Akcja Rewolucyjna (biał. Рэвалюцыйнае дзеянне, РД) – białoruska organizacja anarchokomunistyczna. Jest to najstarsza aktywna organizacja anarchistyczna na Białorusi[1].

Akcja Rewolucyjna
Рэвалюцыйнае дзеянне
Ilustracja
Logo Akcji Rewolucyjnej
Państwo

 Białoruś

Data założenia

13 lutego 2005

Powiązania

Akcja Autonomiczna

brak współrzędnych
Strona internetowa

Historia edytuj

Organizacja po raz pierwszy została utworzona w Mińsku na spotkaniu 13 lutego 2005. Wówczas omówiono perspektywy dla białoruskiego ruchu anarchistycznego, dotkliwy brak organizacji, dyscypliny i konkretnych celów. W wyniku dyskusji postanowiono utworzyć w Mińsku oddział organizacji anarchokomunistycznej pod nazwą Akcja Autonomiczna, która istnieje w Rosji od 2002. Białoruska Akcja Autonomiczna (AA-Białoruś) była połączeniem Białoruskiego Frontu Anarchistycznego (BAF) i kilku aktywistów upolitycznionej sceny hardcore punk. Wówczas AA-Białoruś liczyła zaledwie dziesięciu członków[2].

5 marca 2010, bezwzględną większością głosów, białoruski oddział zdecydował o opuszczeniu Akcji Autonomicznej i utworzeniu niezależnej organizacji. Powody tej decyzji były następujące[3]:

  • Skręt AA w stronę lewicy liberalnej;
  • Niedostosowanie zasad organizacyjnych AA do białoruskiej organizacji i lokalnych realiów;
  • Wysokie składki członkowskie w AA i brak przejrzystości w ich wykorzystywaniu

11 kwietnia 2010 „Akcja Autonomiczna-Białoruś” ogłosiła swoje wystąpienie z AA i zmieniła nazwę na „Akcja Rewolucyjna”[3].

Ideologia edytuj

W 2008, po starciach z neonazistami oraz policją, organizacja wydała kilka kierunków swojego działania[2]:

  • Promocja anarchizmu społecznego w przeciwieństwie do anarchizmu subkulturowego i hipisowskiego typu zachodniego.
  • Promocja sportu i zdrowego stylu życia w środowisku anarchistycznym.
  • Zmiana wizerunku anarchizmu w świadomości społecznej na bardziej pozytywny i wojowniczy.
  • Kształtowanie się solidnego rdzenia aktywistów do udziału w akcjach bezpośrednich i ochrony wydarzeń.

Ideologia Akcji Rewolucyjnej oparta jest na „anarchizmie społecznym, anarchokomunizmie i illegalizmie”. To ostatnie, w interpretacji organizacji, oznacza, że aktywiści stosują w swoich działaniach te metody, które są skuteczne w danej sytuacji, bez względu na ich legalność. Organizacja wśród swoich celów widzi: szerzenie idei anarchizmu, stworzenie zorganizowanego ruchu, połączenie agitacji i akcji bezpośredniej, przygotowanie do rewolucji społecznej oraz ekspansję zarówno na terytorium Republiki Białorusi, jak i za granicą. AR do rozpowszechniania swoich idei wykorzystuje stronę internetową i portale społecznościowe[4]. Uczestnicy Akcji Rewolucyjnej nie reklamują swojej przynależności organizacyjnej i udziału w jakichkolwiek akcjach jako organizacja, ze względu na istnienie artykułu 191 (Działanie w imieniu niezarejestrowanej organizacji) w Kodeksie Karnym Republiki Białorusi i zwracanie uwagi służb specjalnych na działalność organizacji.

Za zasady swojego działania uznaje[4]:

  • bliskość więzi;
  • podział obowiązków;
  • równe głosowanie (jedna osoba – jeden głos);
  • planowanie;
  • działanie w ukryciu;
  • illegalizm.

Anarchizm partyzancki edytuj

Jednym z wektorów w rozwoju ideologii Akcji Rewolucyjnej, oprócz skupienia się na rewolucji społecznej i illegalizmie, jest rozwój praktycznej koncepcji, którą sama organizacja nazywa „partyzanckim anarchizmem” – praktyki mającej na celu szkolenie zorganizowanych i zdyscyplinowanych rewolucyjnych anarchistów zdolnych do działania w różnych warunkach przy użyciu różnych metod w celu promowania idei anarchistycznych[5]. Partyzancki anarchizm obejmuje platformizm, czyli zjednoczenie anarchistów w organizacji zgodnie z zasadą teoretycznej i taktycznej jedności. Zgodnie z opisem Akcji Rewolucyjnej, partyzancki anarchizm, w przeciwieństwie do postlewicowego anarchizmu, oznacza polityczne metody walki: agitację, rekrutację nowych uczestników, przygotowanie teoretyczne, tworzenie struktur, akcję bezpośrednią i przygotowanie do rewolucji społecznej[6].

Ważnym elementem partyzanckiego anarchizmu jest również szkolenie wojskowe i studiowanie taktyki podczas konfliktów zbrojnych. Według organizacji inspiracją do tego była analiza Euromajdanu, wojny w Donbasie i syryjskiej wojny domowej[6].

Działania edytuj

2005–2010 edytuj

Na podstawie analizy informacji prezentowanych na stronie internetowej organizacji oraz informacji w mediach można stwierdzić, że członkowie AR aktywnie uczestniczyli w wielu anarchistycznych akcjach ulicznych zarówno legalnych (Czarnobylski szlak w latach 2006–2009[7], Marsz Społeczny[8]), jak i nielegalnych (pochód pierwszomajowy w 2008, akcja przeciwko ćwiczeniom na Zachodzie-2009)[9].

Ponadto, na swojej stronie internetowej, uczestnicy Akcji Rewolucyjnej otwarcie sympatyzują z anarchistycznymi atakami na instytucje państwowe i finansowe, które miały miejsce w Mińsku w latach 2009–2010: („Anarchiści zaatakowali kasyno w centrum Mińska”[10], „Anarchiści zaatakowali Federację Związków Zawodowych Białorusi”, „Anarchiści zaatakowali oddział Biełarusbanku[11]).

Jesienią 2010, po ataku na ambasadę rosyjską w Mińsku, organizacja została zdemaskowana z powodu zdrady niektórych jej członków; część jej działaczy została aresztowana i skazana na karę więzienia. Organizacje praw człowieka uznały ich za więźniów politycznych[12].

2010–2015 edytuj

W wyniku represji w 2010, ruch anarchistyczny doznał poważnych szkód. W latach 2010–2013 na stronie organizacji publikowane były głównie lokalne i międzynarodowe wiadomości dotyczące kwestii społecznych i ekonomicznych, a także informacje o więźniach anarchistycznych. Od końca 2013 do początku 2014 w Mińsku i Homlu odbywały się akcje symboliczne[13] oraz kolportaż materiałów propagandowych[14].

Wiosną 2014 anarchiści rozpoczęli kampanię przeciwko przeprowadzeniu Mistrzostw Świata w Hokeju na Lodzie w Republice Białorusi[15]. Według anarchistów przeprowadzenie mistrzostw było marnotrawstwem ze strony władz, w czasie, gdy nie podniesiono płac i opóźniano ich wypłatę[16][17]. W przeddzień mistrzostw wielu opozycjonistów i anarchistów zostało administracyjnie aresztowanych pod zmyślonymi zarzutami. W tym okresie anarchiści zwracali również uwagę na prorosyjskie wpływy na Białorusi. W Brześciu budynek Rosyjskiego Centrum Nauki i Kultury został oblany czarną farbą[18].

W grudniu 2014 anarchiści w Mińsku zorganizowali pierwszą od 2010 nielegalną pikietę. Była odpowiedzią na wprowadzenie nowych podatków i pogorszenie sytuacji ekonomicznej obywateli, w związku z czym alternatywę anarchiści widzieli w przekazaniu kontroli nad budżetem społeczeństwu[19].

2015–2017 edytuj

Na początku 2015 ruch anarchistyczny został poddany masowym represjom ze strony białoruskich organów ścigania, spowodowanym pikietą z końca 2014 i aktywizacją anarchistów[20]. W tym samym czasie anarchiści po raz pierwszy od pięciu lat przeprowadzili nielegalną blokadę drogi w Mińsku[21]. Akcja ta odbyła się w ramach solidarności z jednym z więźniów politycznych anarchistów, Nikolajem Dedkiem.

W 2015 powstał ukraiński oddział Akcji Rewolucyjnej. Członkowie AR-Białoruś potwierdzili w jednym z wywiadów, że współpracują z aktywistami AR-Ukraina[22]. Ponadto ukraińscy anarchiści wielokrotnie organizowali akcje solidarnościowe w pobliżu białoruskiej ambasady w Kijowie[23][24].

W latach 2015–2017 anarchiści zorganizowali kilka nielegalnych pochodów i pikiet w Brześciu, Mińsku i Baranowiczach[25][26][27]. Regularnie rozpowszechniane były kampanie związane ze społecznymi i ekonomicznymi problemami białoruskiego społeczeństwa, takimi jak podwyżki podatków, pobór wojskowy[28] czy brutalność policji[29]. Najbardziej aktywne w tym czasie były grupy działaczy z Brześcia, Mińska i Grodna[30].

W tym samym okresie na stronie internetowej AR opublikowano informacje o akcji, podczas której bombami dymnymi zaatakowano budynki MSW[31] i Komitetu Śledczego[32], a farbą uszkodzono billboardy z „państwową propagandą”[33]. Jedną z głośniejszych było obrzucenie farbą budynku Biełteleradyjokampanija, co aktywiści tłumaczyli „ciągłymi kłamstwami na antenie” państwowych mediów[34]. Latem 2017 anarchiści za pomocą koktajli mołotowa spalili reklamę usług komorniczych w mieście Iwacewicze[35]. Później z tego powodu wszczęto sprawę karną i zatrzymano dwóch podejrzanych[36].

Protesty przeciwko dekretowi nr 3 edytuj

Pod koniec lutego 2017 upłynął termin płatności podatku przewidzianego w dekrecie nr 3 Prezydenta Republiki Białorusi, o którym mówiono „Dekret o pasożytach”. Dokument „O zapobieganiu zależności społecznej” ustanowił obowiązek wiążący dla obywateli, którzy nie uczestniczyli w finansowaniu wydatków publicznych lub uczestniczyli rzadziej niż przez 183 dni kalendarzowych w ciągu ostatniego roku, do uiszczenia na rzecz państwa opłaty w wysokości 20 jednostek podstawowych. Podatek ten wywołał niezadowolenie wśród obywateli Białorusi, w wyniku czego w kraju doszło do serii protestów, w których uczestniczyli m.in. anarchiści. Pod koniec lutego zablokowali jezdnię jednej z ulic Mińska, wzdłuż której przechodzili z materiałami wybuchowymi i transparentem „Urzędnik to główny pasożyt”[37]. W mediach nie podano informacji o aresztowaniach uczestników tej akcji. Obecność na banerze logo organizacji i linku do jej strony internetowej sugeruje jednak, że uczestnicy AR byli związani z akcją. Już na początku roku anarchiści rozpoczęli w różnych miastach agitację pod hasłem „Urzędnik jest głównym pasożytem”[38]. W ten sposób zwracali uwagę na to, że obciążenie budżetu państwa tworzą nie ludzie, którzy stracili pracę w wyniku rosnącego bezrobocia, ale nadmiernie rozbudowany aparat administracyjny, którego skuteczność poddali krytyce.

W dniu 5 marca w Brześciu odbyła się kolejna akcja protestacyjna przeciwko dekretowi nr 3, pod budynkiem komitetu wykonawczego miasta, która niespodziewanie została poprowadzony przez grupę anarchistów z czarnymi transparentami. Anarchiści wygłosili kilka przemówień oraz umożliwili przemawianie każdemu z protestujących. Następnie kolumna 1000-2000 demonstrantów, prowadzona wciąż przez anarchistów, skandując hasła, przemaszerowała ulicą Sowiecką i zablokowała Aleję Maszerowa. Akcja zakończyła się po krótkiej pikiecie pod budynkiem TsUM[39]. Tego samego dnia w Brześciu w związku z tymi wydarzeniami zatrzymano 5 osób.

13 marca na stronie internetowej Akcji Rewolucyjnej i w jej sieciach społecznościowych zaczęto rozpowszechniać wezwanie do protestów w kilku białoruskich miastach w dniach 18–19 marca. W rezultacie akcje odbyły się tylko w pięciu miastach i zgromadziły w sumie od 200 do 500 osób. Sama organizacja przypisała tak niską frekwencję krytyce ze strony opozycyjnych mediów.

Po rozpędzeniu demonstracji 25 marca w Mińsku i aresztowaniu wielu protestujących i anarchistów Akcja Rewolucyjna uruchomiła projekt BandaLuki[40], w ramach którego gromadzi akta pracowników MSW, służb specjalnych i mediów państwowych, którzy brali udział w represjach wobec opozycji i anarchistów[41].

Sprzeciw wobec cenzury edytuj

Od jesieni 2016 strona internetowa AR jest zablokowana w Rosji i na Białorusi. Później organizacja utworzyła trzy mirrory – revbel.cc, revbel.info i revbel.net. Wszystkie z nich zostały również zablokowane z białoruskich IP, razem z publiczną stroną i grupą na portalu społecznościowym VKontakte i projektu BandaLuki. W czerwcu 2017 organizacja zaprezentowała własną aplikację na Androida, która pozwala na ominięcie blokowania za pomocą Tora i VPN oraz uzyskanie dostępu do strony internetowej organizacji i projektu BandaLuki[42]. Wówczas organizacja prowadziła grupę na Facebooku, kanał Telegram i konto na Twitterze. W latach 2015–2017 materiały agitacyjne organizacji, w tym broszury i ulotki, zostały na mocy decyzji sądu w wykazie materiałów ekstremistycznych Republiki Białorusi[43].

W listopadzie 2021 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ogłosiło Akcję Rewolucyjną formacją ekstremistyczną[44]. Utworzenie takiej formacji lub udział w niej jest na Białorusi przestępstwem[45].

Przypisy edytuj

  1. Мы не подводим итогов – мы продолжаем борьбу! [online], РД, 2015 [dostęp 2021-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
  2. a b История РД [online], Революционное Действие, 21 września 2015 [dostęp 2021-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-21].
  3. a b История РД [online], revbel.org, 26 grudnia 2017 [dostęp 2021-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-26].
  4. a b Principles and goals of organization Revolutionary Action [online], revbel.org, 19 lutego 2020 [dostęp 2021-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-19].
  5. «Прамень» против «Пошуга», «Черная роза» и «Черный крест» – чем отличаются группы белорусских анархистов [online], Наша Ніва [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-14] (ros.).
  6. a b Эволюция милитант-анархизма [online], revbel.org, 19 grudnia 2020 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-19].
  7. «Чернобыльский шлях» за 20 лет: лучшие фото [online], charter97.org [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-30] (ros.).
  8. Провокация спецслужб на Социальном марше (Видео) [online], charter97.org [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-20] (ros.).
  9. Дмитрий Власов, Минские анархисты провели акцию протеста против учений „Запад-2009” [online], TUT.BY, 19 września 2009 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-24] (ros.).
  10. Андрей Ломако, Анархисты забросали факелами и краской самое крутое казино Минска [online], TUT.BY, 7 grudnia 2009 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (ros.).
  11. Short update of the recent repressions against anarchists in Belarus [online], Автономное Действие, 15 lutego 2011 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-20] (ang.).
  12. Светлана Одинец, Анархистов Дедка, Олиневича, Францкевича признали политзаключенными [online], Новости Беларуси | euroradio.fm [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-26] (ros.).
  13. Акция анархистов против диктатуры (видео) [online], revbel.org, 16 maja 2019 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-16].
  14. Плакаты и листовки в Минске и Гомеле [online], revbel.org, 14 listopada 2020 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-14].
  15. Агитрейд минских анархистов против ЧМХ [online], web.archive.org, 1 grudnia 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
  16. В Гомеле анархисты красочно протестовали против Чемпионата [online], Наша Ніва [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (ros.).
  17. Минские анархисты провели акцию против ЧМ по хоккею [online], belaruspartisan.org, 1 grudnia 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
  18. Акция против российского империализма в Бресте (Видео) [online], revbel.org, 19 grudnia 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-19].
  19. Анархісты правялі пікет у Мінску супраць «антысацыяльных ініцыятываў уладаў» [online], Новы Час [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-15].
  20. Задержания и суды над активистами анархистского движения в Минске продолжаются (обновлено) [online], spring96.org [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-16] (ros.).
  21. Анархисты перекрыли дорогу в Минске [online], revbel.org, 1 grudnia 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
  22. Колер пратэсту – чорны. Анархісты гатовыя даць сілавы адпор [online], naviny.belsat.eu [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-09] (biał.).
  23. Анархисты в Киеве пикетировали белорусское посольство [online], charter97.org [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-30] (ros.).
  24. Анархисты в Киеве повесили на ограждение посольства Беларуси чучело Лукашенко [online], Наша Ніва [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (ros.).
  25. Михась Ильин, В Бресте прошел марш анархистов „против государственного грабежа” [online], Новости Беларуси | euroradio.fm [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-14] (ros.).
  26. Первомайский пикет в Бресте: Не хотим платить ворам [online], charter97.org [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-20] (ros.).
  27. Анархистский первомай: Брест, Минск, Барановичи [online], revbel.org, 3 sierpnia 2018 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-03].
  28. Анархисты протестовали против призыва в армию [online], charter97.org [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-20] (ros.).
  29. Анархисты в Минске „повесили омоновца” [online], Новости Беларуси | euroradio.fm [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-22] (ros.).
  30. За чей счет пируют чиновники? [online], charter97.org [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-21] (ros.).
  31. Анархисты бросили дымовую шашку на территорию ГУБОП в Бресте [online], udf.by, 1 grudnia 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
  32. Акция против следственного комитета в Минске [online], revbel.org, 1 grudnia 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
  33. Анархисты в Минске провели акцию против милицейской пропаганды [online], Новости Беларуси | euroradio.fm [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-16] (ros.).
  34. Анархисты опубликовали видео, как забрасывали краской здание БТ [online], UDF.BY, 1 grudnia 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
  35. В Ивацевичах анархисты сожгли билборд МВД [online], naviny.belsat.eu [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-22] (ros.).
  36. В Ивацевичах задержали двух парней, которых подозревают в поджоге „молотовыми” билборда [online], TUT.BY, 7 sierpnia 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-01] (ros.).
  37. «Чиновник – главный тунеядец»: анархисты перекрыли улицу в Минске [online], revbel.org, 29 lipca 2019 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-29].
  38. Брестские анархисты проводят акции под лозунгом «Чиновник – главный тунеядец!» [online], charter97.org [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-29] (ros.).
  39. СТРИМ. В Бресте прошел «Марш рассерженных нетунеядцев» [online], naviny.belsat.eu [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-22] (ros.).
  40. Анархо-коммунисты запустили сайт «Банда Луки» [online], naviny.belsat.eu [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-22] (ros.).
  41. Банда Луки [online], Банда Луки [dostęp 2021-03-22] (ros.).
  42. Революционное Действие [online], Google Play – [dostęp 2021-03-22] (ros.).
  43. Республиканский список экстремистских материалов [online], Министерство информации Республики Беларусь, 21 listopada 2017 [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-21].
  44. МВД признало «экстремистскими формированиями» три анархистских интернет‑ресурса
  45. BAJ demands to stop using anti-extremist legislation to restrict freedom of speech