Adolf Jełowicki
Adolf Marian Jełowicki (ur. 20 kwietnia 1841 w Woskodawach na Wołyniu, zm. 13 października 1898 tamże[1]) – polski przedstawiciel nauk rolniczych, doktor filozofii na Uniwersytecie w Heidelbergu, wiceprezes Wileńskiego Towarzystwa Rolniczego.
 Jełowicki | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Felicja Agnieszka Dąbrowska |
| Żona |
Janina Czetwertyńska |
| Dzieci |
Maria |
Syn Edwarda i Felicji Agnieszki Dąbrowskiej. Najprawdopodobniej urodził się w Woskodawach. W spadku po stryju Juliuszu, otrzymał majątek Aresztów. Ożenił się w 1863 z Janiną ks. Czetwertyńską z Antopola na Wołyniu. Owdowiał już dwa lata później. Aresztów, jako miejsce, w którym w tragicznych okolicznościach stracił pierworodnego syna i wkrótce żonę, sprzedał na licytacji Rosjance Bielenko. Sprzedał też odziedziczony po żonie Antopol Józefowi Jaroszyńskiemu, który uzyskał od cara Aleksandra II prawo nabywania majątków, pomimo ogólnego zakazu obowiązującego od 1865r[2].
Sprzedając Antopol, wszystkie cenniejsze meble i dzieła sztuki, które się tu znajdowały Adolf Jełowicki prawdopodobnie wywiózł do pozostałych majątków[3]. Rozpoczął studia rolnicze na Uniwersytecie w Heidelbergu, gdzie uzyskał stopień doktora filozofii.
Po powrocie do kraju ożenił się powtórnie z Jadwigą Tyszkiewiczówną z Birży i przeniósł się do dóbr posagowych żony Czeresy - Siedliszcze, położonych na ziemi witebskiej, gdzie wkrótce dał się poznać jako postępowy naówczas rolnik.
Będąc wiceprezesem Towarzystwa Witebskich Rolników i Wileńskiego Towarzystwa Rolniczego, organizował wystawy przemysłowo-rolnicze w Wilnie oraz brał udział w podobnych pokazach w Warszawie (w latach 1883-1886), wystawiając w Polsce, jako jeden z pierwszych, produkowane w swoich gospodarstwach masło i sery. Artykuły te eksportował również do Anglii.
Widząc w mleczarstwie drogę do zwiększenia opłacalności gospodarstw rolnych, wygłaszał na ten temat odczyty oraz wydał w 1889 obszerną pracę "Mleczarstwo". Był też autorem projektu założenia szkoły mleczarskiej w Puławach. Na łamach "Gazety Rolniczej" ogłosił wiele artykułów na tematy związane z hodowlą zwierząt. Pod koniec życia (1890) powrócił na Wołyń, otrzymawszy w spadku po siostrze Anastazji Dzieduszyckiej, rodzinny majątek Woskodawy, w którym pod koniec XIX w. odrestaurował i przebudował założoną przez ojca Edwarda Jełowickiego rezydencję.
Był działaczem w Delegacjach Sędziów, sprawozdawcą piszącym oceny poszczególnych działów wystaw oficjalnych. Zapraszano go jako rzeczoznawcę do komisji sędziowskich. W 1883 odbył podróż na Śląsk Cieszyński w celu zwiedzenia obór arcyksięcia Albrechta Habsburga. Przewodniczył obradom Delegacji Sędziów podczas wystaw w 1884 i 1886[4].
Ożeniony z Janiną ks. Czetwertyńską (ur. 1840, zm. marzec 1866). Powtórnie ożenił się w 1868 z Jadwigą hr. Tyszkiewiczówną z Birży (ur. 1857, zm. 1879). Z pierwszą żoną miał syna Alfreda, zmarłego w dzieciństwie, z drugą córki Marię (żona Adama Jana Lubomirskiego) i Jadwigę (żona Stanisława Lubomirskiego).
Przypisy edytuj
- ↑ Dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego
- ↑ Roman Aftanazy t. V s. 15, X s. 15
- ↑ R. Aftanazy t. XI s. 711
- ↑ W. Pruski "Hodowla zwierząt gospodarskich w Królestwie Polskim 1815 - 1918", Warszawa 1969, t. II
Linki zewnętrzne edytuj
- Dzieła Adolfa Jełowickiego w bibliotece Polona