Żołędnica europejska

gatunek gryzonia z rodziny popielicowatych

Żołędnica europejska, dawniej: żołędnica[3][4] (Eliomys quercinus) – gatunek gryzonia z rodziny popielicowatych, zamieszkujący Europę i północną część Afryki[5][3].

Żołędnica europejska
Eliomys quercinus[1]
(Linnaeus, 1766)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

wiewiórkokształtne

Rodzina

popielicowate

Podrodzina

Leithiinae

Rodzaj

żołędnica

Gatunek

żołędnica europejska

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Żołędnica europejska

Nazewnictwo edytuj

W polskiej literaturze zoologicznej gatunek Eliomys quercinus był oznaczany nazwą „żołędnica”[3][4]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi nadano nazwę „żołędnica europejska”, rezerwując nazwę „żołędnica” dla rodzaju tych gryzoni[6].

Opis edytuj

Długość ciała (tułów z głową) 11-14 cm, a ogona 9-12 cm. Futro w części grzbietowej ubarwione na kolor popielato-rudy, spód ciała żółtawy. Ogon zakończony jest kitą z czarnych włosów o białych końcówkach. Przed uchem biała plama, a na bocznej części głowy czarna. Żołędnica ma duże, okrągłe oczy i stosunkowo długie uszy[3].

Występowanie edytuj

Żołędnica europejska zamieszkuje tereny w Europie, aż po Ural oraz w północnej Afryce[3]. W Polsce występuje tylko na terenach Babiogórskiego Parku Narodowego[7][8].

Biotop edytuj

Spotkać ją można w lasach, zarówno liściastych, jak i mieszanych. Wiedzie nadrzewny tryb życia. Buduje gniazda w dziuplach[3].

Tryb życia edytuj

Prowadzi nocny tryb życia. Odżywia się owocami i nasionami, a także owadami. Na zimę zapada w sen zimowy[3], trwający od września-października do końca kwietnia. Na zimę gromadzi zapasy, które zjada, kiedy budzi się z zimowego snu.

Rozród edytuj

Ciąża trwa 23 dni. Samica rodzi dwukrotnie w ciągu roku, od 3 do 6 młodych[3]. Żywią się one mlekiem matki przez 4 tygodnie. Żołędnica europejska dożywa 6 lat.

Ochrona edytuj

W Polsce podlega ścisłej ochronie. Zgodnie z rozporządzeniem MŚ z 12.10.2011 w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt wymaga utworzenia strefy ochrony ostoi o powierzchni 25 ha starodrzewów wokół stwierdzonego stanowiska[9].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Eliomys quercinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Eliomys quercinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. a b c d e f g h Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.
  4. a b Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
  5. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Eliomys quercinus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 31 października 2014]
  6. Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
  7. Babiogórski Park Narodowy: Ochrona przyrody » Ochrona gatunkowa » Zwierzęta - Babiogórski Park Narodowy. www.bgpn.pl. [dostęp 2015-07-19].
  8. Instytut Ochrony Przyrody PAN: Żołędnica Eliomys quercinus (Linnaeus, 1766). [w:] Atlas Ssaków Polski [on-line]. [dostęp 2015-07-20]. (pol.).
  9. Dz.U. z 2011 r. nr 237, poz. 1419