Alberto Asor Rosa (ur. 23 września 1933 w Rzymie, zm. 21 grudnia 2022[1]) – włoski krytyk literacki, pisarz, polityk oraz wykładowca akademicki.

Alberto Asor Rosa
Data i miejsce urodzenia

23 września 1933
Rzym

Data śmierci

21 grudnia 2022

Zawód, zajęcie

krytyk literacki, wykładowca

Tytuł naukowy

profesor

Alma Mater

La Sapienza

Życiorys edytuj

Działalność naukowa oraz krytycznoliteracka edytuj

W 1956 ukończył z wyróżnieniem literaturę na Uniwersytecie Rzymskim „La Sapienza”, gdzie wykładał od lat 60. do 2003[2]. W 1972 zostaje profesorem zwyczajnym na Sapienzy. Był twórcą oraz kierował serią wydawniczą Letteratura italiana wydawnictwa Einaudi między 1982 a 2000. W 2004 założył literaturoznawcze czasopismo Bollettino di italianistica, którym kierował do 2013[3].

Działalność polityczna edytuj

W wieku 20 lat po śmierci Stalina wstąpił do Włoskiej Partii Komunistycznej (PCI), brał czynny udział w życiu intelektualnym partii. Był jednym z sygnatariuszy Manifestu 101, w którym intelektualiści będący członkami PCI sprzeciwiali się krwawemu stłumieniu węgierskiej rewolucji 1956 przez Armię Radziecką. Rozczarowany wrogą reakcją przywództwa partii wystąpił z niej, aby powrócić po dwóch dekadach[4]. W 1979 został wybrany jako deputowany VIII kadencji Izby Deputowanych z ramienia PCI, 11 listopada 1980 złożył mandat[5].

Nagrody edytuj

  • 2003 – Premio Grinzane Cavour za L'alba di un mondo nuovo[6]

Publikacje edytuj

Krytyka literacka edytuj

  • Scrittori e popolo, Samonà e Savelli, 1965
  • La cultura della Controriforma, Laterza, Bari, 1974
  • La cultura, in Storia d'Italia, vol. IV: Dall'Unità ad oggi, t. II, Einaudi, Turyn, 1975
  • La lirica del Seicento, Laterza, Bari, 1975
  • Genus Italicum, Einaudi, 1977
  • Sintesi di storia della letteratura italiana, La Nuova Italia, 1979
  • Intellettuali w Enciclopedia Einaudi, vol. VII, 1979
  • Ungaretti e la cultura romana scritto con L. De Nardis, L. Piccioni e Luigi Silori|L. Silori, Bulzoni, 1983
  • Un altro Novecento, La Nuova Italia, 1999
  • Letteratura italiana del Novecento. Bilancio di un secolo, Einaudi, 2000
  • Stile Calvino: cinque studi, Einaudi, 2001
  • Storia europea della letteratura italiana, Einaudi, Turyn, 2009
  • Breve storia della letteratura italiana, Einaudi, Turyn, 2013
  • Scrittori e popolo (1965). Scrittori e massa (2015), Einaudi, Turyn, 2015
  • Machiavelli e l'Italia. Resoconto di una disfatta, Einaudi, Turyn, 2019

Pisma polityczne i wspomnieniowe edytuj

  • Le due società, Einaudi, Turyn, 1977
  • L'ultimo paradosso, Einaudi, Turyn, 1985
  • La Repubblica immaginaria. Idee e fatti dell'Italia contemporanea, A. Mondadori, Mediolan, 1988
  • Fuori dall'Occidente, Einaudi, Turyn, 1992
  • La sinistra alla prova, Einaudi, Turyn, 1996
  • La guerra. Sulle forme attuali della convivenza umana, Einaudi, Turyn, 2002
  • Il grande silenzio. Intervista sugli intellettuali, (red.) Simonetta Fiori, Laterza, Bari, 2009

Beletrystyka edytuj

  • L'alba di un mondo nuovo|edizione, Einaudi, Turyn, 2002
  • Storie di animali e altri viventi, Einaudi, Turyn, 2005; polskie wydanie Historie zwierząt i innych istot żywych, tłum. Alina Kreisberg, Collegium Columbinum, Kraków, 2006
  • Assunta e Alessandro. Storie di formiche, Einaudi, Turyn, 2010
  • Racconti dell'errore, Einaudi, Turyn, 2013
  • Amori sospesi, Einaudi, Turyn, 2017

Przypisy edytuj

  1. È morto lo storico della letteratura Alberto Asor Rosa: aveva 89 anni. ilpost.it. [dostęp 2022-12-21]. (wł.).
  2. CURRICULUM ATTIVITA’ SCIENTIFICHE E PROFESSIONALI. Alberto Asor Rosa. Sapienza Università di Roma. [dostęp 2019-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-16)]. (wł.).
  3. ALBERTO ASOR ROSA. IL POSTO DELLE PAROLE. [dostęp 2019-02-16]. (wł.).
  4. Mirella Serri. Alberto Asor Rosa: Budapest 1956, i giorni che sconvolsero il mio mondo. „La Stampa”, 2016-10-09. [dostęp 2019-02-15]. (wł.). 
  5. DIMISSIONI DI DEPUTATI: Asor Rosa Alberto (Respinte) / Dibattiti / VIII Legislatura della Repubblica italiana / Lavori. Camera dei deputati - Portale storico. [dostęp 2019-02-15]. (wł.).
  6. PREMI: IL 'GRINZANE CAVOUR' AD ASOR ROSA, BIANCHERI, SERENI. adnkronos, 2003-01-18. [dostęp 2019-02-16]. (wł.).