Adam Skarbiński
Adam Wiktor Skarbiński (ur. 23 września 1921 w Poznaniu, zm. 24 września 2016 w Krościenku nad Dunajcem) – polski konstruktor lotniczy, technolog i historyk szybownictwa.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 września 1921 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 września 2016 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Syn Władysława i Marii z domu Legeżyńskiej. Maturę uzyskał w Poznaniu, następnie kontynuował naukę na wydziale lotniczym Szkoły Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie.
W czasie II wojny światowej zaangażował się w działalność konspiracyjną, wstąpił do Armii Krajowej. W latach 1940-1944 pracował jako monter samochodowy w Erka-Motor w Warszawie[1]. Jako starszy strzelec ps. „Ryś” brał udział w powstaniu warszawskim w składzie Pułku Baszta. Po kapitulacji powstania wyszedł ze stolicy z ludnością cywilną[2]. Przedostał się do Krakowa, gdzie pracował w firmie „Dendra” zajmującej się obróbką drewna. W styczniu 1945 roku został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec, gdzie pracował w kamieniołomach w Ebensee[3].
Po zakończeniu działań wojennych powrócił na studia w Szkole Wawelberga i Rotwanda. W 1948 roku został skierowany na praktyki studenckie od Instytutu Szybownictwa[4]. W 1950 roku uzyskał dyplom inżyniera lotnictwa i rozpoczął pracę w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej. Wszedł w skład zespołu zajmującego się budową szybowca IS-C Żuraw. W 1951 roku, wspólnie z inż. Justynem Sandauerem i Tadeuszem Kostią, opracował szybowiec wyczynowy SZD-8 Jaskółka[1].
W 1953 roku został kierownikiem Działu Głównego Technologa SZD, w tym samym roku wszedł w skład Zespołu Norm Wewnętrznych. W latach 1955-1963 prowadził komórkę zajmującą się normalizacją zakładową, a od 1961 r. komórkę wynalazczości zakładowej[1]. W 1966 roku objął stanowisko Głównego Technologa SZD i sprawował je do 1968 roku[5]. W latach 1969-1975 zajmował stanowisko zastępcy dyrektora do spraw technicznych i produkcji Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Szybownictwa. Nadzorował budowę prototypów szybowców SZD-30 Pirat, SZD-36 Cobra 15, SZD-37 Jantar, SZD-38 Jantar 1, SZD-39 Cobra 17, SZD-40 Halny i SZD-45 Ogar. W 1975 roku, po utworzeniu Przedsiębiorstwa Doświadczalno-Produkcyjnego Szybownictwa "PZL-Bielsko", pełnił w nim obowiązki koordynatora produkcji jednostkowej szybowców SZD-41 Jantar Standard, SZD-42 Jantar 2B, SZD-50 Puchacz oraz egzemplarza wyjściowego do produkcji serii informacyjnej PZL M18 Dromader[1]. Był członkiem Bielsko-Bialskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, 10 kwietnia 1986 roku wszedł w skład komisji historycznej KSL[6]. Stanowisko historyka KSL sprawował w kadencjach Zarządu do 2003 roku[7].
Zmarł 24 września 2016 roku w Krościenku nad Dunajcem, został pochowany na tamtejszym cmentarzu[8].
Życie prywatne edytuj
30 września 1950 roku ożenił się z Ireną z Dziewolskich, z którą miał syna Stefana Skarbińskiego[9].
Publikacje edytuj
Był autorem artykułów na temat historii polskiego lotnictwa oraz podręczników z zakresu szybownictwa[10]:
- Warsztatowiec lotniczy, Liga Przyjaciół Żołnierza, Warszawa 1953 r. (wspólnie z Andrzejem Kokotem i Józefem Niespałem,
- Projektowanie i konstrukcja szybowców, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1966 r. (wspólnie z Wiesławem Stafiejem),
- Technologia budowy szybowców, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1969 r.,
- Dzieje lotnictwa na Podbeskidziu 1932-2000, Urząd Miejski, Wydział Kultury i Sztuki, Bielsko-Biała 2002 r.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi
- Brązowy „Medal „Za zasługi dla obronności kraju””
- Złota odznaka „Za Zasługi dla Rozwoju Województwa Katowickiego”
- Srebrna odznaka „Odznaka „Za zasługi dla rozwoju przemysłu maszynowego””
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Skrzydlata Polska i 25'1978 ↓, s. 19.
- ↑ Adam Skarbiński. 1944.pl. [dostęp 2018-07-16]. (pol.).
- ↑ Skarbiński 2015 ↓, s. okładka.
- ↑ Skarbiński 2015 ↓, s. 152.
- ↑ Skarbiński 2015 ↓, s. 225.
- ↑ Skarbiński 2015 ↓, s. 333.
- ↑ Skarbiński 2015 ↓, s. 334.
- ↑ Zmarł Adam Wiktor Skarbiński 23.09.1921 – 24.09.2016. gorpol.pl. [dostęp 2019-10-21]. (pol.).
- ↑ Adam Skarbiński. pochodzimyzelwowa.pl. [dostęp 2018-07-16]. (pol.).
- ↑ Publikacje Adama Skarbińskiego. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2020-12-26]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Adam Skarbiński: Dzieje lotnictwa na Podbeskidziu. Wrocław: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2015. ISBN 978-83-64688-05-8. OCLC 909180717.
- Adam Skarbiński. „Skrzydlata Polska”. 25/1978, 18 czerwca 1978. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.