98 Dywizjon Artylerii Ciężkiej
98 Dywizjon Artylerii Ciężkiej (98 dac) – pododdział artylerii ciężkiej Wojska Polskiego II RP.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Edward Chmelik |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Dywizjon nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w ostatniej dekadzie sierpnia 1939 roku na bazie baterii 20 dywizjonu artylerii ciężkiej (II RP) (pokojowego) przez 9 pułk artylerii ciężkiej[1] dla Armii „Modlin”[2].
98 dac w kampanii wrześniowej edytuj
Mobilizacja edytuj
98 dywizjon artylerii ciężkiej typu I został zmobilizowany w ramach mobilizacji alarmowej w okresie od 26 do 29 sierpnia 1939 roku przez 9 pułk artylerii ciężkiej we Włodawie. Zalążkiem formowanego 98 dac stały się obie baterie „pokojowego” 20 dywizjonu artylerii ciężkiej istniejącego od 1938 roku. Dywizjon został skompletowany zgodnie z etatem, nie otrzymał jedynie radiostacji oraz zmobilizowane konie i wozy były częściowo nieprzydatne dla artylerii ciężkiej. Mobilizowany był we wsi Suszno w pobliżu Włodawy. Dowódcą dywizjonu został wyznaczony kpt. Edward Chmelik. 4 września 98 dac został załadowany do transportów kolejowych[3][4].
Działania wojenne edytuj
Poprzez Brześć n/Bugiem, Łuków, Dęblin i Jabłonnę-Legionowo 98 dywizjon dotarł w pas działania Armii „Modlin”. W trakcie transportu kolumna amunicyjna dywizjonu, została zbombardowana podczas przejazdu przez Warszawę na Pradze, poniosła straty w zabitych i rannych oraz w koniach. 3 bateria po wyładowaniu w Markach została skierowana do Warszawy[2] i zajęła 6 września stanowiska ogniowe w Parku Traugutta obok Cytadeli. 6 września dywizjon wyładował się w rejonie Jabłonna Legionowo i nocą zajął stanowiska ogniowe w lesie koło Nieporętu. Punkty obserwacyjne 1 i 2 baterii umieszczono na wzgórzach na południowym brzegu Narwi. 8 września obie baterie ostrzeliwały piechotę niemiecką usiłującą sforsować Narew w rejonie Serocka, punkty obserwacyjne wysunięto do Ryni. 98 dac działał w składzie GO gen. Zulaufa. Realizując rozkazy 98 dac przesunął się do lasów koło miejscowości Czarna. 11 i 12 września przemieścił się na szosę Radzymin-Warszawa i zajął stanowiska w północnej części Marek z kierunkiem ostrzału na Radzymin. Nocą 13/14 września 98 dac odmaszerował do Warszawy. Bateria 2 dołączyła do baterii 3, lokując swój punkt obserwacyjny na wieży kościoła św. Wojciecha. Baterie 2 i 3/98 dac i 5/2 pułku artylerii ciężkiej oraz dowództwo 98 dac stanowiły grupę artylerii ogólnego działania kpt. Chmelika na pododcinku północnym odcinka "Warszawa-Zachód". Bateria 1/98 dac zajęła stanowiska ogniowe w Łazienkach i stanowiła artylerię ogólnego działania pododcinka południowego odcinka „Warszawa-Zachód”. Do dnia kapitulacji stolicy baterie 98 dac wspierały ogniem własną piechotę, ostrzeliwały koncentrację niemieckich oddziałów z własnych obserwacji i na rozkaz dowództwa artylerii Armii „Warszawa”. Po kapitulacji stolicy część karabinów i pistoletów zakopano na stoku Cytadeli od ul. Czarnieckiego[5].
Struktura organizacyjna i obsada etatowa edytuj
- Dowódca dywizjonu — kpt. Edward Chmelik[6]
- adiutant dywizjonu - ppor. Alojzy Klimek
- oficer zwiadowczy - ppor. rez. inż. Władysław Kozakiewicz
- dowódca 1 baterii — kpt. Tadeusz Dąbrowski
- oficer zwiadowczy - plut. pchor. Jurewicz
- oficer ogniowy - ppor. rez. mgr Franciszek Stemler
- dowódca 2 baterii — kpt. Edward Niemesz
- oficer zwiadowczy - ppor. Witold Twardowski
- oficer ogniowy - ppor. rez. Karol Tajchert
- dowódca 3 baterii — kpt. Jan Maziarz
- oficer zwiadowczy - ppor. Stefan Buczyński
- oficer ogniowy - ppor. rez. inż. Janusz Krotkiewicz
Przypisy edytuj
- ↑ Szczepański 1998 ↓, s. 20-22.
- ↑ a b Galster 1975 ↓, s. 410.
- ↑ Szczepański 1998 ↓, s. 20-22, 42.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 335.
- ↑ Szczepański 1998 ↓, s. 42-44.
- ↑ Szczepański 1998 ↓, s. 48.
Bibliografia edytuj
- Karol Lucjan Galster: Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914-1939. Londyn: 1975.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010. ISBN 978-83-86100-83-5. OCLC 674626774.
- Andrzej Szczepański: 9 Pułk Artylerii Ciężkiej. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 69. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1998. ISBN 83-87103-57-8.