Adam (wł. Abram) Szrajer (ur. 15 lub 27 listopada 1873 we wsi Radwańczewo, okręg skulski; zm. 11 lutego 1934 w Katowicach) - polski fabrykant pochodzenia żydowskiego, pionier zabawkarstwa polskiego, właściciel Fabryki Lalek i Zabawek w Kaliszu przy ulicy Niecałej 2 oraz Kaliskiej Mechanicznej Fabryki Obcasów Drewnianych; inicjator i pierwszy prezes Polskiego Związku Przemysłu Zabawkarskiego[1].

Adam (Abram) Szrajer
Data i miejsce urodzenia

15 (27) listopada 1873
Radwańczewo

Data i miejsce śmierci

11 lutego 1934
Katowice

Zawód, zajęcie

fabrykant

Małżeństwo

Berta Fingerhut

Dzieci

Mieczysław Szrajer,
Leon Szrajer,
Henryk Szrajer

Życiorys edytuj

 
Lalki z Fabryki Lalek i Zabawek Adama Szrajera.

Syn Abrama Szrajera, właściciela wsi Radwańczewo oraz jego żony Estery. Po osiągnięciu wieku dorosłego podjął pracę w Fabryce Lalek i Zabawek Jakuba Fingerhuta w Kaliszu. Z czasem ożenił się z córką właściciela - Bertą. Na początku XX w. przejął fabrykę, rozbudowując ją i unowocześniając, jednocześnie wprowadzając na polski rynek nowatorską produkcję zabawek i lalek z celuloidu.

Wyroby z fabryki Adama Szrajera zdobyły m.in. złoty medal na Powszechnej Krajowej Wystawie w Poznaniu (PeWuKa), były też eksportowane na rynek zagraniczny, ciesząc się dużym powodzeniem[2].

Adam Szrajer zmarł nagle, na dworcu w Katowicach, podróżując do syna przebywającego na leczeniu w Wiedniu. Przyczyną zgonu był prawdopodobnie zawał serca[3].

Adam Szrajer miał trzech synów: Mieczysława, Henryka oraz Leona. Mieczysław i Henryk uciekając przed II wojną światową emigrowali do USA, gdzie kontynuowali zabawkarską spuściznę ojca. Leon Szrajer zginął walcząc w powstaniu warszawskim[4].

 
Reklama Fabryki Lalek i Zabawek Adama Szrajera w przedwojennej prasie

Lalki z fabryki Adama Szrajera można obejrzeć m.in. w Muzeum im. G.J. Osiakowskich w Kaliszu[5].

 
Dom Szrajerów w Kaliszu

Przypisy edytuj

  1. Przegląd papierniczy, galanteryjny i zabawkarski "Zabawkarstwo", luty 1934, s.72
  2. Gazeta Codzienna Handlowa, 20 grudnia 1934
  3. ABC kaliskie, 15 lutego 1934
  4. Powstańcze biogramy, portal 1944.pl
  5. Muzeum im. G. J. Osiakowskich [online], Kalisz.pl [dostęp 2022-02-11] (pol.).