(47171) Lempo
(47171) Lempo – jeden z obiektów transneptunowych z pasa Kuipera.
 Zdjęcie z teleskopu Hubble’a, na którym widoczne są dwa składniki (47171) Lempo (większy składnik jest planetoidą podwójną) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
1 października 1999 |
| Numer kolejny |
47171 |
| Oznaczenie tymczasowe |
1999 TC36 |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Przynależność obiektu |
|
| Półoś wielka |
39,206 au |
| Mimośród |
0,2208 |
| Peryhelium |
30,550 au |
| Aphelium |
47,863 au |
| Okres obiegu wokół Słońca |
245,5 lat |
| Średnia prędkość |
4,69 km/s |
| Inklinacja |
8,42° |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Średnica |
efektywna: |
| Masa |
1,28×1019 ± 6×1016 kg |
| Średnia gęstość |
0,64 +0,15−0,11 g/cm3 |
| Okres obrotu |
45,763 ± 0,002 h |
| Albedo |
0,079 +0,013−0,011 |
| Jasność absolutna |
5,41 ± 0,1m |
| Typ spektralny | |
| Średnia temperatura powierzchni |
~44–45 K |
| Satelity naturalne |
2 – Paha, Hiisi |
Odkrycie i nazwa edytuj
Planetoida ta została odkryta 1 października 1999 przez astronomów Erica Rubensteina i Louisa-Gregory’ego Strolgera z Narodowego Obserwatorium Kitt Peak w Arizonie[1].
Początkowo planetoida nosiła prowizoryczne oznaczenie 1999 TC36. W 2002 roku otrzymała numer 47171. W październiku 2017 została nazwana Lempo, imieniem jednego z demonów w mitologii fińskiej[2].
Orbita edytuj
Orbita (47171) Lempo nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 8,42°. Na jeden obieg wokół Słońca ciało to potrzebuje 245,5 roku, krążąc w średniej odległości 39,21 au od Słońca. Mimośród orbity tej planetoidy to 0,22[3]. Zaliczana jest do obiektów typu plutonek, pozostając w rezonansie orbitalnym 2:3 z Neptunem[4].
Właściwości fizyczne edytuj
(47171) Lempo jest obiektem potrójnym. Cały system odbija światło jak pojedynczy obiekt o średnicy efektywnej ok. 393 km, wielkości absolutnej 5,41m i albedo równym 0,08[2].
Księżyc planetoidy nazwany Paha został odkryty przez C.A. Trujillo i M.E. Browna za pomocą teleskopu Hubble’a. Obserwacji dokonano 8 grudnia 2001, a odkrycie ogłoszono 10 stycznia 2002 roku. Księżyc ten ma wielkość szacowaną na ok. 132 +8−9 km, krąży w odległości ok. 7411 ± 12 km od składnika głównego w czasie ok. 50,3 dnia[2].
W październiku 2007, po ponownym przeanalizowaniu obserwacji za pomocą teleskopu Hubble’a, stwierdzono, że obiekt centralny sam składa się z dwóch składników[1][3] o średnicach 272 +17−19 km i 251 +16−17 km krążących wokół środka masy w odległości 867 ± 11 km w czasie 1,9 doby (jest to planetoida podwójna). Okres obrotu głównego składnika wokół własnej osi to około 45,8 godziny[2].
Mniejszy składnik otrzymał w 2017 nazwę Hiisi. Demony Hiisii i Paha były pomocnikami Lempo w mitologii fińskiej, razem udało im się pokonać bohatera Väinämöinena[1].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c (47171) Lempo w bazie Minor Planet Center (ang.)
- ↑ a b c d Informacje o układzie planetoidy na stronie Johnston’s Archive (ang.).
- ↑ a b (47171) Lempo w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- ↑ „Electronic Circular”, 2009-11-03. Międzynarodowa Unia Astronomiczna. Minor Planet Center. (ang.).