Ayşe Âfet İnan też jako: Ayşe Afet, Ayşe Uzmay (ur. 29 listopada 1908 w Salonikach, zm. 8 czerwca 1985 w Ankarze[1]) – turecka socjolożka i historyczka, profesor Uniwersytetu w Ankarze, adoptowana córka Mustafy Kemala Atatürka.

Afet İnan
Ilustracja
Państwo działania

 Turcja

Data i miejsce urodzenia

29 listopada 1908
Saloniki

Data i miejsce śmierci

8 czerwca 1985
Ankara

profesor nauk społecznych
Specjalność: socjologia
Alma Mater

Uniwersytet Genewski

1950-1985
Uczelnia

Uniwersytet w Ankarze

Życiorys edytuj

Urodziła się w Salonikach jako córka urzędnika İsmaila Hakkı Beja i Şehzane Hanım[1]. W czasie wojen bałkańskich przeniosła się wraz z rodziną do Adapazarı, gdzie rozpoczęła edukację szkolną. W czasie I wojny światowej rodzina mieszkała w Ankarze, a następnie w Karaoğlanie i w Bidze[1]. W maju 1915 zmarła na gruźlicę matka Ayşe, a jej ojciec ponownie się ożenił. Ayşe zdecydowała się zostać nauczycielką i samodzielnie zarabiać na życie. W 1922 uzyskała uprawnienia do wykonywania zawodu w Elmalı i rozpoczęła pracę w szkole dla dziewcząt. W 1925 ukończyła szkołę pedagogiczną w Bursie i podjęła pracę w szkole w Izmirze[1]. Tam też w październiku 1925 spotkała przebywającego z wizytą w mieście Mustafę Kemala Atatürka. Afet należała do grona osób, które zostały adoptowane przez przywódcę państwa tureckiego[1].

 
Adoptowane córki Mustafy Kemala Atatürka (druga z prawej Afet İnan)

W 1925 została wysłana przez Atatürka do Lozanny, gdzie uczyła się języka francuskiego[1]. W 1927 powróciła do kraju i kontynuowała naukę we francuskim liceum w Stambule. W 1935 ponownie wyjechała do Szwajcarii i podjęła naukę na uniwersytecie w Genewie, pod kierunkiem szwajcarskiego antropologa Eugène Pittarda[2]. Ukończyła studia z zakresu historii i socjologii, a w lipcu 1939 obroniła pracę doktorską z zakresu socjologii[1]. Po powrocie do kraju podjęła pracę jako adiunkt Uniwersytetu w Ankarze, a w 1950 uzyskała awans na stanowisko profesora tej uczelni. Przez wiele lat kierowała Instytutem Historii ankarskiej uczelni[3]. Specjalizowała się w badaniach nad etnogenezą Turków i historią gospodarczą Imperium Osmańskiego. Podręcznik historii Turcji jej autorstwa (przygotowany na polecenie Atatürka) obowiązywał w szkołach od lat 30. XX w[4]. Należała do grona założycieli Tureckiego Towarzystwa Historycznego i pełniła funkcję jego wiceprezesa[3].

Była mężatką (w 1940 poślubiła lekarza Rıfata İnana), miała dwoje dzieci[1]. Zmarła na atak serca w 1985 w Ankarze.

Pamięć edytuj

Dla upamiętnienia Afet İnan została ustanowiona nagroda dla autorów najlepszych publikacji z zakresu historii, przyznawana co dwa lata przez fundację jej imienia.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Afet İnan Biyografisi [online], haberler.com [dostęp 2019-11-24] (tur.).
  2. Murat Ergin: "Is the Turk a White Man?": Race and Modernity in the Making of Turkish Identity. New York: BRILL, 2016, s. 194-198. ISBN 978-90-04-33055-9.
  3. a b Prof. Dr. Afet İnan ( .... - 1985) [online], kimkimdir.gen.tr [dostęp 2019-11-24] (tur.).
  4. Başak Īnce: Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk’s Republic to the Present Day. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 232. ISBN 978-0-85772-207-2.

Bibliografia edytuj