Ćarwaka
Ćarwaka (dewanagari चार्वाक, transliteracja Cārvāka, ang. the Cārvāka school) – wymarły indyjski system materialistyczny (nāstika) i hedonistyczny. W szerszym znaczeniu to wszystkie indyjskie kierunki materialistyczne. którym często nadaje im się nazwę lokajata. Zakładał, że człowiek składa się z 4 materialnych elementów (ziemi, wody, ognia i powietrza), które po śmierci się rozpadają, a także, że człowiek nie ma duszy, a ponieważ zaświaty nie istnieją, nie istnieje też zapłata za dobre i złe czyny (karman). Twórcą systemu był Ćarwaka żyjący prawdopodobnie ok. III-I w. p.n.e. Szkoła ta dostarczała teorii politycznych epoce Mauriów.[1]
Nazwa cārvāka oznacza „przyjemną mowę” (od cāru – „przyjemny, słodki” i vāk – „mowa”), lokajata zaś „obecność w świecie” (od loka – „świat” i āyata – „obecny”)[2][3].
Szkoły filozoficzne nurtu ćarwaka były aktywne do XII w. naszej ery. Po tym okresie zanikły całkowicie, z przyczyn które nie są obecnie znane. Z tego też powodu źródła naszej wiedzy o tej filozofii są bardzo niekompletnie, będąc niemal w całości przekazami z drugiej ręki, w większości jako krytyki przez przedstawicieli innych nurtów
Przypisy edytuj
- ↑ Jan Kieniewicz: Historia Indii. Wyd. 3. Wrocław: Ossolineum, 2003, s. 73. ISBN 83-04-04642-3.
- ↑ Richard King: Indian Philosophy: An Introduction to Hindu and Buddhist Thought. Edinburgh University Press, 1999, s. 17. ISBN 978-0-7486-0954-3. (ang.).
- ↑ N. V. Isaeva: Shankara and Indian Philosophy. SUNY Press, 1 stycznia 1993, s. 27. ISBN 978-0-7914-1281-7. (ang.).