Aleksander Kazimierz Sapieha
Aleksander Kazimierz Sapieha herbu Lis (ur. 13 maja 1624 w Maciejowie, zm. 22 maja 1671 w Wilnie) – biskup wileński i żmudzki, duchowny referendarz wielki litewski w 1657 roku, sekretarz Jego Królewskiej Mości, kanonik wileński i warszawski[4], kanclerz Akademii i Uniwersytetu Wileńskiego Towarzystwa Jezusowego od 1667 roku[5].
.jpg)
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
13 maja 1624 | |
| Data i miejsce śmierci | ||
| Miejsce pochówku |
Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie | |
| Biskup wileński | ||
| Okres sprawowania |
1667–1671 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
17 lipca 1650 | |
| Nominacja biskupia | ||
| Sakra biskupia |
22 lipca 1657 | |
| Data konsekracji |
22 lipca 1657 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Życiorys edytuj
Był synem Fryderyka, bratem Jana Fryderyka, Tomasza Kazimierza i Krzysztofa Franciszka.
Uczył się w kolegium jezuitów w Lublinie, studiował na Akademii Wileńskiej, uczęszczał do Kolegium Nowodworskiego w Krakowie. W 1638 rozpoczął studia w Akademii Krakowskiej. Jako sekretarz królewski kontynuował studia w zakresie prawa kanonicznego w Padwie (1647), Bolonii (1648), Rzymie (1649) i Paryżu.
Po powrocie do kraju 14 maja 1650 został prepozytem kapituły wileńskiej. 17 lipca tegoż roku otrzymuje święcenia kapłańskie. W październiku 1650 wyznaczony do sądów biskupich. W 1655 został biskupem pomocniczym wileńskim i biskupem tytularnym Methone na Peloponezie[2]. 4 kwietnia 1659 otrzymał biskupstwo żmudzkie.
Latem 1659 działając jako wysłannik królewski załagodził bunt żołnierzy w wojsku litewskim. Na sejmie 1662 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[6], wyznaczony do komisji wojskowo-skarbowej, w czasie obrad której próbował pogodzić zwaśnionych hetmanów Pawła Sapiehę i Wincentego Gosiewskiego. W 1666 otrzymał list przypowiedni na wakującą po bracie Krzysztofie chorągiew dragońską w wojsku litewskim. Przez kilkanaście lat brał czynny udział w obradach sejmiku wileńskiego.
Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę palatyna reńskiego Filipa Wilhelma[7]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na sejmie konwokacyjnym[8]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa wileńskiego[9], podpisał jego pacta conventa[10].
W sierpniu 1668 został biskupem wileńskim. Na sejmie zwyczajnym 1670 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[11]. 12 kwietnia 1671 przeniósł obraz Matki Bożej Ostrobramskiej do nowej kaplicy, w której znajduje się do dzisiaj.
Zmarł 22 maja 1671 w Wilnie, został pochowany w tamtejszej Katedrze.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Monasteri 1935, s. 370. (łac.)
- ↑ a b Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Monasteri 1935, s. 240. (łac.)
- ↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Monasteri 1935, s. 304. (łac.)
- ↑ Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 237.
- ↑ Józef Bieliński, Uniwersytet Wileński (1579-1831) T. 3, Kraków 1899-1900, s. 3.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 416.
- ↑ Wacław Uruszczak, Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, w: Parlament, prawo, ludzie, studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćiesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s. 317.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 497.
- ↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s.]
- ↑ Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s]
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 46.
Linki zewnętrzne edytuj
- Biskup Aleksander Kazimierz Sapieha (ang.)
- Aleksander Kazimierz Sapieha h. Lis, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-09]