Čertova diera
Čertova diera (Czarcia Dziura) – jaskinia krasowa w Krasie Słowacko-Węgierskim na Słowacji.
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Położenie | |
| Długość |
1000 m |
| Głębokość |
186 m |
| Wysokość otworów |
780 m n.p.m. |
| Kod |
kraj koszycki |
Położenie na mapie kraju koszyckiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
 48°37′26″N 20°47′27″E/48,623889 20,790833
| |
Położenie edytuj
Leży we wschodniej części Płaskowyżu Górnego Wierchu, na samym południowym skraju płaskowyżu, nad jego stromymi, południowymi zboczami. Jest najgłębszą i najdłuższą jaskinią tego płaskowyżu.
Geologia, morfologia edytuj
Czarcia Dziura ma postać głębokiego na 186 m ciągu studni krasowych, połączonych systemem sal i korytarzy. Rozwinęły się one w ciągu szczelin i spękań skał, powstałych na skutek odciążenia stromego zbocza i powolnego spełzywania górnych partii górotworu po bardziej plastycznym podłożu[1]. Otwór o wymiarach 23 × 3 m leży na wysokości 780 m n.p.m. Jaskinia charakteryzuje się bogatą szatą naciekową.
Historia eksploracji edytuj
Wlot do jaskini znany był od dawna. W pierwszej połowie lat 70. XX w. eksplorowali ją m.in. czescy speleolodzy Jaroslav Hromas i Bohuslav Kučera, zaś później również Węgrzy z grupy "Vörös Meteor" z Budapesztu. W 1979 r. metodą barwienia wody udało się wykazać, że system jaskiniowy Czarciej Dziury jest połączony hydrologicznie z wielkim wywierzyskiem, usytuowanym od niej w odległości 5 km na pd.-zach., na wysokości 230 m n.p.m. u południowych podnóży płaskowyżu, koło wsi Hrhov. Użyta do barwienia wody fluoresceina pojawiła się w wywierzysku po 11 dniach.[2] Z kolei w latach 80. działali w jaskini członkowie Slovenskej speleologickej spoločnosti z Rożniawy, a następnie z Turňe nad Bodvou, którzy osiągnęli dzisiejsze dno jaskini na głębokości 186 m[1].
Ochrona przyrody edytuj
Jaskinia leży na obszarze Parku Narodowego Krasu Słowackiego. Od 1995 r. jest chroniona jako pomnik przyrody (słow. prírodná pamiatka).
Turystyka edytuj
Jaskinia leży w niewielkiej odległości od żółto znakowanego szlaku turystycznego z Hrhova do Doliny Zadzielskiej. Nie jest udostępniona do zwiedzania.
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Ďurček Jozef a kolektív: Slovenský kras. Turistický sprievodca ČSSR, č. 41, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1989, ISBN 80-7096-020-5.
- Slovenský kras – Domica. Turistická mapa 1:50 000, wydanie 3, wyd. VKÚ Harmanec 2007, ISBN 80-8042-413-6.