Wikipedia

3 dolary Indian Princess Head

amerykańska złota moneta obiegowa o nominale trzech dolarów amerykańskich wybijana przez U.S. Mint w latach 1854–1889

3 dolary Indian Princess Head (ang. $3 gold-piece[1] lub three-dollar gold piece[2]) – amerykańska złota moneta obiegowa o nominale trzech dolarów amerykańskich projektu Jamesa B. Longacre’a(inne języki), wybijana przez U.S. Mint w latach 1854–1889. Wprowadzenie monety o tym nominale zostało ustanowione na mocy uchwalonego 21 lutego 1853 roku przez Kongres Coinage Act of 1853(inne języki). Przyczyny ustanowienia monety o nominale trzech dolarów nie są znane. W 1889 roku zaprzestano emisji monety, a rok później na mocy Act of September 26, 1890 zniesiono ten nominał i monetę o nominale trzech centów.

3 dolary Indian Princess Head
Państwo  Stany Zjednoczone
Emitent Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych
Mennica U.S. Mint
Nominał 3 dolary amerykańskie
Lata bicia 1854–1889
Awers
Projekt: Indian Princess Head
Projektant: James B. Longacre
Rewers (1854)
Projekt: Wieniec z nominałem, mały napis „DOLLARS”
Projektant: James B. Longacre
Rewers (1855–1889)
Projekt: Wieniec z nominałem, duży napis „DOLLARS”
Projektant: James B. Longacre
Opis fizyczny
Masa 5,015 g
Średnica 20,5 mm
Krawędź ząbkowana
Materiał Au 900 (złoto 90%, miedź 10%)
Stempel zwykły i lustrzany

Tło historyczne edytuj

Moneta o nominale trzech dolarów została wprowadzona na mocy ustawy – Coinage Act of 1853 – uchwalonej 21 lutego 1853 roku przez Kongres[3]. Nowe prawo miało na celu zredukowanie wagi wszystkich srebrnych monet z wyjątkiem srebrnych monet jednodolarowych. Jednak powód ustanowienia złotej monety o nominale trzech dolarów nie został nigdy wyjaśniony[1]. Bowers podaje, że sam nominał trzech dolarów był już znany w Stanach Zjednoczonych i pojawiał się na banknotach emitowanych przez poszczególne stany (np. New Hampshire czy Massachusetts) czy banknotach zastępczych (tzw. greenbacks(inne języki)). Jednak monety o takim nominale nie funkcjonowały. W debatach Kongresu w latach 1832–1834 na temat złotych i srebrnych monet zaproponowano ustanowienie monety trzydolarowej, ale ostatecznie nie wprowadzono pomysłu w życie[4].

Wprowadzenie monety o tym nominale nigdy nie zostało dostatecznie wyjaśnione przez Kongres i U.S. Mint. Obecnie funkcjonują dwie teorie dotyczące emisji monety trzydolarowej stworzone przez kolekcjonerów. Pierwsza z nich wiąże się ze znaczkami pocztowymi. Wraz z ekspansją gospodarczą poza granice państwa Stany Zjednoczone przystąpiły do grupy państw opowiadających się za unifikacją taryf pocztowych. W 1845 roku Kongres zalegalizował druk amerykańskich znaczków pocztowych. Każdy miał kosztować pięć centów. Sześć lat później wraz z wprowadzeniem do obiegu srebrnej monety trzycentowej, cenę znaczków obniżono właśnie do trzech centów. Wprowadzenie złotej monety trzydolarowej miało ułatwić zakup arkuszy 100 znaczków pocztowych za jednym razem[5][6][7][1]. Bowers i Yeoman podają, że moneta trzydolarowa mogła zostać ustanowiona, aby ułatwić zakup 100 sztuk srebrnych trzycentówek[8][2][1].

Projekt i emisja edytuj

Projekt awersu i rewersu monety edytuj

Wykonanie projekt nowej monety powierzono Jamesowi B. Longacre’owie. Ze względu na podobną wielkość i masę, to wizerunek miał odróżniać monetę od będących już w obiegu monet Quarter Eagle i Half Eagle, na których widniała Miss Liberty z diademem na głowie. Sam Longacre uważał monetę o nominale trzech dolarów za „anomalię” w amerykańskim mennictwie. W tym celu postanowił na awersie umieścić profil kobiety z koroną z piór na głowie[8]. Wbrew nazwie wizerunek Indian Princess nie nawiązuje do rdzennych mieszkańców Ameryki. Longacre w swoim projekcie miał wzorować się na rzeźbie Przyczajonej Afrodyty, która wówczas znajdowała się w muzeum w Filadelfii. Profil kobiety nawiązuje do przedstawień i szkiców Indian autorstwa francuskiego artysty Jacques’a Le Moyne du Morgue’a z XVI wieku, kiedy przebywał w Fort Caroline[5][7]. Sam Longacre pisał później, że uważał koronę z piór za „wyjątkowo amerykański symbol” wolnego człowieka i pasujący bardziej do koncepcji niż czapka frygijska noszona przez wyzwolonych niewolników[9].

Z kolei na rewersie nominał i datę wybicia monety postanowił otoczyć wieńcem z tytoniu, pszenicy, kukurydzy i bawełny[5].

Emisja monety edytuj

W 1854 roku rozpoczęto emisję monety trzydolarowej. Projekt monety, a w szczególności zastosowany na rewersie wieniec, otrzymał pozytywne opinie. Uznano, że projekt może zostać zaadaptowany na potrzeby bicia złotej monety jednodolarowej, co też uczyniono po drobnych poprawkach[10]. Mimo zachwytu nad projektem Longacre’a to sama moneta nie cieszyła się taką popularnością w obiegu. Tylko w pierwszym roku emisji liczba wybitych monet przekroczyła 100 000 sztuk (dokładnie 138 618[11])[7]. Stąd też emisje z każdego roku uważane są za rzadkie[12].

Z 1870 roku pochodzi unikalny egzemplarz monety, wybity w San Francisco. Miał pełnić rolę kamienia węgielnego nowego budynku mennicy w mieście. Współcześnie znana jest tylko jedna taka moneta i nie wiadomo, czy jedna została wykorzystana przy budowie, a drugą wybito na cele kolekcjonerskie, czy też moneta mająca być kamieniem węgielnym nie została użyta do swojej roli i sprzedano ją[5][13].

W 1889 roku zaprzestano wybijania monety, a rok później w uchwalonym przez Kongres Act of September 26, 1890 zniesiono monetę o tym nominale[14].

Nakłady edytuj

Nakłady monet Indian Princess Head[11][12]:

Rodzaj Liczba Mennice
obiegowa (1854–1889) 538 074 Filadelfia, Denver, Nowy Orlean, San Francisco
kolekcjonerska ~ 2060 Filadelfia

Opis monety edytuj

Awers edytuj

W środku pola awersu widnieje zwrócony w lewo kobiecy profil. Na głowie kobiety Longacre umieścił koronę z piór i napisem „LIBERTY”. Dookoła głowy umieścił nazwę państwa „UNITED STATES OF AMERICA”[12].

Rewers edytuj

Na środku rewersu Longacre umieścił nominał wyrażony przez cyfrę 3, pod nią słowo „DOLLARS”, a pod nim rok wybicia. Wszystkie one zostały otoczone wieńcem[12].

W 1854 roku słowo „DOLLARS” było wybite małymi literami, z kolei od 1855 roku było wybijane większymi literami (patrz tabela opisująca monetę po prawej)[5][15].

Opis fizyczny edytuj

Szczegóły opisu fizycznego monety[2]:

  • Waga: 5,015 g
  • Średnica: 20,5 mm
  • Kruszec: Au 900 (złoto 90%, miedź 10%)
  • Krawędź: ząbkowana
  • Mennica: Filadelfia, Denver, Nowy Orlean, San Francisco

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Bowers 1986 ↓, s. 206.
  2. ↑ a b c Yeoman 2009 ↓, s. 240.
  3. ↑ U.S. Statutes at Large, Volume 10 (1851–1853), 32nd and 33rd Congress., „Biblioteka Kongresu”, s. 161 [dostęp 2022-10-28].
  4. ↑ Bowers 1982 ↓, s. 221.
  5. ↑ a b c d e Three Dollar Gold (1854-1889), „NGC” [dostęp 2022-10-31].
  6. ↑ Three Dollar, „PCGS” [dostęp 2022-10-31].
  7. ↑ a b c Three Dollar Gold – 1854-1889, „CoinWeek”, 11 października 2010 [dostęp 2022-10-31].
  8. ↑ a b Bowers 1982 ↓, s. 222.
  9. ↑ Bowers 1982 ↓, s. 222–223.
  10. ↑ Bowers 1982 ↓, s. 223.
  11. ↑ a b Yeoman 2009 ↓, s. 241.
  12. ↑ a b c d Bowers 1986 ↓, s. 215.
  13. ↑ 1870 S Indian Princess Head Gold $3 : Unique, „USA Coin Book” [dostęp 2022-10-31].
  14. ↑ Bowers 1982 ↓, s. 232.
  15. ↑ 1854 $3 (Regular Strike), „PCGS” [dostęp 2022-10-31].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=3_dolary_Indian_Princess_Head&oldid=71322011”