Łyszczynkowate

**Łyszczynkowate**
	Nitidulidae
	Latreille, 1802
	; Wyciążek czarny (Cyllodes ater')
	; Urazek czteroplamkowy (Glischrochilus quadripunctatus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Cucujiformia
(bez rangi)	Phytophaga
Nadrodzina	zgniotki
Rodzina	łyszczynkowate
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Łyszczynkowate (Nitidulidae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych.

Zasięg występowania edytuj

Przedstawiciele łyszczynkowatych występują na całym świecie^[1].

W Polsce stwierdzono 125 gatunków^[2].

Budowa ciała edytuj

Osiągają 0,9 - 15 mm długości. Ciało wydłużone bądź owalne w zarysie, wygrzbiecone lub spłaszczone. Pokrywy zazwyczaj skrócone, odsłaniają 1-3 tylne segmenty odwłoka; u niektórych rodzajów pokrywy w pełni rozwinięte. Głowa nie jest zakryta w widoku od góry. Brzegi przedplecza zwykle są rozszerzone i cienkie. Na brzusznej stronie przedtułowia znajduje się wyrostek, pomiędzy biodrami przednich par nóg nóg. Powierzchnia grzbietowa punktowana, pokrywy zazwyczaj gładkie, choć u niektórych rodzajów żeberkowane. Czułki składają się z 11 segmentów, ostatnie 3 (czasami 2) tworzą buławkę. Stopa zwykle składa się z 5 segmentów we wszystkich parach odnóży , rzadziej z 4. Czwarty tarsomer jest zredukowany, zaś piąty - najdłuższy^[1].

Ubarwienie ciała zazwyczaj ciemnie, czarne lub brunatne, czasami z czerwonymi bądź żółtymi plamkami^[1]^[3].

Biologia i ekologia edytuj

Większość gatunków jest saprofagiczna lub mykofagiczna. Inne są związane z kwiatami, padliną, (np. Nitidula, Omosita) gniazdami pszczół (np. Aethina tumida) lub mrówek, (np. Amphotis) bądź zmagazynowaną żywnością (np. niektórzy przedstawiciele rodzaju Carpophilus). Larwy niektórych grup są drapieżnikami, żerując zwłaszcza na larwach korników, larwy z rodzaju Cybocephalus żerują na czerwcach^[1].

Systematyka edytuj

Do zgniotkowatych zaliczanych jest około 4500 gatunków zgrupowanych w 350 rodzajach^[1].

Podział systematyczny^[4]:

Podrodzina Calonecrinae
- Calonecrus
Podrodzina Maynipeplinae
- Maynipeplus
Podrodzina Epuraeinae
- Crepuraea
- Epanuraea
- socznik (Epuraea)
- Grouvellia
- Mystronoma
- Amedanyraea
- Amystrops
- Parepuraea
- Ceratomedia
- Trimenus
- Ecnomaeus
- Platychorina
- Baloghmena
- Stauromenus
- Taenioncus
- Raspinotus
- Taeniolinus
- Carpocryraea
- Csiromenus
- Eutaenioncus
Podrodzina Carpophilinae
- Procarpophilus
- Carpophilus
- Nitops
- Ctilodes
- Loriarulus
- Vulpixenus
- Urophorus
Podrodzina Amphicrossinae
- Amphicrossus
Podrodzina Meligethinae
- †Melipriopsis
- Meligethinus
- Pria
- Microporodes
- Anthystrix
- Micropria
- Metapria
- Cyclogethes
- Cryptarchopria
- Microporum
- Cornutopria
- Meligethes
- Restiopria
Podrodzina Nitidulinae
- Nitidula
- Omosita
- lizaczka (Soronia)
- †Microsoronia
- Lobiopa
- Omosiphila
- Temnoracta
- Hisparonia
- Ornosia
- Pleoronia
- Amphotis
- Macleayania
- Sebastianiella
- Annachramus
- Stenoronia
- Prometopia
- Cacconia
- Axyra
- Megauchenia
- Tetrisus
- Megaucheniodes
- Taraphia
- Pseudoplatychora
- Ipidia
- Platychora
- Taracta
- Psilotus
- Perilopa
- Stelidota
- Phenolia
- Gaulodes
- Ussuriphia
- Ostomarch
- Epuraeopsis
- Perilopsis
- Cratonura
- Psilonitidula
- Lasiodactylus
- Neopocadius
- Australaethina
- Aethina
- Anister
- †Omositoidea
- Atarphia
- Hebasculinus
- Hebascus
- Neohebascus
- Hyleopocadius
- Kryzhanovskiella
- Niliodes
- Physoronia
- Pocadites
- Pocadius
- Tagmolycra
- Parapocadius
- Bolivitoxus
- Pleuroneces
- Thalycra
- Pseudothalycra
- Quadrifrons
- Neothalycra
- Thalycrinella
- Pocadionta
- Thalycrodes
- Rixerodes
- Australycra
- Pocadiolycra
- †Cychramites
- Cychramus
- Xenostrongylus
- Oxystrongylus
- Kirejtshukostrongylus
- Axychramus
- Ceratochramus
- Mystrops
- Anthepurops
- Anthocorcina
- Platychorodes
- Cychrocephalus
- Nitidulora
- Palaeocorcina
- Palmostrops
- †Cyllolithus
- Somatoxus
- Cyclocaccus
- Camptodes
- Meoncerus
- Apsectochilus
- Lordyrops
- Carinocyllodes
- wyciążek (Cyllodes)
- Eusphaerius
- Viettherchnus
- Ceramphosia
- Camptomorphus
- Pallodes
- Coxollodes
- Neopallodes
- Cyllodesus
- Oxycnemus
- Eugoniopus
- Psilopyga
- Interfaxia
- Triacanus
- Monafricus
- Gymnocychramus
- Pycnocnemus
- Arborotubus
- Cychramptodes
- Gonoglypha
- Miskoramus
- Cylindroramus
- Lawrencerosus
- Krakingus
- Koryaga
- Koryaginus
Podrodzina Cillaeinae
- Gonioryctus
- Orthostolus
- Apetasimus
- Eupetinus
- Prosopeus
- Cillaeopeplus
- Colopterus
- Colopterus
- Cyllopodes
- Grammorus
- Grouvellepeplus
- Brachypeplus
- Leiopeplus
- Idosoronia
- Teloconus
- Tokocillaeus
- Onicotis
- Campsopyga
- Cillaeus
- Brittonema
- Cillaeopsis
- Halepopeplus
- Liparopeplus
- Halepopeplus
- Adocinus
- Platynema
- Ithyphenes
- Macrostola
- Macrostolops
- Conotelus
Podrodzina Cryptarchinae
- Cnips
- Cnipsarcha
- schowka (Cryptarcha)
- Homepura
- Kaszabena
- Paromia
- Paromidia
- Pityophagus
- urazek (Glischrochilus)
- Platyarcha
- Amlearcha
- Ceratarhina
- Arhina
- Arhinella
- Eucalosphaera
Podrodzina Cybocephalinae
- Cybocephalus
- Pycnocephalus
- Hierronius
- Pastillodes
- Taxicephomerus
- Horadion
- Pastillus
- †Endrodiellus
- Pastillocenicus
incertae sedis
- †Miophenolia
- †Oligamphotis
- Prioschema

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Family Nitidulidae bugguide.net. [dostęp 2021-12-28].
↑ A. Lasaoń: rodzina: Nitidulidae Latreille, 1802 — łyszczynkowate. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2021-12-28].
↑ łyszczynkowate w insektarium.net. [dostęp 2021-12-28].
↑ łyszczynkowate w www.zin.ru. [dostęp 2021-12-28].

[bugguide-1] Family Nitidulidae bugguide.net. [dostęp 2021-12-28].

[Nitidulidae-2] A. Lasaoń: rodzina: Nitidulidae Latreille, 1802 — łyszczynkowate. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2021-12-28].

[insektarium-3] łyszczynkowate w insektarium.net. [dostęp 2021-12-28].

[zin-4] łyszczynkowate w www.zin.ru. [dostęp 2021-12-28].

[1]

[2]

[3]

[4]