Adkrustacja, apozycja (powlekanie) – odkładanie związków na powierzchni (wewnętrznej lub zewnętrznej) ściany komórkowej pierwotnej u roślin. Substancje powlekające to głównie kutyna, woski, suberyna (związki o charakterze tłuszczowym), a także kaloza i śluzy. Adkrustacja jest ochroną przed nadmiernym przepuszczaniem wody przez ścianę. Niekiedy rozrastająca się wtórna ściana komórkowa jest tak gruba, że zajmuje prawie całą objętość komórki, na przykład we włóknach sklerenchymatycznych. Natomiast w komórkach merystematycznych i miękiszowych ściana komórkowa jest cienka i cały czas zachowuje pierwotny charakter[1].

Poglądowy rysunek procesu adkrustacji
Poglądowy rysunek procesu adkrustacji

Jeżeli adkrustacja kutyną dotyczy zewnętrznych ścian komórek stanowiących zewnętrzną warstwę rośliny wówczas proces taki nazywany jest kutykularyzacją. Wewnętrzna powierzchnia ściany komórkowej adkrustowana jest suberyną w trakcie procesu suberynizacji (korkowacenia)[1].

Powierzchnia ścian ziaren pyłku oraz zarodników mszaków, paprotników, glonów i grzybów pokryta jest mieszaniną związków chemicznych określaną jako sporopolenina[2].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Zygmunt Hejnowicz: Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Organy wegetatywne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 25, 917. ISBN 83-01-13825-4.
  2. Andrzej Tretyn: Podstawy strukturalno-funkcjonalne komórki roślinnej W: Fizjologia roślin (red. Kopcewicz Jan, Lewak Stanisław). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 22-88. ISBN 83-01-13753-3.