Śnieżyca mała[4] (Anser rossii) – gatunek dużego, wędrownego ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Nie jest zagrożony. Spotykany w hodowlach[5].

Śnieżyca mała
Anser rossii[1]
Cassin, 1861
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

gęsi

Plemię

Anserini

Rodzaj

Anser

Gatunek

śnieżyca mała

Synonimy
  • Chen rossii (Cassin, 1861)[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     lęgowiska

     przeloty

     zimowiska

Systematyka edytuj

Jest to gatunek monotypowy[6][7]. Na wolności odnotowano hybrydyzację z berniklą białolicą (Branta leucopsis) i śnieżycą dużą (A. caerulescens)[6]. Czasami takson ten bywał umieszczany w rodzaju Chen[6].

Zasięg występowania edytuj

W sezonie lęgowym występuje w północnej Kanadzie, rzadko pojawia się też na Alasce[6]. Zimuje na południu USA i w północnym Meksyku[6].

Sporadycznie zalatuje do Europy[8]. W Polsce do 2019 stwierdzona 6 razy (obserwowano 7 osobników)[9], ze względu jednak na to, że nie ma pewności, czy były to pojawy naturalne, gatunkowi temu nadano kategorię D w klasyfikacji AERC i nie jest on zaliczany do krajowej awifauny[10].

Morfologia edytuj

 
Śnieżyca mała w locie

Ptak ten jest podobny do śnieżycy dużej odmiany białej, ale jest zdecydowanie mniejszy[5]. Jest biało upierzony, jedynie końcówki skrzydeł są czarne. Dziób przysadzisty, różowy. Brak dymorfizmu płciowego w upierzeniu[5]. Istnieją też ciemne odmiany barwne, jednak są one bardzo rzadko spotykane[11].

Długość ciała: 53–66 cm[6]; rozpiętość skrzydeł 113–116 cm[11]; masa ciała: samce 1224–1880 g, samice 1270–1660 g[6]. Samce są przeciętnie nieco większe od samic[6][11].

Pożywienie edytuj

Głównie materiał roślinny, w tym korzenie, liście, łodygi i zielone części roślin wodnych i turzyc, nasiona zbóż[6]; rzadko owady[12].

Rozród edytuj

 
Jaja z kolekcji muzealnej

Wyprowadza jeden lęg w sezonie. W zniesieniu 2–6 białych jaj, które ulegają poplamieniu w trakcie inkubacji. Okres inkubacji trwa 19–25 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo w ciągu 24 godzin od wyklucia, potrafią pływać i same zdobywać pokarm[12].

Status i ochrona edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje śnieżycę małą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2020 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność populacji na około 2,1 miliona dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3]. Gatunek ten jest ptakiem łownym, rocznie odstrzeliwanych jest około 50–100 tysięcy osobników[12].

W Polsce Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt śnieżycy małej nie uwzględnia[13], choć jeszcze w poprzedniej wersji rozporządzenia z 2014 gatunek ten był wymieniany[14].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Anser rossii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Chen rossii, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-11-17] (ang.).
  3. a b Anser rossii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anserini Vigors, 1825 (1815) (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-11].
  5. a b c Śnieżyca mała (łac. Anser rossii). [w:] Portal hodowców ptaków ozdobnych www.ptakiozdobne.pl [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-16)].
  6. a b c d e f g h i Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: Ross's Goose (Anser rossii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-01)].
  7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-25]. (ang.).
  8. wynik wyszukiwania: Anser rossii. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
  9. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 36. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2019. „Ornis Polonica”. 61, s. 117–142, 2020. 
  10. Aneks. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 01.01.2023, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-02-26].
  11. a b c Ross's Goose Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
  12. a b c Ross's Goose Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-07-11]. (ang.).
  13. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
  14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r. poz. 1348).

Bibliografia edytuj

  • Paul Sterry, Andrew Cleve, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Świat Książki, 2007. ISBN 978-83-247-0818-5.

Linki zewnętrzne edytuj