Świątynia Jowisza Obrońcy
Świątynia Jowisza Obrońcy – niezachowana do czasów współczesnych świątynia dedykowana Jowiszowi Obrońcy (Iuppiter Custos), stojąca w starożytności na rzymskim Kapitolu w pobliżu południowo-wschodniego narożnika świątyni Jowisza Najlepszego Największego[1].
 Relief z Łuku Marka Aureliusza. Z prawej strony znajduje się przypuszczalne przedstawienie świątyni Jowisza Obrońcy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Rzymu  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Lacjum  | |
| 41,89182°N 12,48189°E/41,891825 12,481892 | |
Poprzedniczką świątyni była niewielka kapliczka dedykowana Jowiszowi Zbawcy (Iuppiter Conservator), wzniesiona z rozkazu Domicjana w okresie panowania cesarza Wespazjana. Upamiętniać miała ona zwycięstwo nad stronnikami Witeliusza podczas walk w roku 69[1][2]. Wzniesiona została w miejscu domku stróża opiekującego się okręgiem świątyni Jowisza Najlepszego Największego, w którym Domicjan schronił się podczas szturmu witelian na Kapitol[1][2]. Na stojącym w kaplicy ołtarzu umieszczono reliefy przedstawiające te wydarzenia[1][2].
Po swoim wstąpieniu na tron cesarski Domicjan rozkazał w miejscu dotychczasowej kaplicy wznieść dużych rozmiarów świątynię[1][2]. Była to ostatnia spośród świątyń, jakie zbudowano na Kapitolu[1]. W jej wnętrzu znajdował się posąg przedstawiający Jowisza trzymającego w objęciach Domicjana[1][2].
Podium świątyni zostało odsłonięte podczas prac archeologicznych przeprowadzonych w 1896 roku, zniszczono je jednak podczas budowy via di Monte Tarpeio (obecnie via del Tempio di Giove)[1][2]. Wyobrażenia świątyni zachowały się na reliefach zdobiących attykę Łuku Trajana w Benewencie[1][2] oraz przypuszczalnie na jednym z reliefów pochodzących z Łuku Marka Aureliusza, znajdującym się w rzymskim Pallazo dei Conservatori[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Janusz A. Ostrowski: Starożytny Rzym. Polityka i sztuka. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 289–290. ISBN 83-01-12616-7.
- ↑ a b c d e f g Lawrence Richardson: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 218. ISBN 0-8018-4300-6.
| Plan starożytnego Kapitolu |
|---|
 Auguraculum Iseum Casa Romuli Ołtarz Tensarum Centus Gradus Porta Pandana Świątynia Janusa Świątynia Junony Sospita Świątynia Spes Inter duos lucos Clivus Argentarius Świątynia Wenus Érycine Świątynia Mens (?) Świątynia Fides (?) Świątynia Ops (?) Ś. Wenus Victrix (?) Ś. Genius publicus populi Romani (?) Ś. Fausta Felicitas (?) |