3 Brygada Jazdy
3 Brygada Jazdy (3 BJ) – wielka jednostka jazdy Wojska Polskiego II RP.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
gen. ppor. Jan Sawicki |
| Działania zbrojne | |
| wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Mikołajowem (1 VIII 1920) | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
2 Dywizja Jazdy (VIII 1920) |
Formowanie i walki edytuj
W maju 1919 Ministerstwo Spraw Wojskowych w porozumieniu z Naczelnym Dowództwem Wojska Polskiego zaplanowało sformowanie pięciu brygad jazdy. 5 czerwca rozpoczęło się formowanie 3 Brygady Jazdy w składzie 2., 5., i 12 pułk ułanów oraz 3 dywizjon artylerii konnej. Na dowódcę brygady wyznaczony został gen. Jan Sawicki[2].
Brygada sformowana została w połowie 1919 roku w rejonie Tarnopola.
W okresie działań odwrotowych na Ukrainie utworzono grupę jady gen. Jana Sawickiego w składzie Dywizja Jazdy i dotychczas samodzielna 3 Brygada Jazdy. jej zadaniem było niedopuścić do przerwania frontu przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego. Grupie jazdy gen. Sawickiego nie udało się powstrzymać natarcia 1 Armii Konnej. Dysponowała ona zbyt szczupłymi siłami. Popełniono też błędy w dowodzeniu jednostkami kawalerii[3].
W związku z zagrożeniem, jakie nadal stanowiła konnica Budionnego, 2 lipca 1920 utworzono dwudywizyjną Grupę Operacyjną Jazdy gen. Jana Sawickiego. Tworzyły ją: 1 Dywizja Jazdy płk. Rómmla i 2 Dywizja Jazdy płk. Władysława Okrzy-Orzechowskiego oraz występująca samodzielnie 3 Brygada Jazdy[3].
Jako że Grupa powstawała na zapleczu, a w rejon forowania przybywały jednostki kawaleryjskie, na froncie pozostawały poważnie osłabione brygady jazdy znajdujące się w podległości 2 Armii. Zostały one czasowo przekształcone w grupy jazdy: dawna 3 Brygada Jazdy w składzie 2., 11. i 12 pułk ułanów przekształcono w grupę rtm. Antoniego Szuszkiewicza. Liczyła ona w stanie bojowym 5 szwadronów liniowych - w sumie 22 oficerów i 405 szabel, 5 karabinów maszynowych i 2 działa[4].
Walczyła w składzie: 2 puł, dywizjon 12 puł, dywizjon 6 puł[5], 14 puł, 3 dak (1 i 2 bateria). Od połowy lipca 1920 roku podlegała dowódcy 1 Dywizji Jazdy. 13 sierpnia 1920 została rozwiązana, a w październiku 1920 roku w Przemyślu ponownie odtworzona[6].
Brała udział m.in. w wyprawie kijowskiej.
W maju 1921 roku, na bazie odtworzonej 3 Brygady Jazdy, w DOK X sformowana została X Brygada Jazdy z miejscem postoju dowództwa w Rzeszowie[1].
Struktura organizacyjna edytuj
| VI 1919[2] | 24 IV 1920 [7] | 11 VII 1920 [8] | VIII 1920 [9] | X 1920[10] |
|---|---|---|---|---|
| 2 pułk ułanów | 8 pułk ułanów | 214/24 pułk ułanów | ||
| 5 pułk ułanów | 11 pułk ułanów | 11 pułk strz. gran. | ||
| 12 pułk ułanów | ||||
| 3 dywizjon artylerii konnej | ||||
Oficerowie brygady edytuj
- Dowódcy brygady
- gen. Jan Sawicki[7] (VI 1919 -)
- płk Mikołaj Waraksiewicz (był 23 VI 1920)[11]
- inni oficerowie
- rtm kaw. Kazimierz Czerwiński (adiutant)
Przypisy edytuj
- ↑ a b Wielecki 1992 ↓, s. 25.
- ↑ a b Wyszczelski 2006 ↓, s. 130.
- ↑ a b Wyszczelski 2006 ↓, s. 132.
- ↑ Wyszczelski 2006 ↓, s. 132-133.
- ↑ Z Kubania
- ↑ Wielecki 1992 ↓, s. 19.
- ↑ a b Stachiewicz 1925 ↓, zał.
- ↑ Tarczyński (red.) 2002 ↓, s. 187.
- ↑ Nowak 2010 ↓, s. 120.
- ↑ Wielecki 1992 ↓, s. 21.
- ↑ Nowak 2010 ↓, s. 89.
Bibliografia edytuj
- "Księga jazdy polskiej", pod protektoratem marsz. Edwarda Śmigłego–Rydza. Warszawa 1936. Reprint, Bellona Warszawa 1993
- Mirosław Giętkowski, Artyleria konna Wojska Polskiego 1918-1939, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, ISBN 83-7174-823-X, OCLC 69505837.
- Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Warszawa: Wydawnictwo Crear, 1992. ISBN 83-900345-0-7.
- Dowódcy dywizji i brygad jazdy/kawalerii...
- Włodzimierz Nowak: Samhorodek – Komarów 1920. Walki jazdy polskiej z konnicą Budionnego, maj – wrzesień 1920. Warszawa: Bellona SA, 2010. ISBN 978-83-11-11897-3.
- Marek Tarczyński (red.): Bitwa lwowska 1920. Dokumenty operacyjne. T. 1. Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2002. ISBN 83-7399-012-7.
- Julian Stachiewicz: Działania zaczepne 3 armji na Ukrainie. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1925.
- Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.