Wikipedia

Adam Kraszewski

polski profesor nauk chemicznych

Adam Kraszewski (ur. w 1947 r. w Kobylcu)[1] – polski profesor nauk chemicznych specjalizujący się w chemii organicznej i bioorganicznej. Pracownik naukowy Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk[2].

Adam Kraszewski
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

1947
Kobylec

Profesor nauk chemicznych
Specjalność: chemia organiczna i bioorganiczna
Alma Mater

UAM

Habilitacja

1985

Profesura

1999

Pracownik naukowy
Instytut

Instytut Chemii Bioorganicznej PAN

Stanowisko

profesor zwyczajny

Okres zatrudn.

od 1978

Kierownik
Zakład

Zakład Chemii Kwasów Nukleinowych

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia PolskiKrzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Ukończył studia na UAM w Poznaniu. Swoją karierę naukową związał z Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN od początku jego istnienia[1][3][4]. Pracę doktorską wykonał pod kierunkiem prof. Macieja Wiewiórowskiego, stopień doktora uzyskał w Instytucie Chemii Organicznej PAN[1]. W latach 1977–1978 odbył staż podoktorski w City of Hope National Medical Center (Duarte, USA) w zespole prof. Keiichiego Itakury, biorąc udział w pracach związanych z pierwszą chemiczną syntezą aktywnego biologicznie ludzkiego genu, tj. genu insuliny i jego ekspresją w komórkach E. coli[1][3][5][6][4]. Wyniki te pozwoliły na wprowadzenie do lecznictwa insuliny ludzkiej uzyskanej metodami inżynierii genetycznej[7], co było bardzo dużym postępem w leczeniu cukrzycy[3][8]. Wcześniej bowiem ludzka insulina była niedostępna dla chorych[8]. Jego rozprawa habilitacyjna z 1983 r. zatytułowana była Chemiczna synteza genów struktury insuliny i próby ich zastosowań[9]. W 1999 uzyskał tytuł profesora nauk chemicznych[2]. W ICHB PAN kierował Laboratorium Syntezy DNA[10], Pracownią Analogów Nukleotydów i Oligonukleotydów[3][11], a następnie Zakładem Chemii Kwasów Nukleinowych[12], później został profesorem afiliowanym przy Zakładzie Chemii Komponentów Kwasów Nukleinowych[13]. Jest też kierownikiem Środowiskowego Studium Doktoranckiego ICHB PAN[14].

Jego badania dotyczą właściwości chemicznych, syntezy i struktury nukleotydów i oligonukleotydów oraz ich analogów[1]. Od lat 90. ściśle współpracuje z prof. Jackiem Stawińskim[15].

Był członkiem Komitetu Narodowego do spraw Współpracy z Naukową Radą Doradczą Akademii Europejskich (EASAC) PAN[2].

Nagrody i odznaczenia edytuj

W 2000 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim[16], a w 2010 r. Krzyżem Oficerskim[17] Orderu Odrodzenia Polski. Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego przyznał mu wyróżnienie „Oscar Polskiej Pediatrii”[3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Jacek Stawinski, Adam Kraszewski, How to get the most out of two phosphorus chemistries. Studies on H-phosphonates, „Accounts of Chemical Research”, 35 (11), 2002, s. 952–960, DOI: 10.1021/ar010049p, PMID: 12437320 (ang.).
  2. ↑ a b c Prof. dr hab. Adam Kraszewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2020-04-29].
  3. ↑ a b c d e Ewa Otto-Buczkowska, Historia jednego wynalazku [online], mojacukrzyca.pl [dostęp 2020-04-29].
  4. ↑ a b A. Kraszewski, Chemiczna Synteza Genu Insuliny Ludzkiej i jego Ekspresja w komórkach Escherichia coli, „Postepy Biochemii”, 25 (2), 1979, s. 257–258, ISSN 0032-5422, PMID: 388393 [dostęp 2020-04-29].
  5. ↑ R. Crea i inni, Chemical synthesis of genes for human insulin, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 75 (12), 1978, s. 5765–5769, DOI: 10.1073/pnas.75.12.5765, PMID: 282602, PMCID: PMC393054 (ang.).
  6. ↑ D.V. Goeddel i inni, Expression in Escherichia coli of chemically synthesized genes for human insulin, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 76 (1), 1979, s. 106–110, DOI: 10.1073/pnas.76.1.106, PMID: 85300, PMCID: PMC382885 (ang.).
  7. ↑ Robin Butler i inni, Use of the site-specific retargeting jump-in platform cell line to support biologic drug discovery, „Journal of Biomolecular Screening”, 20 (4), 2015, s. 528–535, DOI: 10.1177/1087057114562715, PMID: 25534831 (ang.).
  8. ↑ a b Michael Easterling, 40-year Anniversary of Landmark Paper that Led to Synthetic Insulin [online], City of Hope, 21 lutego 2019 [dostęp 2020-04-29].
  9. ↑ Adam Kraszewski, Chemiczna synteza genów struktury insuliny i próby ich zastosowań, Poznań: Zakład Chemii Bioorganicznej PAN, 1983.
  10. ↑ Laboratory of DNA Synthesis [online], ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 1996-11-06] (ang.).
  11. ↑ Pracownie [online], ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2004-10-26].
  12. ↑ Zakład Chemii Kwasów Nukleinowych [online], ICHB PAN [zarchiwizowane z adresu 2017-07-14].
  13. ↑ Zakład Chemii Komponentów Kwasów Nukleinowych [online], ICHB PAN [dostęp 2021-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-21].
  14. ↑ Środowiskowe Studium Doktoranckie ICHB PAN. ICHB PAN. [dostęp 2021-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-10)].
  15. ↑ Publikacje współautorstwa Kraszewskiego & Stawińskiego [online], Google Scholar [dostęp 2020-04-29].
  16. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 sierpnia 2000 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2000 r. nr 33, poz. 682).
  17. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 marca 2010 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 564).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Kraszewski&oldid=65342901”