Żyły powierzchowne kończyny dolnej

Żyły powierzchowne kończyny dolnej – w anatomii człowieka naczynia żylne zbierającekrew ze struktur powierzchownych kończyny dolnej takich jak skóra, tkanka łączna, podściółka tłuszczowa oraz węzły chłonne powierzchowne i uchodzące do żył głębokich kończyny dolnej.

Żyły powierzchowne kończyny dolnej

Żyły powierzchowne kończyny dolnej tworzą w tkance podskórnej sieć o dużych okach z dużą liczbą zastawek. W sieci tej można wyróżnić większe pnie żylne, licznymi zespoleniami połączone z żyłami głębokimi. Żyły powierzchowne kończyny dolnej towarzyszą naczyniom chłonnym oraz nerwom natomiast na ogół nie towarzyszą tętnicom.

Elementy składowe sieci edytuj

  • Żyły powierzchowne stopy
    • strona podeszwowa
      • sieć opuszkowa
      • żyły podeszwowe palców (venae digitales plantares)
      • łuk żylny podeszwowy skórny (arcus venosus plantaris)
      • żyły międzygłowowe (venae intercapitales)
    • strona grzbietowa
      • sieć podpaznokciowa
      • żyły grzbietowe palców (venae digitales dorsales)
      • żyły międzygłowowe (venae intercapitales)
      • żyły grzbietowe śródstopia (venae metatarsales dorsales)
      • łuk żylny grzbietowy stopy (arcus venosus dorsalis pedis )
    • żyły podeszwowe stopy
      • sieć żylna podeszwowa (rete venosum plantare)
    • żyły grzbietowe stopy
      • sieć żylna grzbietowa (rete venosum dorsale)
      • żyła brzeżna przyśrodkowa (vena marginalis medialis)
      • żyła brzeżna boczna (vena marginalis lateralis)
      • sieć żylna piętowa (rete venosum calcaneum)
  • Żyły powierzchowne podudzia i uda
    • żyła odpiszczelowa (vena saphena magna)[a]
      • dopływy na stopie
        • żyły powierzchowne wychodzące z sieci grzbietowej stopy
        • żyły powierzchowne wychodzące z przyśrodkowej okolicy piętowej
      • dopływy na goleni
        • żyły powierzchowne z powierzchni przednio-przyśrodkowej goleni
        • żyły odżywcze piszczeli
        • żyły przeszywające mięśniowe
      • dopływy na udzie
    • żyła odstrzałkowa (vena saphena parva)
      • dopływy na stopie
        • żyły powierzchowne brzegu powierzchownego stopy
        • sieć żylna piętowa (rete venosum calcaneum)
      • dopływy na goleni
      • żyły powierzchowne strony tylnobocznej goleni
      • żyła udowo-podkolanowa (vena femoropoplitea)

Zespolenia edytuj

  • pomiędzy żyłą odpiszczelową a żyłą odstrzałkową
  • z żyłami głębokimi kończyny dolnej

Zastawki edytuj

Żyły powierzchowne kończyny dolnej posiadają parzyste zastawki rozrzucone wzdłuż całej długości naczynia. Żyła odpiszczelowa posiada średnio 12 par zastawek w tym 1 parę ujściową.

Cechy wspólne żyły odpiszczelowej i żyły odstrzałkowej edytuj

  • położenie napowięziowe na początku i podpowięziowe na końcu
  • początek na obu brzegach stopy
  • geneza z połączenia żył brzeżnych i żyłami powierzchownymi podeszwy
  • odcinek końcowy w kształcie łuku oraz bańkowatego uwypuklenia
  • przebieg razem z gałęziami nerwowymi
  • wyposażenie w zastawki

Uwagi kliniczne edytuj

  • żyła odpiszczelowa jest tak zwaną żyłą żylaków, które powstają zwłaszcza w jej części goleniowej
  • żyły powierzchowne kończyny dolnej i żyły głębokie kończyny dolnej z powodu licznych zespoleń mogą się zastępować jako droga spływu krwi z kończyny dolnej

Uwagi edytuj

  1. Według Hyrtla nazwa pochodzi z arabskiego al-safen (żyła ukryta), ponieważ w przeciwieństwie do innych żył powierzchownych nie prześwieca przez skórę

Bibliografia edytuj

  • Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 409–413. ISBN 83-200-1628-2.
  • Sobotta Atlas Anatomii człowieka. Friedrich Paulsen (red.); Jens Waschke (red.); Witold Woźniak (red. IV wyd. pol.); Kazimierz S. Jędrzejewski (red. IV wyd. pol.). T. 1. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2012, s. 346–349. ISBN 978-83-7609-776-3.