych w Brukseli[3]. Była uczennicą rzeźbiarza Alexandre'a Charpentiera, którego później poślubiła. Élisa Beetz-Charpentier działała głównie jako artystka od 1905 do 1924 roku[4]. W latach 1910-1924 Beetz-Charpentier wystawiała się w Salonie Société Nationale des Beaux-Arts w Paryżu, do którego dołączyła w 1905 roku[5]. W 1909 roku otrzymała pierwszą nagrodę w konkursie na tablicę w stulecie paryskiej firmy Pleyel[6].
Jako rzeźbiarka i projektantka biżuterii pracowała głównie dla Maison de l'Art Nouveau Siegfrieda Samuela Binga[2]. Jej najbardziej znanym dziełem jest brązowa statuetka z 1903 roku zatytułowana Mała żebraczka z mostu Pont des Arts, przedstawiająca dziewczynkę w płaszczu z kapturem[7].
Życie prywatne edytuj
26 października 1886 roku wyszła za mąż za Charles Érasme Félix Constant[8], z którym rozwiodła się 19 kwietnia 1893 roku[9]. Jej drugim mężem był Alexandre Charpentier, również rzeźbiarz i medalier, a świadkami na ich ślubie w 1908 byli Claude Debussy i Auguste Rodin[10]. Rok po ślubie została wdową, gdy jej mąż zmarł na raka 3 marca 1909 roku.
Kontrowersje edytuj
W roku 2017 heraldyk Jerzy Michta opublikował książkę[11] z wynikami swoich badań, które wskazują, że przyjęta w roku 1927 forma godła Polski autorstwa Zygmunta Kamińskiego jest w rzeczywistości kopią wizerunku polskiego orła z plakietki ku czci Ignacego Paderewskiego zaprojektowanej w roku 1924 przez Élisę Beetz-Charpentier[12]. W październiku 2018 roku Andrzej-Ludwik Włoszczyński, powołując się na publikację Jerzego Michty oraz przeprowadzone przez siebie badania stwierdził, że inspiracją Kamińskiego mogła być wyłącznie plakieta Elise Beetz-Charpentier z roku 1924[13].
W grudniu 2018 roku Aleksander Bąk opublikował kopię umowy z dnia 15 maja 1934 roku, zawartej pomiędzy Mennicą Paryską a medalierką Élisą Beetz-Charpentier[14]. Jego zdaniem stanowi to dowód, że plakieta nie została wyemitowana w roku 1924, lecz dopiero w roku 1934, a teza Jerzego Michty i wnioski sformułowane przez Andrzeja-Ludwika Włoszczyńskiego są niezgodne z prawdą[15]. Włoszczyński skrytykował rozumowanie Bąka[16].
Przypisy edytuj
- ↑ Jeanne Élisa Henriette Beetz – Geni.com
- ↑ a b Elisa Beetz-Charpentier. musee-orsay.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-19)]. w: Musée d’Orsay
- ↑ Claire Leblanc, Alexandre Charpentier et la Belgique, „Cahiers de l'IHRIS”, 2, Institut de Recherches Historiques du Septentrion Université de Lille, 2007.
- ↑ Beetz-Charpentier, Elisa (French sculptor, 1875-1949) w: J. Paul Getty Museum Trust
- ↑ Beetz-Charpentier, Élisa - Painter, sculptor. w: Emmanuel Bénézit: Dictionary of Artists, 2006, ISBN 978-0-19977-378-7.
- ↑ Leonard Forrer: Biographical Dictionary of Medallists: Supplement A-L.Spink & Son, 1923, s. 61.
- ↑ Élisa Beetz-Charpentier, Artworks, artnet.com
- ↑ Akt ślubu, Archives de Paris: V4E 6209 acte 1033
- ↑ Profil genealogiczny: Jeanne Élisa Henriette BEETZ, geneanet.org
- ↑ Jana Wijnsou w: National Identity and Nineteenth-Century Franco-Belgian Sculpture. Routledge, 2017, ISBN 1-35177-814-5, s. 393.
- ↑ Jerzy Michta: Średniowieczny i współczesny Orzeł Biały – godło państwa polskiego w państwowej i terytorialnej heraldyce. Kielce: Wydawnictwo „Herb”, 2017, s. 28-31. ISBN 978-83-937741-1-1. Cytat: Ta dwustronna plakietka ku czci Ignacego Jana Paderewskiego z 1924 roku, znajduje się w zbiorach Zamku Królewskiego w Warszawie, przekazana jako dar Muzeum Narodowego w 1986 roku.
- ↑ Wiktor Ferfecki: Godło Polski jest plagiatem?. Rzeczpospolita, 2018-10-29. [dostęp 2018-10-29].
- ↑ Andrzej-Ludwik Włoszczyński, Dwa w jednym [online], OrliDom.pl, 17 października 2018 [dostęp 2018-10-17], Cytat: Raczej trudno, patrząc na oba artefakty, mówić o zbieżności myślenia i przypadkowości, ze względu na zbyt dużą szczegółowość formy orła i jej nietypowość. Inspiracja wydaje się być, w tym układzie, daleko posunięta i o ile forma wykazuje bardzo duże podobieństwo, to już idea stojąca za nią jest w 100% identyczna. Jeżeli dodamy do tego dość ogólnikowe wypowiedzi Kamińskiego na temat inspiracji, bez wskazywania detalicznego tychże, mamy domniemanie graniczącą z pewnością, że tąże inspiracją była wyłącznie plakieta Elise Beetz-Charpentier z roku 1924.
- ↑ Aleksander Bąk, Dowód prawdy [online], JakiZnakTwoj.pl, 5 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-05].
- ↑ Aleksander Bąk, Co ja paczę… — i nie wierzę [online], Wiem-Jak.com, 4 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-15].
- ↑ Andrzej-Ludwik Włoszczyński, Dowód prawdy na co? , orlidom.pl, 12 grudnia 2018 [dostęp 2019-01-11].