1997 w literaturze

Wydarzenia literackie w 1997 roku.

Wydarzenia

• luty – z okazji 70-lecia Polskiego Radia Kraków wydano płytę kompaktową z głosami 57 poetów (m.in. Leopold Staff, Julian Przyboś, Mieczysław Jastrun, Konstanty Ildefons Gałczyński, Wisława Szymborska, Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert, Tadeusz Różewicz).
• marzec – prezesem Pen Clubu zostaje Jacek Bocheński.
• 23-26 kwietnia – V Festiwal „Świat Literacki”, w tym roku poświęcony literaturze włoskiej i hiszpańskiej.
• 3-5 maja – V Warszawskie Dni Literatury (organizatorem jest Stowarzyszenie Pisarzy Polskich).
• z 6 na 7 maja zapada decyzja o rozwiązaniu kabaretu Piwnica pod Baranami.
• 13 maja – ogłoszenie (w dodatku do Gazety Wyborczej) listę dwudziestu nominowanych książek do nagrody literackiej Nike.
• 15 maja – do Polski przyjeżdża Gustaw Herling-Grudziński.
• 15-19 maja – XLII Międzynarodowe Targi Książki w Warszawie. Gościem honorowym jest w tym roku Austria.
• 23 maja – prapremiera Prawiek i inne czasy Tokarczuk w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu.
• 11-15 czerwca – W Teatrze Powszechnym w Radomiu odbywa się III Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski.
• Gazeta Wyborcza w numerze 138 z 16 czerwca informuje, że kolekcjoner T. Niewodniczański odzyskał album zawierający rękopisy 42 utworów Mickiewicza (tzw. Album Moszyńskiego), który skradziono mu w 1993 roku.
• Według Tygodnika Powszechnego (nr 36 z 7 lipca) straty kultury polskiej spowodowane lipcową powodzią (zalane magazyny biblioteczne) mogą wynosić co najmniej 51 mln złotych, jednak kwota ta może wzrosnąć nawet do 200 mln.
• 11-14 września – VIII Krajowe Targi Książki w Warszawie.
• We wrześniu wyłoniono listę siedmiu książek nominowanych do nagrody Nike.
• 3-6 października – Impreza literacka Kraków miastem poezji – Spotkanie Poetów Wschodu i Zachodu w ramach programu Kraków 2000.
• 9-11 października – Międzynarodowy Festiwal Artystyczny „Ostry Nawrót Dekadencji” w Poznaniu (organizator: Czas Kultury).
• 10-18 października – II Festiwal Warszawa Pisarzy.
• 19 października – przyznano pierwszą nagrodę literacką Nike dla Widnokręgu Wiesława Myśliwskiego. W plebiscycie czytelników zwyciężyła powieść Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk.
• 23-25 października – I Krakowskie Targi Książki.
• 17-23 listopada – III Toruński Festiwal Książki.
• 11 grudnia – Jacques Derrida otrzymuje tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Przyznanie tytułu wzbudziło liczne kontrowersje.

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język polski

Pierwsze wydania

• antologia – Trzynaście kotów
• Wojciech Cejrowski – Podróżnik WC
• Izabela Filipiak – Niebieska menażeria (Wydawnictwo Sic!)
• Józef Hen - Prawo i pięść (Świat Literacki)
• Gustaw Herling-Grudziński – Gorący oddech pustyni
• Witold Horwath – Seans
• Włodzimierz Kowalewski – Powrót do Breitenheide
• Zygmunt Kubiak – Mitologia Greków i Rzymian
• Stanisław Lem – Dziury w całym
• Czesław Miłosz
  • Abecadło Miłosza
  • Piesek przydrożny
  • Życie na wyspach
• Andrzej Tadeusz Mazurkiewicz – Upadek aniołów
• Grzegorz Musiał – Al fine
• Marek Nowakowski – Strzały w motelu «George», czyli Skarb Krwawego Barona (Oficyna Wydawnicza Most)
• Jerzy Pilch
  • Tezy o głupocie, piciu i umieraniu
  • Tysiąc spokojnych miast
• Zyta Rudzka – Pałac Cezarów
• Andrzej Sapkowski – Wieża Jaskółki
• Andrzej Stasiuk – Dukla
• Olga Tokarczuk – Szafa
• Adam Wiedemann – Wszędobylstwo porządku

Tłumaczenia

• Bohumil Hrabal – Czuły barbarzyńca (Něžný barbar), przeł. Aleksander Kaczorowski
• P.D. James - Zmysł zabjania (A Mind to Murder), przeł. Roman Palewicz (Prószyński i S-ka)
• Thaddée Matura – Święty Franciszek z Asyżu, przeł. Marek Przepiórka
• Isaac Bashevis Singer – Golem, przeł. Anna Bartkowicz

Pozostałe języki

Język angielski

• Richard Flanagan - Klaśnięcie jednej dłoni (The Sound of One Hand Clapping)
• Dennis Lehane – Pułapka zza grobu (Sacred)
• J.K. Rowling – Harry Potter i Kamień Filozoficzny (Harry Potter and the Philosopher's Stone)
• Stepan Chapman – Trojka (The Troika)

Inne

• Michal Ajvaz - Turkusowy orzeł (Tyrkusový orel)
• Mitch Albom - Niezapomniana lekcja życia: wtorki z Morriem (Tuesdays with Morrie)
• Majgull Axelsson - Kwietniowa czarownica (Aprilhäxan)
• José Saramago – Wszystkie imiona (Todos os nomes)

Wywiady

• Gustaw Herling-Grudziński, Włodzimierz Bolecki – Rozmowy w Dragonei (Wydawnictwo Szpak)

Dramaty

Język polski

• Tadeusz Różewicz:
  • Kartoteka rozrzucona
  • Palacz

Poezja

Język polski

Pierwsze wydania

• Leszek Engelking – Dom piąty (Miniatura, Kraków)
• Krzysztof Karasek – Święty związek
• Ewa Lipska – Ludzie dla początkujących (Wydawnictwo a5, Poznań)
• Tadeusz Pióro – Wiersze okolicznościowe
• Piotr Sommer – Nowe stosunki wyrazów (wiersze z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych)
• Andrzej Sosnowski – Stancje
• Jerzy Szymik
  • Dotyk źrenicy
  • 102 wiersze – wybór poezji
• Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki – Liber mortuorum
• Wojciech Wencel – Oda na dzień św. Cecylii ((Wydawnictwo Marabut, Gdańsk)

Pozostałe języki

• Derek Mahon - Żółta książka (The Yellow Book)
• Mario Benedetti – La vida ese paréntesis
• Matilde Camus – Świat wewnętrzny (Mundo interior)

Prace naukowe i biografie

Język polski

• Przemysław Czapliński – Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996
• Tadeusz Drewnowski – Próba scalenia. Literatura polska 1944-1989. Obiegi – wzorce – style
• Marta Fik – Autorytecie wróć? Szkice o postawach polskich intelektualistów po październiku 1956
• Michał Głowiński – Ekspresja i empatia
• Rafał Grupiński, Izolda Kiec – Niebawem spadnie błoto czyli kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej
• Jerzy Jarzębski – Apetyt na Przemianę. Notatki o prozie współczesnej
• Michał Paweł Markowski – Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura
• Andrzej Mencwel – Przedwiośnie czy potop. Studium postaw polskich w XX wieku
• Cezary Michalski – Powrót człowieka bez właściwości
• Mieczysław Orski – Autokreacje i mitologie (zwięzły opis spraw literatury lat 90.)
• Marian Stala – Druga strona. Notatki o poezji współczesnej
• Leszek Szaruga – Dochodzenie do siebie. Wybrane wątki literatury po roku 1989
• Maciej Świerkocki – Postmodernizm – paradygmat nowej kultury (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego)

Zmarli

• 9 stycznia – Anna Lisowska-Niepokólczycka, polska pisarka (ur. 1930)
• 19 stycznia – James Dickey, amerykański poeta i powieściopisarz (ur. 1923)
• 25 stycznia – Werner Aspenström, szwedzki poeta i dramaturg (ur. 1918)
• 29 stycznia – Osvaldo Soriano, argentyński pisarz i dziennikarz (ur. 1943)
• 3 lutego – Bohumil Hrabal, czeski pisarz (ur. 1914)
• 25 lutego – Andriej Siniawski, rosyjski pisarz, eseista i historyk literatury (ur. 1925)
• 5 marca – Marian Cezary Abramowicz, polski prozaik i poeta (ur. 1934)
• 6 marca – Bernard Antochewicz, polski poeta oraz tłumacz poezji niemieckiej (ur. 1931)
• 7 marca – Agnieszka Osiecka, polska poetka (ur. 1936)
• 14 marca – Jurek Becker, niemiecki pisarz (ur. 1937)
• 20 marca – Victor Sawdon Pritchett, angielski pisarz i krytyk literacki (ur. 1900)
• 22 marca – Leszek Bakuła, polski pisarz (ur. 1930)
• 27 marca – Ella Maillart, szwajcarska pisarka, fotografka, podróżniczka (ur. 1903)
• 30 marca – Krzysztof Nowicki, polski prozaik, poeta i krytyk (ur. 1940)
• 5 kwietnia – Allen Ginsberg, amerykański poeta (ur. 1926)
• 10 kwietnia – Alfred Łaszowski, polski powieściopisarz, krytyk literacki, publicysta (ur. 1914)
• 15 kwietnia – Sam Moskowitz, amerykański redaktor, pisarz, krytyk i publicysta science fiction (ur. 1920)
• 16 kwietnia – Roland Topor, francuski pisarz polsko-żydowskiego pochodzenia, dramaturg (ur. 1938)
• 10 maja – Lars Ahlin, szwedzki pisarz (ur. 1915)
• 15 maja – Andrzej Drawicz, polski krytyk, historyk literatury rosyjskiej, tłumacz (ur. 1932)
• 18 czerwca – Lew Kopielew, rosyjski pisarz, literaturoznawca i historyk literatury (ur. 1912)
• 7 lipca – Leo Lipski, polski prozaik (ur. 1917)
• 20 lipca – Arshi Pipa, albański poeta, pisarz, filozof i krytyk literacki (ur. 1920)
• 2 sierpnia
  • William S. Burroughs, amerykański pisarz i poeta (ur. 1914)
  • Rhydwen Williams, walijski pisarz i poeta (ur. 1916)
• 6 sierpnia – Waldemar Kotowicz, polski pisarz (ur. 1925)
• 25 sierpnia – Robert Pinget, francuski pisarz (ur. 1919)
• 30 sierpnia – Tadeusz Chudy, polski poeta (ur. 1931)
• 29 września – Władysław Bochenek, polski poeta, prozaik, tłumacz (ur. 1920)
• 3 października – A.L. Rowse, brytyjski historyk, poeta, pamiętnikarz, biograf i krytyk (ur. 1903)
• 14 października – Harold Robbins, amerykański pisarz (ur. 1916)
• 16 października – James A. Michener, amerykański pisarz (ur. 1907)
• 30 października – Samuel Fuller, amerykański pisarz i reżyser (ur. 1912)
• 5 listopada – James Robert Baker, amerykański nowelista, satyryk i scenarzysta (ur. 1946)
• 30 listopada – Kathy Acker, amerykańska powieściopisarka feministyczna (ur. 1947)
• 3 grudnia – Henryk Czarnecki, polski pisarz (ur. 1925)
• 16 grudnia – Pawoł Völkel, górnołużycki prozaik (ur. 1931)
• 20 grudnia – Denise Levertov, brytyjsko-amerykańska poetka i pisarka (ur. 1923)
• 25 grudnia – Rui Knopfli, mozambicki poeta (ur. 1932)

Nagrody

• Bollingen Prize for Poetry – Gary Snyder
• International IMPAC Dublin Literary Award - Javier Marías za Serce tak białe (Corazón tan blanco)
• Nagroda Cervantesa – Guillermo Cabrera Infante
• Nagroda Goncourtów – Patrick Rambaud, La Bataille
• Nagroda Jaroslava Seiferta - Karel Milota za książki Antilogie aneb Protisloví i Ďáblův dům
• Nagroda Kościelskich – Olga Tokarczuk, Andrzej Sosnowski
• Nagroda Nike – Wiesław Myśliwski, Widnokrąg
• Nagroda Nobla – Dario Fo
• Premio Sor Juana Inés de la Cruz – Laura Restrepo

Rynek książki

• Liczba tytułów wydanych w 1997 roku: 15966.
• Nakład wydanych książek (łącznie): 93 739,2 tys. egz.
• Liczba tytułów literatury pięknej dla dorosłych: 2538.
• Liczba tytułów literatury pięknej polskiej dla dorosłych: 1403. W tym m.in.:
  • Powieści: 234,
  • Zbiorów opowiadań: 138,
  • Tomików poezji: 650.
• Liczba książek tłumaczonych: 3410. W tym m.in.:
  • z języka angielskiego: 2044,
  • z języka niemieckiego: 461,
  • z języka francuskiego: 297,
  • z języka włoskiego: 125,
  • z języka rosyjskiego: 60.
• Książki z dziedziny literaturoznawstwa: 233, łączny nakład: 199,8 tys. egz.
• Liczba egzemplarzy książek na 1 tys. mieszkańców: 2424.
• Największe nakłady:
  • Henryk Sienkiewicz – 268 tys. egz.
  • Jan Brzechwa – 144 tys. egz.
  • Stefan Żeromski – 132 tys. egz.
  • Adam Mickiewicz – 116 tys. egz.
  • Maria Konopnicka – 77 tys. egz.