Adam Abramowicz (kanonik)
Adam Abramowicz (ur. 2 lutego 1881[1] w Żoślach (Žasliai) na Litwie, zm. 4 czerwca 1969 w Białymstoku) – polski ksiądz katolicki, kanonik wileński, budowniczy kościołów na Białostocczyźnie.
| Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 czerwca 1969 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1905 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Pochodził z kolejarskiej rodziny Marcina i Cecylii z Sąginów[1]. Ukończył seminarium duchowne w Wilnie[1], w 1905 roku przyjął święcenia kapłańskie. W następnym roku został proboszczem w Dereczynie, gdzie wybudował murowany kościół. Organizował także nauczanie w języku polskim, za co został aresztowany przez władze carskie w 1908 r. i osadzony w klasztorze franciszkanów w Grodnie, w którym spędził dwa miesiące. Pozbawiony możliwości pracy w diecezji, wyjechał do Rzymu, gdzie studiował na Uniwersytecie Angelicum.
W 1914 roku wrócił do kraju. Początkowo był wikariuszem w parafii św. Rafała w Wilnie, później w Suchowoli. W 1917 roku został proboszczem w Uhowie, gdzie ukończył budowę kościoła parafialnego. Od 21 lutego 1922 do 25 kwietnia 1925 r. był proboszczem w Goniądzu, gdzie wybudował kościół parafialny. Został za to dzieło mianowany kanonikiem honorowym kapituły wileńskiej.
Dnia 9 lutego 1925 r. na prośbę ks. Abramowicza biskup wileński Jerzy Matulewicz powierzył mu parafię św. Rocha w Białymstoku i zadanie wybudowania kościoła. Budowę rozpoczęto od ogłoszenia w czasopiśmie „Architektura i Budownictwo” (14 kwietnia 1926 r.) konkursu na projekt Świątyni Opatrzności Bożej w Białymstoku. Efektem budowy, którą ukończono dopiero po wojnie, w 1946 roku, jest kościół św. Rocha w Białymstoku, jeden z najwyższych kościołów w Polsce (78 metrów).
W okresie międzywojennym był również redaktorem miesięcznika „Jutrzenka Białostocka” (od 1928 roku) oraz ogłosił szereg prac publicystycznych na łamach czasopism katolickich[2].
Podczas II wojny światowej ks. Abramowicz prowadził działalność społeczną, pod przykrywką przedszkola prowadzono tajne nauczanie, pomagał w ratowaniu Żydów. Był dwukrotnie więziony przez Niemców, brany również jako zakładnik. Był kapelanem Białostockiego Okręgu Armii Krajowej[3], został odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami i Krzyżem Walecznych.
W 1947 roku Abramowicz otrzymał tytuł prałata papieskiego. Zmarł 4 czerwca 1969 r. i został pochowany przy kościele św. Rocha.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 2.
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 2. [dostęp 2021-12-09].
- ↑ Abramowicz Adam, ksiądz. gazeta.pl Białystok. [dostęp 2015-11-04].
Bibliografia edytuj
- Tadeusz Krahel, Ksiądz prałat Adam Abramowicz, „Czas Miłosierdzia”, Nr 154, luty 2003 [zarchiwizowane z adresu 2006-10-05].
- Ks. Adam Abramowicz (1881–1969) – budowniczy kościołów [online], wrotapodlasia.pl [zarchiwizowane z adresu 2015-04-18].
- Abramowicz Adam, ksiądz – artykuł w wyborcza.pl Białystok