Wikipedia

5 złotych polskich (1816–1818)

(Przekierowano z 5 złotych polskich 1816–1818)

5 złotych polskich (1816–1818) – moneta pięciozłotowa Królestwa Kongresowego okresu autonomii, wprowadzona ukazem cara Aleksandra I z 1 grudnia 1815 r., bita w srebrze w latach 1816–1818, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[1]. Moneta nie posiada otoku[2][3]. Wycofano ją z obiegu 1 maja 1847 r.[4]

5 złotych polskich (1816–1818)
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

5 złotych

Rocznik

1816, 1817, 1818

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

3 757 617 sztuk

Data emisji

1 grudnia 1815

Data wycofania

1 maja 1847

Opis fizyczny
Masa

15,54 g

Średnica

32 mm

Materiał

srebro Ag868

Rant

skośnie ząbkowany

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa moneta bez otoku

Awers edytuj

Na tej stronie umieszczono prawe popiersie cara Aleksandra I, dookoła otokowo napis[3]:

ALEXANDER I CESARZ SA.W.ROS.KRÓL POLSKI *

Awers był bity[5]:

  • w 1816 r. stemplem głębokim (wypukły wizerunek króla),
  • w 1817 r. zarówno stemplem głębokim jak i stemplem płytkim (płaski wizerunek króla),
  • w 1818 r. jedynie stemplem płytkim.

Rewers edytuj

Na tej stronie umieszczono średni herb Królestwa Kongresowego, tzn. orła rosyjsko-polskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, dużą pośrodku i dwiema małymi na głowach orła, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi, na tle gronostajowego płaszcza, tarcza herbowa z polskim orłem[6]. Po obu stronach dużej korony rok bicia: 1816, 1817 albo 1818. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak intendenta mennicy w Warszawie – I.B. (Jakuba Benika), dookoła otokowo napis[3]:

5 ZŁOTYCH POLSKICH 17 211/625 Z GR•CZ•KOL•

Orzeł z rewersu miał ogon[5]:

  • w 1816 r. jednorzędowy – krótszy,
  • w 1817 r. zarówno jednorzędowy jak i dwurzędowy – dłuższy,
  • w 1818 r. tylko dwurzędowy.

Opis edytuj

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w srebrze próby 868, na krążku o średnicy 32 mm, masie 15,54 grama, z rantem skośnie ząbkowanym, bez otoku[3][2]. Według sprawozdań mennicy w latach 1816–1819 w obieg wypuszczono 3 757 617 sztuk pięciozłotówek[7].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monety przedstawiono w tabeli:

Rocznik Typ Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Uwagi Zdjęcie
5 złotych polskich 1816 R[8] 80 001–400 000 wypukły awers, ogon orła jednorzędowy  
5 złotych polskich 1817 wypukły awers, ogon orła jednorzędowy[5] [9] ponad 400 000  
wypukły awers, ogon orła dwurzędowy[5] [9] ponad 400 000  
płaski awers, ogon orła dwurzędowy[5] [9] ponad 400 000  
5 złotych polskich 1818 R2[10] 3001–15 000 płaski awers, ogon orła dwurzędowy  

Moneta była bita w latach panowania Aleksandra I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[11].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
  2. ↑ a b Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 272.
  3. ↑ a b c d Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  4. ↑ Elżbieta Korczyńska, Borys Paszkiewicz, Mennictwo XIX i XX w., Kraków: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Oddział w Krakowie, 1989, s. 365.
  5. ↑ a b c d e Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 19.
  6. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  7. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
  8. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-04].
  9. ↑ a b c Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-04].
  10. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-04].
  11. ↑ Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, Kiev 2003, s. 789.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=5_złotych_polskich_(1816–1818)&oldid=71660053”