Łowczyk rudawy

Łowczyk rudawy
	Todiramphus australasia
	(Vieillot, 1818)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	ptaki neognatyczne
Rząd	kraskowe
Rodzina	zimorodkowate
Podrodzina	łowce
Rodzaj	Todiramphus
Gatunek	łowczyk rudawy
Synonimy
	Todirhamphus australasia (Vieillot, 1818); Halcyon australasia (Vieillot, 1818); Alcedo australasia Vieillot, 1818;
	Todirhamphus australasia (Vieillot, 1818); Halcyon australasia (Vieillot, 1818); Alcedo australasia Vieillot, 1818;
Podgatunki
	T. a. australasia (Vieillot, 1818); T. a. dammerianus (Hartert, EJO, 1900); T. a. odites (Peters, JL, 1945);
	T. a. australasia (Vieillot, 1818); T. a. dammerianus (Hartert, EJO, 1900); T. a. odites (Peters, JL, 1945);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Łowczyk rudawy^[4], łowiec rudawy^[5] (Todiramphus australasia) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae). Jest endemitem Małych Wysp Sundajskich i Moluków. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern)^[3].

Systematyka edytuj

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1818 roku Louis Pierre Vieillot w 19. tomie Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle, appliquée aux arts, à l'agriculture, à l'économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Nouvelle édition. Autor nadał gatunkowi nazwę Alcedo australasia; nie wskazał miejsca typowego, ale w 1914 roku Hellmayr wyznaczył jako miejsce typowe wyspę Timor^[2]^[6]^[7]. Obecnie gatunek zaliczany jest do rodzaju Todiramphus^[4]^[7]^[8]^[9].

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia trzy podgatunki T. australasia^[8]^[10]:

T. a. australasia (Vieillot, 1818)
T. a. dammerianus (Hartert, EJO, 1900)
T. a. odites (Peters, JL, 1945)^[10].

Na liście ptaków świata opracowywanej przez autorów Handbook of the Birds of the World i BirdLife International oraz w serwisie Birds of the World wyróżniane są jeszcze dwa podgatunki^[7]^[11]:

T. a. tringorum (Hellmayr, CE, 1914)
T. a. interpositus (Hartert, EJO, 1904).

Etymologia edytuj

Todiramphus: rodzaj Todus Brisson, 1760 (płaskodziobek); gr. ῥαμφος rhamphos „dziób”^[12].
australasia: łac. australis – „południowy”, łac. Asia – „azjatycki”^[13].

Morfologia edytuj

Średniej wielkości ptak o dużym, szerokim u nasady dziobie, czarnej górnej szczęce, dolna szczęka bladożółta z ciemniejszym końcem. Nogi i stopy czarniawe. Tęczówki ciemnobrązowe. Występuje niewielki dymorfizm płciowy. Dorosłe samce mają ciemnozieloną czapeczkę na głowie, rudy szeroki pasek brwiowy, który rozciąga się do nasady dzioba i obejmuje tył głowy. Poniżej czarna maska. Podgardle i gardło białawe, szyja, brzuch, boki i pokrywy podogonowe rudawe. Górne części ciała ciemnozielone. Skrzydła, zad i ogon niebieskie. Samica jest nieco ciemniejsza od samca. Osobniki młodociane są podobne do samicy. Różni je białe zakończenie dzioba, czarne cętki na piersiach i po bokach oraz płowożółte przebarwienia na skrzydłach. Długość ciała 21 cm, masa ciała: samiec 28–58 g, samica 39–55 g^[7].

Zasięg występowania edytuj

Poszczególne podgatunki łowczyka rudawego występują^[7]:

T. a. australasia – na Małych Wyspach Sundajskich: Lombok, Sumba i Timor oraz na Wyspach Barat Daya: Romang i Wetar,
T. a. dammerianus – na Wyspach Leti: Leti i Moa, na wyspie Damar i na Wyspach Babar,
T. a. odites – na Wyspach Tanimbar^[7]^[9].

Ekologia edytuj

Głównym habitatem łowczyka rudawego są wilgotne tropikalne lasy równikowe pierwotnego i wtórnego wzrostu do 700 m n.p.m., lasy monsunowe, zagajniki i ogrody. Długość pokolenia jest określana na 3,6 roku^[14]. Dieta tego gatunku nie jest dobrze zbadana, składa się głównie z owadów. Przesiaduje na gałęziach w różnych piętrach lasu. Ofiary podejmuje prawdopodobnie bezpośrednio z ziemi^[7]. Zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 437 tys. km²^[14].

Rozmnażanie edytuj

Brak informacji o gniazdowaniu i rozmnażaniu tego gatunku^[7].

Status edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN łowczyk rudawy jest uznawany za gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern), a jego liczebność jest obecnie szacowana na więcej niż 9,25 tys., a mniej niż 18,5 tys. dorosłych osobników. Trend populacji szacowany jest na lekko spadkowy z powodu powolnego zmniejszania się jego naturalnego habitatu^[3]^[14].

Przypisy edytuj

↑ Todiramphus australasia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Denis Lepage: Cinnamon-banded Kingfisher Todiramphus australasia (Vieillot, LJP 1818). Avibase. [dostęp 2023-06-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Todiramphus australasia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ALCEDINIDAE Rafinesque, 1815 - ZIMORODKOWATE - KINGFISHERS (wersja: 2023-04-08). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-06-11].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 163, 1999.
↑ L.J.P.L.J.P. Vieillot L.J.P.L.J.P., Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle, appliquée aux arts, à l'agriculture, à l'économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Nouvelle édition, wyd. 19, Paryż 1818, s. 419 (fr.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h P. F. Woodall: Cinnamon-banded Kingfisher Todiramphus australasia, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-06-10]. (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-06-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 224. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
↑ ^a ^b Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., CORACIIFORMES, Wersja 4.013 (2021-11-24) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2023-06-11] (ang.).
↑ HBW and BirdLife International: Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. 2022. [dostęp 2023-06-10]. (ang.).
↑ Todiramphus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-04-29] (ang.).
↑ australasia, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-06-10] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Cinnamon-banded Kingfisher Todiramphus australasia. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-06-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Todiramphus australasia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[AviBase-2] Denis Lepage: Cinnamon-banded Kingfisher Todiramphus australasia (Vieillot, LJP 1818). Avibase. [dostęp 2023-06-10]. (ang.).

[iucn-3] Todiramphus australasia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ALCEDINIDAE Rafinesque, 1815 - ZIMORODKOWATE - KINGFISHERS (wersja: 2023-04-08). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-06-11].

[mc-5] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 163, 1999.

[Pierwszy-6] L.J.P.L.J.P. Vieillot L.J.P.L.J.P., Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle, appliquée aux arts, à l'agriculture, à l'économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Nouvelle édition, wyd. 19, Paryż 1818, s. 419 (fr.).

[botw-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h P. F. Woodall: Cinnamon-banded Kingfisher Todiramphus australasia, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-06-10]. (ang.).

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-06-10]. (ang.).

[HBW_06-9] Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 224. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).

[Zoon-10] Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., CORACIIFORMES, Wersja 4.013 (2021-11-24) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2023-06-11] (ang.).

[HBW_v7-11] HBW and BirdLife International: Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. 2022. [dostęp 2023-06-10]. (ang.).

[12] Todiramphus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-04-29] (ang.).

[13] australasia, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-06-10] (ang.).

[birdlife-14] Cinnamon-banded Kingfisher Todiramphus australasia. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-06-11]. (ang.).

[4]

[5]

[3]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]