Święcica (powiat sandomierski)
Święcica – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Obrazów[5][6]. W okolicach wsi znajdują się dwa kurhany.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-641[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TSA |
| SIMC |
0801065[5] |
Położenie na mapie gminy Obrazów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego  | |
 50°42′13″N 21°34′53″E/50,703611 21,581389[1]
| |
Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.
Historia edytuj
 |
Ta sekcja od 2013-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Święcica była w średniowieczu folwarkiem rycerskim i należała do rodu Święcickich herbu Jastrzębiec. Na przełomie XVIII i XIX wieku właścicielem wsi był podpułkownik Feliks Ślubicz-Załęcki, kawaler Virtuti Militari i Legii Honorowej, uczestnik kampanii napoleońskiej. Po nim przejął Święcicę Franciszek Chomętowski, który jako poseł w 1831 roku podpisał się pod aktem detronizacji cesarza Mikołaja I jako króla Polski. Jego syn Władysław (1829–1876), urodzony w pobliskim Usarzowie, zasłynął jako pisarz, historyk oraz kustosz zbiorów bibliotecznych Krasińskich i Konstantego Świdzińskiego.
Kolejnymi właścicielami wsi byli Bukowińscy. W 1871 roku w Święcicy urodził się Władysław Bukowiński, używający pseudonimu „Selim” poeta, krytyk literacki i teatralny. Przed stu laty założył i redagował miesięcznik literacko-artystyczny i naukowy „Sfinks”, z którym współpracowali m.in. Stefan Żeromski i Tadeusz Miciński.
W Święcicy zachował się dwór Bukowińskich. Nie bardzo już jednak przypomina szlachecką rezydencję z XIX wieku, ponieważ został przebudowany. Po wojnie mieściła się w nim szkoła, a obecnie jest zamieszkały przez kilka rodzin. Zobaczyć go można w starym zaniedbanym parku, obok bloków mieszkalnych i zniszczonych budynków produkcyjnych. To pozostałość po zakładach usług technicznych, jakie działały na podworskim majątku.
Po Bukowińskich została w Święcicy jeszcze jedna pamiątka – ruiny spichlerza z frontową ścianą w formie portyku, na którym widnieje data „1873”. Położony ok. 200 m na południe od dawnego dworu budynek jest otoczony ze wszystkich stron zaroślami. Od lat nie jest wykorzystywany, mocno zniszczony i skazany na zawalenie.
Zabytki edytuj
Park z XIX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.709 z 20.12.1957)[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 138115
- ↑ Wieś Święcica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1271 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapy, plany, Warszawa 1993, k. 3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 53 [dostęp 2016-01-19].