Łyczak muszlowy
Łyczak muszlowy (Panus conchatus (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łyczak muszlowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Panus conchatus (Bull.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 396 (1838) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji: Panus, Panaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1787 Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus conchatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1838 Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Panus[1].
Ma ponad 40 synonimów naukowych. Niektóre z nich[2]:
- Agaricus conchatus Bull.1787
- Lentinus conchatus (Bull.) J. Schröt. 1889
- Lentinus torulosus (Pers.) Lloyd 1913
- Pocillaria conchata (Bull.) Kuntze 1891
Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1890 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako twardziak muszlowy, bedłka muszlowa, łuszczak muszlowy, bocznotrzonowiec muszlowy[3].
Morfologia edytuj
Ogromna większość gatunków w rzędzie żagwiowców ma hymenofor rurkowaty. Łyczak muszlowy należy do nielicznej grupy gatunków o hymenoforze blaszkowatym. Jednak badania filogenetyczne wykazały, że mimo tej odrębności jest on ściśle związany z rodziną żagwiowatych[3].
Szerokość 4–12 cm, kształt muszlowaty lub językowaty, na środku lejkowato wgłębiony. Powierzchnia gładka lub aksamitna, u młodych okazów liliowa, u starszych w kolorze od odchrowego do czerwonobrązowego[4].
Głęboko zbiegające na trzon, gęste, w kolorze od bladoliliowego do ochrowego[4].
Wysokość 1–3 cm, grubość 1–2 cm, niecentryczny, Powierzchnia filcowata, kolor od ochrowobrązowego do liliowego[4].
Białawy, łykowaty i skórzasty[4].
Biały. Zarodniki eliptyczne, nieamyloidalne, o rozmiarach 7–5 × 2,5–3 μm[5].
Występowanie i siedlisko edytuj
Notowany jest w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie i Azji. Jest szeroko rozprzestrzeniony, jednak wszędzie rzadki[6].
Jego owocniki wyrastają od lata do jesieni na martwym drewnie drzew liściastych, głównie na pniach i pniakach. Najczęściej występuje w wilgotnych lasach łęgowych. Zazwyczaj występuje gromadnie[4]. Rośnie na różnych gatunkach drzew, najczęściej na brzozach, topoli osice, dębach. Owocniki wyrastają od lipca do listopada[3].
Znaczenie edytuj
Saprotrof, grzyb jadalny, ale ciężkostrawny[5]. Spożywany jest np. w Meksyku i Peru[7].
Gatunki podobne edytuj
Podobny jest twardziak anyżkowy (Lentinus suavissimus), ale różni się anyżowym zapachem, jest mniejszy i rośnie tylko na wierzbach[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-19] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
- ↑ a b California Fungi Panus conchatus. [dostęp 2012-11-13].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.