2 Dywizja Pancerna SS „Das Reich”

2 Dywizja Pancerna SS „Das Reich” (niem. 2. SS-Panzerdivision "Das Reich") – dywizja Waffen-SS, odpowiedzialna za masakrę ludności cywilnej w Oradour-sur-Glane.

2 Dywizja Pancerna SS „Das Reich”
2. SS-Panzerdivision "Das Reich"
Ilustracja
Historia
Państwo

 III Rzesza

Sformowanie

1934

Rozformowanie

1945

Dowódcy
Pierwszy

Gruppenführer Paul Hausser

Ostatni

Standartenführer Karl Kreutz

Działania zbrojne
II wojna światowa
Agresja na Francję
Inwazja na Bałkany
Operacja jelnińska
Bitwa o Charków
Bitwa na łuku kurskim
Operacja miuska
Ofensywa w Ardenach
Operacja Frühlingserwachen
Organizacja
Numer

2

Rodzaj sił zbrojnych

wojska lądowe

Rodzaj wojsk

wojska pancerne

Podległość

Waffen-SS

Dywizja „Das Reich” w czasie agresji na ZSRR. Okolice miasta Kropywnycki, grudzień 1943
Kościół w Oradour-sur-Glane, świadek zbrodni popełnionej przez żołnierzy z Dywizji „Das Reich”

Historia edytuj

Dywizja została utworzona w 1934 roku jako Die SS-Verfügungstruppe, w 1940 stała się formacją Waffen-SS[1]. Jako dywizja Waffen-SS używała nazw: SS-Division Verfügungstruppe, SS-Division Deutschland, SS-Division Reich, SS-Division Das Reich, SS-Panzergrenadier-Division Das Reich, i 2. SS-Panzer-Division Das Reich[2].

Dywizja Das Reich brała udział zarówno w ataku na Francję[3], jak i w inwazji na Bałkany[4], ale głównie walczyła na froncie wschodnim z Armią Czerwoną, docierając aż do stolicy ZSRR. Żołnierze z jednostek rozpoznawczych widzieli już dachy budynków w mieście[5]. W początkowym okresie ataku na ZSRR, żołnierzom z Dywizji Das Reich, nie zapewniono transportu więc większą część drogi musieli pokonać pieszo[6]. Ostra zima oraz radziecka kontrofensywa udaremniły niemiecki plan zajęcia Moskwy. W czasie tych walk dywizja poniosła znaczne straty[7].

Dywizja brała też udział w bitwie pod Jelnią, pod Sokołowem (jej przeciwnikiem był 1 Czechosłowacki Samodzielny Batalion Polowy)[8], pod Charkowem, na łuku kurskim[9] oraz operacji nad Miusem.

W przededniu bitwy pod Kurskiem liczyła 163 czołgi, a więc dwa razy więcej od analogicznych formacji pancernych Wehrmachtu (np. 3 Dywizja Pancerna posiadała wtedy 90 czołgów, a 9 Dywizja Pancerna 83 czołgi). Po walkach na froncie wschodnim dywizja została wycofana do Francji w celu uzupełnienia strat w ludziach i sprzęcie.

Po inwazji aliantów we Francję walczyła w Normandii. Po klęsce we Francji dywizja „Das Reich” wzięła udział w ofensywie w Ardenach, a potem przerzucona została na Węgry. Na Węgrzech uczestniczyła w nieudanej operacji Wiosenne Przebudzenie skierowanej przeciw Armii Czerwonej. Atak niemiecki został powstrzymany, a 16 marca 1945 armia radziecka przeszła do kontrataku, po którym dywizja „Das Reich” znalazła się w okrążeniu. Po wyjściu z okrążenia żołnierze "Das Reich" walczyli już tylko o przetrwanie. Pod koniec wojny udało im się przedrzeć na zachód, aby uniknąć rosyjskiej niewoli[10]. Po okrążeniu pod Linzem, w maju 1945 roku poddali się armii amerykańskiej[11].

Zbrodnia wojenna w Oradour-sur-Glane i inne zbrodnie edytuj

W kwietniu 1944 roku trafiła do Francji gdzie 10 czerwca popełniła jedną z najgłośniejszych zbrodni Waffen-SS na ludności cywilnej. Żołnierze w miasteczku Oradour-sur-Glane zamordowali 642 osoby, w tym 207 dzieci[12]. Kobiety wraz z dziećmi zostały zamknięte w kościele, który został podpalony. Przez okna żołnierze dywizji Das Reich wrzucali granaty, a do próbujących uciekać strzelali z broni maszynowej[13].

Związek Radziecki

  • wrzesień 1941 - zamordowanie 920 cywilów narodowości żydowskiej[14]

Francja

  • 21 maja 1944 - zamordowanie 15 cywilów
  • 8 czerwca 1944 - zamordowanie 29 cywilów
  • 9 czerwca 1944 - zamordowanie 164 cywilów
  • 10 czerwca 1944 - zamordowanie 669 cywilów (642 osoby w Oradour-sur-Glane)[14]


Dowódcy edytuj

Przypisy edytuj

  1. Bishop 2015 ↓, s. 28–29.
  2. Bishop 2015 ↓, s. 29,.
  3. Bishop 2015 ↓, s. 30,.
  4. Bishop 2015 ↓, s. 32.
  5. Bishop 2015 ↓, s. 34,.
  6. Bishop 2015 ↓, s. 34.
  7. Bishop 2015 ↓, s. 35,.
  8. Ryniewicz 2008 ↓, s. 459-460.
  9. Bishop 2015 ↓, s. 32,34,35,.
  10. Bishop 2015 ↓, s. 42-43.
  11. Jędrzejewski i Lalak 1999 ↓, s. 406,.
  12. Bishop 2015 ↓, s. 37.
  13. Kronika 2004 ↓, s. 343.
  14. a b McNab 2011 ↓, s. 64.
  15. Bishop 2015 ↓, s. 28.

Bibliografia edytuj

  • Chris Bishop: Dywizje Waffen-SS 1939-1945. Zbrodnicze formacje. Warszawa: 2015.
  • Dariusz Jędrzejewski, Zbigniew Lalak: Niemiecka broń pancerna 1939-1945. Warszawa: 1999.
  • Kronika II wojny światowej. Warszawa: Świat Książki, 2004.
  • Chris McNab: SS 1923-1945. Fakty, liczby i dane statystyczne. Poznań: 2011. ISBN 978-83-61524-94-6.
  • Zygmunt Ryniewicz: Leksykon bitew świata. Warszawa: 2008.