Újházi-tyúkleves

Újházi-tyúkleves lub Újházi-tyúkhúsleves – węgierska zupa wymyślona przez aktora Ede Újháziego, jeden z przysmaków kuchni węgierskiej i według wielu jej najpopularniejsze danie. Według pisarza Endre Nagya, pomysłowy i entuzjastyczny Újházi nie żałował starań i kosztów, jeżdżąc do Debreczyna, by zdobyć produkty do wymyślonej przez siebie zupy. Do jej przygotowania potrzebne były stare koguty, których stwardniałe mięśnie nabrały smaku w czasie miłosnych uniesień. Należało gotować je nieprzerwanie przez trzy dni, dodając na koniec warzywa z dużym udziałem selera. Szczególną uwagę zwracał na to, by nie zaginęły grzebienie i inne charakterystyczne narządy koguciego ciała, ponieważ przesądnie wierzył w ich cudowne działanie[1]. Znakiem szczególnego wyróżnienia dla gościa było poczęstowanie takim kawałkiem[2].

Újházi-tyúkleves
{{{alt grafiki}}}
Inne nazwy

Újházi-tyúkhúsleves

Rodzaj

zupa

Miejsce powstania

Węgry

Składniki

kura, warzywa, makaron, przyprawy

Nazwa i historia edytuj

 
Újházy-tyúkhúsleves w restauracji w Győrze
 
Ede Újházi w jednej z ról teatralnych

Potrawa została nazwana na cześć aktora Ede Újháziego, który w oczach opinii publicznej był również postacią w historii węgierskiej gastronomii i którego legendarna zupa z mięsa kogutów w rzeczywistości nie była zupą, ale raczej afrodyzjakiem, rodzajem eliksiru miłości[3].

Jego kariera owiana jest legendami, a jedną z nich jest historia jego zupy, nierozerwalnie związanej z poprzedniczką dzisiejszej restauracji Gundel, restauracją Wampetics, w której się ta słynna zupa narodziła. Węgierski pisarz Gyula Krúdy wielokrotnie opisywał jej pochodzenie, zazwyczaj na kilka sposobów[1]. Jedną z najbardziej znanych legend jest opublikowana 17.01.1932 r. w gazecie Magyar Hírlap, która stamtąd trafiła do świadomości społecznej. Według niej, podczas swoich wizyt w restauracji opowiadał, że lubi zupy gotowane z kawałków starych kur, białego mięsa z makaronem i warzywami. Następnego dnia, uważnie słuchający go szef kuchni, poczęstował go pierwszą wersją słynnej zupy[2].

Przypisy edytuj

  1. a b ÚJHÁZI EDE LEVESE – az Újházi tyúkhúsleves története. [dostęp 2022-10-04]. (węg.).
  2. a b ÚJHÁZY TYÚKHÚSLEVES. [dostęp 2022-10-04]. (węg.).
  3. A porrá lett kakas. [dostęp 2022-10-04]. (węg.).