Aki (1907)
Aki (jap. 安芸 Aki) – japoński pancernik generacji przeddrednotów (semidrednotów), z okresu I wojny światowej. Zaprojektowany jako okręt typu Satsuma i jako taki zaliczany przez niektóre publikacje[2], pierwszy japoński pancernik napędzany turbinami parowymi.
| |
| Historia | |
| Stocznia |
Marynarki w Kure |
|---|---|
| Położenie stępki |
15 marca 1906 |
| Wodowanie |
15 kwietnia 1907 |
 Dai-Nippon Teikoku Kaigun
| |
| Wejście do służby |
11 marca 1911 |
| Wycofanie ze służby |
20 września 1923 |
| Los okrętu |
zatopiony jako okręt-cel 2 września 1924 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
normalna 20 100 ton |
| Długość |
146,9 m na linii wodnej |
| Szerokość |
25,5 m |
| Zanurzenie |
8,4 m |
| Napęd | |
| 2 turbiny parowe o mocy 24.000 KM, 15 kotłów parowych, 2 śruby zapas 172 tony ropy, 3000 ton węgla | |
| Prędkość |
20 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 4 działa 305 mm L/45 (2xII) 12 dział 254 mm (6xII) 8 dział 152 mm (8xI) 16 dział 76 mm[1] 5 wyrzutni torped 457 mm | |
| Opancerzenie | |
| burty do 229 mm, wieże do 203 mm, pokład 50 mm | |
| Załoga |
931 oficerów i marynarzy |
Historia edytuj
Pancernik został zaprojektowany i zbudowany w Japonii w Stoczni Marynarki Wojennej w Kure. Nazwa pochodzi od prowincji Aki – obecnie części prefektury Hiroszima. "Aki" został zamówiony na podstawie programu rozbudowy floty z 1904 roku, podczas wojny japońsko-rosyjskiej[3], jako bliźniaczy okręt pancernika "Satsuma". Oba zostały zaprojektowane jako pancerniki realizujące ideę "all-big-gun" (samej ciężkiej artylerii – drednoty), ale z powodu braku wystarczającej ilości dział 305 mm, zostały uzbrojone w mieszaną artylerię główną. Z tego powodu określane są jako semidrednoty (półdrednoty). Budowa "Aki" została wstrzymana na 10 miesięcy, aby szybciej ukończyć krążownik "Tsukuba". W międzyczasie został on przeprojektowany, z użyciem turbin parowych zamiast maszyn parowych oraz ze zmianami artylerii średniej (8 dział 152 mm zamiast 12 120 mm) i w efekcie stanowił odmienny, choć zbliżony okręt od ukończonej szybciej "Satsumy". Oprócz tych zmian, oba pancerniki różniły się wizualnie ilością kominów ("Aki" - trzy w miejsce dwóch), w niewielkim stopniu wymiarami i szybkością ("Aki" był minimalnie większy i szybszy)[4].
"Aki" był ostatnim japońskim pancernikiem zbudowanym z kotłami parowymi opalanymi w części węglem oraz pierwszym japońskim pancernikiem z napędem turbinowym, co pozwoliło mu na osiągnięcie prędkości maksymalnej 20,25 węzła w czasie prób w grudniu 1910 (przy mocy 27.740 KM)[4][5].
Służba edytuj
Pancernik brał udział w I wojnie światowej, patrolując linie żeglugowe na południe od Wysp Japońskich, na Morzu Południowochińskim i na Morzu Żółtym, ale bez większych incydentów.
Zgodnie z ustaleniami traktatu waszyngtońskiego "Aki" wycofano ze służby 20 września 1923. Został zatopiony 2 września 1924 jako okręt-cel przez pancerniki "Kongō" i "Hyūga" w Zatoce Tokijskiej[4][5]. Później niektóre z wież dział 203 mm zostały wydobyte i ustawione w bateriach artylerii nabrzeżnej wokół Zatoki Tokijskiej[6] m.in. w: Misaki, Kanagawa, na półwyspie Miura i na Jōgashima.
Opis edytuj
Podobnie, jak "Satsuma", okręt miał konstrukcję gładkopokładową, z dziobem kliprowym. Sylwetkę okrętu wyróżniały trzy kominy na śródokręciu, z czego dwa pierwsze blisko siebie, a trzeci dalej (kolejny japoński typ pancerników Settsu miał odwrotnie rozmieszczone trzy kominy). Tuż przed przednim kominem znajdowała się nadbudówka dziobowa połączona z palowym masztem, w pewnej odległości za trzecim kominem był maszt rufowy z bomem do łodzi, a za nim nadbudówka rufowa.
Główne uzbrojenie stanowiły 4 działa kalibru 305 mm w dwudziałowych wieżach w osi symetrii na pokładzie dziobowym i rufowym. Artylerię główną uzupełniało 12 dział kalibru 254 mm w dwudziałowych wieżach, ustawionych na śródokręciu po trzy na każdej z burt, po obu stronach kominów i masztu rufowego. Oprócz prowadzenia ognia w kierunku burt, dziobowa para wież mogła w pewnym zakresie kątów strzelać do przodu, a rufowa - do tyłu. Rozmieszczenie artylerii głównej było analogiczne, jak na "Satsuma". Artylerię średnią natomiast stanowiło 8 dział 152 mm w kazamatach na śródokręciu, po 4 na burtę, pod poziomem pokładu górnego, co utrudniało ich użycie podczas złej pogody.
Istnieją rozbieżności co do artylerii pomocniczej - według części źródeł, stanowiło ją 12 dział 76 mm L/40 i 4 krótkolufowe działa 76 mm L/28[1], a podczas I wojny światowej liczbę dział 76 mm zredukowano do 8, montując dwa przeciwlotnicze działa tego kalibru[4].
Galeria edytuj
Dane techniczne edytuj
Uzbrojenie :
- 4 działa 305 mm Armstrong / Typ 41 (nominalnie 12 cali lub 30 cm) w wieżach na dziobie i rufie (2xII)
- długość lufy 45 kalibrów (L/45), kąt podniesienia ok. -5+15°, masa pocisku: 386 kg, szybkostrzelność ok. 1 strz/min[7]
- 12 dział 254 mm Vickers / Typ 41 (nominalnie 10 cali lub 25 cm) w wieżach na burtach (6xII)
- długość lufy 45 kalibrów (L/45), kąt podniesienia ok. -5+30°, masa pocisku: 235 kg, donośność 24,6 km, szybkostrzelność ok. 1,5 strz/min[6]
- 8 dział 152 mm w kazamatach burtowych (8xI)
- 12 dział 76 mm L/40 (nominalnie 8 cm)[1]
- 4 działa 76 mm L/28 (nominalnie 8 cm)[1]
- 5 wyrzutni torpedowych 457 mm (podwodnych)
| Pas pancerny | 229-102 mm |
| Barbety | 234-178 mm |
| Wieże artylerii | 203-178 mm[8] |
| Stanowisko dowodzenia | 152 mm |
| Pokład | 50 mm |
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d 12 dział o długości lufy L/40 i 4 L/28 według Conway's.... Według H. Jentschura i in. (op.cit.) – 4 działa 76 mm L/40 i 4 działa L/28. Kaliber 76,2 mm (nominalnie 8 cm) według Naval Weapons of the World
- ↑ "Aki" jest zaliczany do typu Satsuma np. przez R. Gardiner, Conway's..., natomiast osobno ujmowany w H. Jentschura i in. (op.cit).
- ↑ Robert Gardiner (red.), Conway's.. s. 223
- ↑ a b c d e Robert Gardiner (red.), Conway's.. s.228
- ↑ a b H. Jentschura i in. (op.cit.)
- ↑ a b Dane według Naval Weapons of the World [dostęp 14-4-2010]
- ↑ Dane według Naval Weapons of the World [dostęp 7-4-2010]
- ↑ Wieże 203-178 mm (8-7 in) według Conway's..., 200-180 według Imperial Japanese Navy. Według H. Jentschura, op.cit. - 241-178 mm (9⅛-7 in)
Bibliografia edytuj
- Robert Gardiner (red.), Conway's All the World’s Fighting Ships: 1906-1921, Annapolis: US Naval Institute Press, 1985, ISBN 0-87021-907-3, s. 228.
- Hansgeorg Jentschura, Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869-1945, Dieter Jung, Peter Mickel, Annapolis: Naval Institute Press, 1977, s. 23, ISBN 0-87021-893-X, OCLC 3273325.