Ў
Ў, ў (nazwa „У krótkie”) – 22. litera białoruskiego alfabetu, oznacza dźwięk [w], brzmiący tak samo jak polskie zwałczone Ł i często mu odpowiada, zwłaszcza przed spółgłoską i w wygłosie (np. pol. dał, biał. даў). Pochodzi od znaku „iżyca ze znakiem krótkości (brewis)” (Іереѵ̆ская власть, пучина Егеѵ̆ская itp.), którego używało się w wydaniach ukraińskich od końca XVI do początku XVII wieku. Znak ten w późniejszym okresie został zmodyfikowany („gammo-podobny ук z brewis”), po czym wszedł do użycia w rumuńskiej cyrylicy, skąd w roku 1837 została wzięta do zbioru poezji ukraińskiej „Русалка Днѣстровая”, już prawie w dzisiejszym kształcie. W białoruskim piśmie litera ta zaczęła funkcjonować w 1890 roku. W białoruskiej łacince literze tej odpowiada Ŭ.
| |
| Informacje podstawowe | |
| Majuskuła |
Ў |
|---|---|
| Minuskuła |
ў |
| Podstawowe pismo | |
| Pochodzenie | |
| Znak diakrytyczny | |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |
Prawdopodobnie była używana w rumuńskiej cyrylicy, skąd została zaczerpnięta w 1836 roku przez kompilatorów ukraińskiego almanachu poetyckiego Rusałka Dnistrowaja (ukr. Русалка днѣстровая); w przedmowie dzieła napisano: przyjęliśmy serbskie џ [...] i wołoskie [rumuńskie] ў [...][1]. Oznaczono nią dźwięk [l] przechodzącego w [w]; współczesna cyrylica ukraińska najczęściej używa w tym miejscu litery В. Była również używana do zapisu języków uzbeckiego i karakałpackiego do momentu urzędowego przejścia na zapis łacinką.
Obecnie używana jest także w językach dungańskim, karaczajsko-bałkarskim, mansyjskim (wogulskim), niwchijskim (giliackim), osetyjskim (w Północnej Osetii) i jupik (syberyjskim eskimoskim).
Kodowanie edytuj
| Znak | Ў | ў | ||
|---|---|---|---|---|
| Nazwa w Unikodzie | Cyrillic Capital Letter Short U[2] | Cyrillic Small Letter Short U[3] | ||
| Kodowanie | dziesiętnie | szesnastkowo | dziesiętnie | szesnastkowo |
| Unicode | 1038 | U+040E | 1118 | U+045E |
| UTF-8 | 208 142 | d0 8e | 209 158 | d1 9e |
| Odwołania znakowe SGML | Ў | Ў | ў | ў |
| Macintosh Cyrillic | 216 | D8 | 217 | D9 |
| ISO 8859-5 | 174 | AE | 254 | FE |
| Windows-1251 | 161 | A1 | 162 | A2 |
| Code page 866 | 246 | F6 | 247 | F7 |
| Code page 855 | 153 | 99 | 152 | 98 |
Przypisy edytuj
- ↑ “...приймилисмо сербскоє џ (виџу wydzu) и волоскоє ў (аў, ɑʋ Erazm. Rotterd., 𝖆𝖚, еў, ɛʋ: спѣваў, spiwɑʋ; душеў, duʃɛʋ)...”. Markijan Szaszkewycz (1837), Rusalka Dnistrovaya (Rusałka Dniestrowa), str. V.
- ↑ Cyrillic Capital Letter Short U. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].
- ↑ Cyrillic Small Letter Short U. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].