Wikipedia

Adam Hulanicki

polski chemik

Adam Andrzej Hulanicki (ur. 31 maja 1929 w Warszawie, zm. 4 grudnia 2019[1] tamże[2]) – polski chemik, specjalista w zakresie chemii analitycznej, profesor Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, członek korespondent PAN, przewodniczący Komitetu Chemii Analitycznej PAN.

Adam Andrzej Hulanicki
Data i miejsce urodzenia

31 maja 1929
Warszawa

Data i miejsce śmierci

4 grudnia 2019
Warszawa

Profesor nauk chemicznych
Specjalność: chemia analityczna
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1961 – nauki chemiczne
Uniwersytet Warszawski

Profesura

1976

Polska Akademia Nauk
Status

członek korespondent,
honorowy przewodniczący
Komitetu Chemii Analitycznej

Praca naukowo-dydaktyczna
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Wydział

Wydział Chemii UW

Dziekan
Wydział

Wydział Chemii UW

Okres spraw.

1981–1984

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej
Nagrobek Adama Hulanickiego na Cmentarzu Powązkowskim

Życiorys edytuj

Syn Adama i Zofii[2]. Studiował chemię na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów (1952) rozpoczął pracę w Zakładzie Chemii Nieorganicznej pod kierownictwem Wiktora Kemuli (w roku 1953); wspólnie z prof. Kemulą opublikował pierwsze prace naukowe, dotyczące spektralnej analizy emisyjnej (1956) i oznaczeń śladowych zawartości kadmu w analizowanych próbkach metodami spektroskopii absorpcyjnej (1958). W latach 1957–1958 odbył staż naukowy w dziedzinie elektrochemii na Uniwersytecie Harvarda (na wydziale chemii). Jego opiekunem naukowym był James J. Lingane, autor wielu podręczników z dziedziny analizy elektrochemicznej[3] (jeden z nich, Elektroanaliza chemiczna[4], został wydany w języku polskim w przekładzie Adama Hulanickiego). W roku 1961 obronił na UW pracę doktorską nt. Zastosowanie dwuetylodwutiokarbaminianu sodowego w analizie potencjometrycznej[5][6]. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w roku 1976, tytuł profesora zwyczajnego – w roku 1989. W 1994 r. został członkiem korespondentem PAN[6][7][8].

W Katedrze powstała Pracownia Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej, którą Adam Hulanicki kierował w latach 1969–1999. W tej Pracowni powstała szkoła chemii analitycznej, do której są zaliczani m.in.[6]: prof. dr hab. Ewa Bulska[9], prof. dr hab. Stanisław Głąb[10], prof. dr hab. Andrzej Lewenstam[11], dr Tomasz Sokalski[12], prof. dr hab. Robert Koncki[13], prof. dr hab. Magdalena Maj-Żurawska[14], dr hab. Katarzyna Wróbel[15], dr hab. Beata Godlewska-Żyłkiewicz[16]. Pod opieką Adama Hulanickiego stopnie magistra uzyskało ponad 120 studentów, a stopień doktora – 18 magistrów[5][6][7]. Był opiekunem naukowym 7 doktorów habilitowanych i 6 przyszłych profesorów[6].

Jako specjalista w dziedzinie chemii analitycznej był[6]:

Był ponadto, jako nauczyciel akademicki[6]:

Pochowany na Starych Powązkach (kw. 28 wprost-1-25/26)[18].

Zakres badań naukowych edytuj

Zakres badań naukowych Adama Hulanickiego obejmuje wiele gałęzi chemii analitycznej, takich jak spektrometria atomowa, odczynniki organiczne w analizie, potencjometria i kulometria, elektrody jonoselektywne, analiza śladowa, analiza specjacyjna; historia chemii analitycznej[7][6].

Adam Hulanicki nie ograniczał się do budowania teoretycznych podstaw różnych metod analizy. W czasie Międzynarodowego Sympozjum „Forum Analityczne” zorganizowanego w Politechnice Warszawskiej w roku 2004 powiedział[19]:

Chemia analityczna jest z jednej strony działalnością naukową, wnoszącą nowe elementy do metodologii chemii analitycznej, np. podstaw teoretycznych metod analitycznych, z drugiej zaś strony ta dziedzina chemii nie może istnieć bez praktycznych zastosowań jej w życiu

prof. Adam Hulanicki

Zwrócił też uwagę uczestników Forum, że ponad 50% analiz chemicznych wykonuje się stosując chromatografię i że ok. 30 laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii i medycyny zawdzięcza powodzenie swoich osiągnięć właśnie chromatografii. Mówił również o innych metodach stosowanych w jakościowej i ilościowej chemii analitycznej, m.in. technikach spektrometrycznych, rozdzielaniu analitów metodą elektroforezy oraz technikach łączonych (np. rozwoju chromatografii łączonej ze spektrometrią)[19].

Publikacje (wybór) edytuj

Adam Hulanicki opublikował ponad 250 prac[6], dotyczących różnych działów chemii analitycznej, w tym m.in.[7][20]:

  • Model for Treatment of Selectivity Coefficients for Solid-State Ion-Selective Electrodes (współautor A. Lewenstam), „Anal. Chem.” 53, 1981;
  • Interpretation of the Selectivity and Detection Limit of Liquid Ion-Selective Electrodes (współautorzy: M. Maj-Żurawska, T. Sokalski), „Talanta”, 35, 1988;
  • Coulometric Study in Microscale Scale of Ionic Equilibria (współautor S. Głąb), „Fresenius’ J. Anal. Chem.”, 337, 1990;
  • Absolute Methods in Analytical Chemistry, „Pure Appl. Chem.”, 67, 1995;
  • Topochemical Investigation of Ancient Manuscripts (współautorzy: B. Wagner, E. Bulska, M. Heck, H.T. Ortner), „Fresenius’ J. Anal. Chem.”, 369, 2001;
  • Spektralna analiza emisyjna (współautor W. Kemula, 1956);
  • Kwasy i zasady w chemii analitycznej. PWN, Warszawa 1972, 1992. Wyd. ros. MIR Moskwa 1975; wyd. ang. Ellis Horwood 1987;
  • Współczesna chemia analityczna – Wybrane zagadnienia. PWN, Warszawa 2001.
  • 60 lat polskiej chemii analitycznej (1945-2005). Instytut Historii Nauki PAN, Warszawa 2010.
  • 50 lat chemii analitycznej na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, Warszawa 2006[21]

Odznaczenia edytuj

Inne wyróżnienia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Prof. Adam Hulanicki (1929–2019). chem.uw.edu.pl. [dostęp 2019-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-05)].
  2. ↑ a b https://rejestry-notarialne.pl/37
  3. ↑ Autor: Lingane J.J.. [w:] National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine [on-line]. ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2013-02-07]. (ang.).
  4. ↑ James J. Lingane (przekład: Adam Hulanicki): Elektroanaliza chemiczna. [w:] Podręcznik; wyd. PWN [on-line]. books.google.pl, 1960. [dostęp 2013-02-07]. (pol.).
  5. ↑ a b Janusz Gołaś: Recenzja dorobku naukowego prof. dr hab. Adama Hulanieckiego przygotowana w ramach postępowania o odnowienie doktoratu. senat.uw.edu.pl, 2011-12-29. [dostęp 2013-02-06]. (pol.).
  6. ↑ a b c d e f g h i j k Odnowienie doktoratów prof. Zbigniewa Galusa i prof. Adama Hulanickiego. [w:] Strona internetowa UW [on-line]. uw.edu.pl. [dostęp 2013-02-05]. (pol.).
  7. ↑ a b c d e f Hulanicki, Adam Andrzej [w:] Strona internetowa PAN.
  8. ↑ Prof. Adam Andrzej Hulanicki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2018-07-05].[martwy link]
  9. ↑ Prof. Ewa Joanna Bulska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-02-07].[martwy link]
  10. ↑ Prof. Stanisław Głąb, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-02-07].[martwy link]
  11. ↑ Prof. Andrzej Lewenstam, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-02-07].[martwy link]
  12. ↑ Dr Tomasz Sokalski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-02-07].[martwy link]
  13. ↑ Prof. Robert Koncki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-02-07].[martwy link]
  14. ↑ Prof. Magdalena Barbara Maj-Żurawska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-02-07].[martwy link]
  15. ↑ Dr hab. Katarzyna Wróbel, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2017-12-10].[martwy link]
  16. ↑ Prof. Beata Izabella Godlewska-Żyłkiewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-02-07].[martwy link]
  17. ↑ Misja i historia KChA. [w:] Komitet Chemii Analitycznej PAN [on-line]. kcha.pan.pl. [dostęp 2013-02-05]. (pol.).
  18. ↑ Cmentarz Stare Powązki: ANTONI BOGLEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-11-28].
  19. ↑ a b Wzrasta rola chemii analitycznej w naszym życiu. [w:] Serwis PAP Nauka w Polsce [on-line]. naukawpolsce.pap.pl, 2004-07-12. [dostęp 2018-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  20. ↑ Autor: Adam Hulanicki. [w:] Bibliografia Uniwersytetu Warszawskiego [on-line]. bibliografia.icm.edu.pl. [dostęp 2013-02-06]. (pol.).
  21. ↑ Adam Hulanicki. 50 lat chemii analitycznej na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. 51 (2), s. 349–361, 2006. ISSN 0023-589X. 
  22. ↑ M.P. z 2000 r. nr 14, poz. 296
  23. ↑ Laureaci Medali PTChem. [w:] Strona internetowa PTChem [on-line]. ptchem.pl. [dostęp 2013-02-07]. (pol.).
  24. ↑ Adam Hulanicki (1929-2019) / Uniwersytet w Białymstoku [online], uwb.edu.pl [dostęp 2023-03-06].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Hulanicki&oldid=69798696”