Żyła klastyczna

Żyła klastyczna (dajka klastyczna, intruzja klastyczna) – struktura sedymentacyjna występująca w skałach osadowych, powstająca poprzez wciskanie upłynnionego osadu w warstwy otaczające.

Intruzja klastyczna w utworach fliszowych polskich Karpat

Do uruchomienia materiału osadowego dojść może pod wpływem ciśnienia nadkładu, ciśnienia wody lub gazów. Impulsem do uruchomienia procesu jest często wstrząs tektoniczny. Upłynniony materiał, wykorzystując nieciągłości warstw otaczających takie jak np. spękania, może przebijać się przez nie lub może wykorzystywać istniejące powierzchnie uławicenia. Wielkość intruzji może wahać się od milimetrów i centymetrów do żył o zasięgu dającym się śledzić na długości kilometrów.

Jako żyły klastyczne określane są również wypełnienia szczelin materiałem osadowym, który dostał się do nich pod wpływem siły ciężkości. Nie dochodzi tu jednak do intruzji, choć sam proces powoduje powstanie podobnych struktur. Struktury takiego typu określane bywają nazwą żył neptunicznych.

Bibliografia

• Ryszard Gradziński, Aleksandra Kostecka, Andrzej Radomski, Rafał Unrug: Zarys sedymentologii. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1986. ISBN 83-220-0275-0. OCLC 925761433.brak strony w książce