Agawa parryi

Agawa parryi
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	agawowate
Rodzaj	agawa
Gatunek	agawa parryi
	Nazwa systematyczna
	Agave parryi Engelm.; Trans. Acad. Sci. St. Louis 3:310. 1875
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Agawa parryi (Agave parryi Engelm.) – gatunek byliny z rodziny agawowatych (Agavaceae). Pochodzi z Ameryki Północnej (północny Meksyk i południowo-wschodnie USA)^[4].

Morfologia edytuj

Ogólnym pokrojem przypomina inne agawy. Typowa forma tworzy okrągłe rozety liściowe złożone z szerokich (do 15 cm), mięsistych, niebieskawozielonych i pokrytych woskiem liści o długości do 40 cm^[5]. Na brzegach tych liści z rzadka rozmieszczone są duże i silnie zagięte kolce. Niektóre liście nie mają kolców. Ze środka tej rozety liściowej wyrasta po wielu latach pęd o wysokości ok. 4,5 m z mocno rozgałęzionym kwiatostanem^[5]. Złożony jest z gęsto osadzonych, żółtych do ciemnoczerwonych kwiatów.

Zastosowanie edytuj

Działanie i zastosowanie lecznicze ma podobne jak agawa amerykańska.

Zmienność edytuj

Występuje w kilku podgatunkach i odmianach. W górach Huachuca w południowej Arizonie występuje odmiana Agave parryi Engelm. subsp. parryi var. huachucensis (Baker) Little ex L. D. Benson o większych liściach (długość do 60 cm i szerokość do 20 cm) i oryginalnym ich układzie; najszersze liście występują na wierzchołku^[5].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-05] (ang.).
↑ Agave parryi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
↑ ^a ^b ^c GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-05] (ang.).

[iucn-3] Agave parryi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].

[E-5] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]