5 Eskadra Pilotażu Przejściowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5
5 Eskadra Pilotażu Przejściowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury (5 epb OSL-5) – pododdział wojsk lotniczych.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. pil. Zdzisław Plezia |
| Ostatni |
kpt. pil. Aleksander Cymbalski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Historia – formowanie, zmiany organizacyjne edytuj
5 Eskadra Pilotażu Przejściowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury powstała na podstawie dyrektywy Nr 0020/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 lutego 1951 roku, następnie rozkazu Nr 0036/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 kwietnia 1951 roku[2]. Została utworzona na radomskim lotnisku Piastów pod koniec maja 1951 roku na bazie plutonu samolotów UT-2 oraz doświadczalnego klucza na samolotach Po-2, które wchodziły w skład utworzonej wcześniej eskadry szkolnej w OSL-4 w Dęblinie kpt. pil. Eugeniusza Robaka pod nazwą 2 Eskadra Pilotażu Myśliwskiego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury. Pierwszym dowódcą został kpt. pil. Zdzisław Plezia[3][4]. Eskadra po zakończeniu pierwszego etapu formowania struktur radomskiej Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5 w lipcu 1951 na podstawie rozkazu komendanta OSL-5 została przebazowana na lotnisko Słomczyn k/Grójca [5]. Przebazowanie do Słomczyna przebiegało w trzech rzutach [6]. Pod koniec lipca eskadra rozpoczęła praktyczne szkolenie podchorążych na samolotach Jak-9 w zakresie pilotażu bojowego.
W 1953 na wyposażenie eskadry weszły samoloty typu Jak-11.
W 1955 OSL nr 5, dysponująca 9 eskadrami, przechodzi zmianę etatu z 20/283 na etat 20/343 i związaną z tym reorganizację. 5 lutego 1955 eskadry przemianowane zostały:
- 9 Eskadra na l Eskadrę Pilotażu Bojowego;
- 4 Eskadra na 2 Eskadrę Pilotażu Bojowego;
- 3 Eskadra na 3 Eskadrę Pilotażu Bojowego;
- l Eskadra na 4 Eskadrę Pilotażu Przejściowego;
- 2 Eskadra na 5 Eskadrę Pilotażu Przejściowego;
- 7 Eskadra na 6 Eskadrę Pilotażu Przejściowego;
- 5 Eskadra na 7 Eskadrę Pilotażu Podstawowego;
- 6 Eskadra na 8 Eskadrę Pilotażu Podstawowego;
- 8 Eskadra na 9 Eskadrę Pilotażu Podstawowego..
W dniu 12 maja 1956 nastąpiło ostatnie w historii eskadry przebazowanie z lotniska w Grójcu na lotnisko radomskie Sadków, gdzie oprócz szkolenia podchorążych personel eskadry przygotowywał się pod względem teoretycznym i praktycznym do przyjęcia na swoje wyposażenie nowych samolotów odrzutowych typu Jak-23 oraz Mig-15 i UTI Mig-15.
W 1958 rozpoczął się kolejny etap reorganizacji systemu wojskowego szkolnictwa lotniczego. Opracowano projekt reorganizacji struktur oficerskich szkół lotniczych[7]. Projekt przewidywał zmianę organizacji eskadrowych na pułkowe, gdyż przyjęcie nowego sprzętu wymagało innego, znacznie rozbudowanego systemu zaopatrzenia i zabezpieczenia[8]. Zmiany przeprowadzono na podstawie rozkazu organizacyjnego MON nr 075/Org. z dnia 31 grudnia 1957 r. oraz rozkazu organizacyjnego DWL i OPL OK nr 02/Org. z dnia 29 stycznia 1958r. Na skutek tych rozkazów OSL-5 przeszła na etat nr 20/466. Historia 5 eskadry kończy się w lutym 1958, kiedy to weszła w skład sformowanego w Radomiu 60 Lotniczego Pułku Szkolnego [9]. Ostatnim dowódcą 5 Eskadry Pilotażu Przejściowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury był kpt. pil. Aleksander Cymbalski[10].
Dowódcy eskadr 1951-1958 [11] edytuj
- kpt. pil. Zdzisław Plezia (1951-1952)
- kpt. pil. Władysław Sobaczewski (1952-1953)
- kpt. pil. Marian Lipczyński (1954-1956)
- mjr pil. Henryk Gotlib (1956-1957)
- kpt. pil. Aleksander Cymbalski (1957-1958)
Struktura etatowa eskadry [12] edytuj
- dowódca eskadry
- zastępca dowódcy eskadry ds. politycznych
- sekretarz POP
- instruktor ZMP
- szef sztabu
- szef łączności
- instruktor WF
- szef eskadry
- kancelista
- maszynistka
- instruktor wyszkolenia spadochronowego
- układacz spadochronowy
- nawigator eskadry
- pomocnik dowódcy eskadry ds. wyszkolenia bojowego
- dowódcy klucza
- piloci instruktorzy
- technik klucza
- starszy mechanik lotniczy
- mechanik lotniczy
- starszy silnikowy
- mechanik przyrządów lotniczych
- mechanik instalacji elektrycznej
- mechanik uzbrojenia lotniczego
- majster radiowy
- pomocnik dowódcy eskadry ds. liniowych
- lekarz
- felczer
- dowódca kompanii podchorążych
- szef kompanii podchorążych
- podoficer gospodarczy
- pomocnik dowódcy eskadry ds. inż.-eksploatacyjnych
- inżynier osprzętu
- inżynier uzbrojenia
- starzy technik eksploatacyjny
- technik osprzętu
- technik uzbrojenia
Samoloty edytuj
Na wyposażeniu eskadry były samoloty:[13]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Woroniecki 1967 ↓, s. 15.
- ↑ Woroniecki 1967 ↓, s. 13.
- ↑ Kondej 2000 ↓, s. 26.
- ↑ Zieliński i Mikołajczuk 2010 ↓, s. 200.
- ↑ Woroniecki 1967 ↓, s. 16.
- ↑ Marciniuk 2006 ↓, s. 49.
- ↑ Kmiecik 2002 ↓, s. 278-292.
- ↑ Zieliński i Mikołajczuk 2010 ↓, s. 366.
- ↑ Ziółkowski i Marciniuk 2001 ↓, s. 181.
- ↑ Marciniuk 2006 ↓, s. 51.
- ↑ Marciniuk 2006 ↓, s. 49-51.
- ↑ Marciniuk 2006 ↓, s. 78.
- ↑ Woroniecki 1967 ↓, s. 17.
Bibliografia edytuj
- Józef Zieliński: Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921-2000. Poznań: Redakcja Czasopism WLOP, 2001. ISBN 83-909008-6-6.
- Józef Zieliński, Marian Mikołajczuk: Historia polskiego lotnictwa wojskowego 1945 -1962. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o.; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2010. ISBN 978-83-61529-78-1.
- Andrzej Marciniuk: Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych, Zeszyty Naukowe, Radom Zasłużony Ośrodek Wojskowego Szkolnictwa Lotniczego, Materiały z Konferencji Naukowej 15-16 IV 2005r. Dęblin: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych, 2006. ISSN 1641-9723.
- Janusz Ziółkowski, Andrzej Marciniuk: Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych, 75 lat Dęblińskiej Szkoły Orląt. Toruń-Dęblin: Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-711-X.
- Leonard Woroniecki [red.]: Oficerska Szkoła Lotnicza w Radomiu 1951 - 1964. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1967, s. 59-60; mps. Biblioteka WAP, obecnie Akademia Obrony Narodowej.
- D. Kondej [red.]: Oficerska Szkoła Lotnicza im. kpt. pil. F. Żwirki i inż. S. Waligóry w Radomiu 1951-1964. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 2000, s. 56; mps. Biblioteka Akademii Obrony Narodowej.
- Tadeusz Kmiecik [red]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-1962: organizacja, szkolenie i problemy kadrowe. Warszawa: 2002. ISBN 83-87226-29-7.