Agent (programowanie)

Agent – program komputerowy wykorzystywany w programowaniu agentowym.

Definicja agenta

Ze względu na brak standardów nie ma zgodności co do definicji agenta. Możemy jednak zdefiniować agenta jako jednostkę, działającą w pewnym środowisku, zdolną do komunikowania się, monitorowania swego otoczenia i podejmowania autonomicznych decyzji, aby osiągnąć cele określone podczas jej projektowania lub działania.

Agent powinien charakteryzować się następującymi cechami:

• autonomicznością (zdolność podejmowania samodzielnych decyzji),
• komunikatywnością (umiejętność komunikacji z innymi agentami i użytkownikiem),
• percepcją (jest to zdolność do postrzegania i reagowania na zmiany środowiska)

Dodatkową często wykorzystywaną cechą jest mobilność.

Inne popularne cechy agenta:

• zdolność do wykorzystywania wiedzy
• tolerancyjność na błędy, złe wejścia (input)
• zdolność do używania symboli i abstrakcji
• zdolność do adaptacji w celu osiągnięcia celu
• zdolność do uczenia się
• zdolność do przeprowadzania operacji w czasie rzeczywistym
• zdolność do komunikacji w języku naturalnym

Rodzaje agentów

Można wyróżnić kilka rodzajów agentów ze względu na sposób: spostrzegania otoczenia, ingerencji w środowisko, podejmowania decyzji:

• agenty reaktywne,
• agenty intencjonalne,
• agenty socjalne.

Istnieją dwa podejścia do tworzenia systemów opartych na agentach programowych: wykorzystanie pojedynczego agenta lub stworzenie systemu wieloagentowego

Podział ze względu na przeznaczenie i reakcje użytkowników

1. Agenty zarządzające informacją – mają na celu wspomaganie użytkownika. Jednym z przykładów jest „asystent-doradca” w programach Microsoft Office

• Agenty zarządzające pocztą elektroniczną – agenty filtrują i sortują pocztę użytkownika, odpowiadają na standardowe zapytania itp.
• Agenty zarządzające organizacją dnia – świadczą pomoc użytkownikowi w organizowaniu planu dnia. Ten typ agentów to asystenty, np. 'spinacz' w MS Word. Taki agent potrafi wykonywać bardziej skomplikowane cele niż awatar i ma znacznie większą swobodę. Niekiedy tego radzaju agenty nazywane są 'agentami interfejsu'.
• Agenty dostarczające zindywidualizowane informacje – są odpowiedzialne za filtrowanie i selekcję informacji
• Agenty monitorujące lub zarządzające – klasa agentów odpowiedzialna za monitorowanie zachodzących zjawisk i ew. podejmowanie działań w imieniu użytkownika. W tej klasie zawierają się agenty aktorzy – w niewielkim stopniu zależni i kontrolowani przez człowieka, np. bot w kanale IRC-owym, jak i agenty awatary – będący bezpośrednią reprezentacją użytkownika w cyberprzestrzeni, np. w chatroomach czy na IRC-u. Takie agenty wykonują wszystko, co każe mu użytkownik i mają bardzo ograniczoną swobodę.

2. Agenty w systemach rozproszonych

• Agenty poszukujące informacji – agenty poszukujące dla użytkownika ściśle określonej informacji
• Agenty przeszukujące Internet – przeszukują Internet, aby odnaleźć różnorodną informację potrzebną użytkownikowi
• Agenty e-biznesu i m-biznesu – agenty funkcjonujące w handlu internetowym
• Agenty zarządzające siecią – agenty służące np. do zarządzania aktualizacją oprogramowania lub wykrywania ataków

3. Agenty w modelowaniu systemów złożonych

• Agenty modelujące negocjacje cenowe – agenty wykorzystywane w handlu elektronicznym
• Agenty modelujące proces zarządzania produkcją – agenty wspomagające zarządzanie przedsiębiorstwem – agentowy system ekspertowy

Zobacz też

• programowanie agentowe
• systemy wieloagentowe
• metodyki projektowania systemów wieloagentowych

Bibliografia

• Stanisław Stanek, Marcin Mazur, Bogdan Sadecki, Zastosowanie kreatywnego agenta oprogramowania w module giełdowym IKGSWI wspomagającym inwestycje kapitałowe, Systemy Wspomagania Organizacji SWO'2004, Katowice
• Marcin Paprzycki, Agenci programowi jako metodologia tworzenia oprogramowania, Computer Science Department, Oklahoma State University, Tulsa, OK 74106 USA