Aleksander Nosarzewski

Aleksander Nosarzewski (ur. 15 sierpnia 1898 w Kamienskoje, zm. między 16 a 19 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Aleksander Nosarzewski
major major
Data i miejsce urodzenia

15 sierpnia 1898
Kamienskoje

Data i miejsce śmierci

między 16 a 19 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

32 Pułk Piechoty
75 Pułk Piechoty
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa]
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Był synem Franciszka i Julii ze Skalskich[3]. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej. Został przyjęty do Wojska Polskiego z „grupy byłych Legionów Polskich”. Żołnierz 1 pułku piechoty Leg. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W 1922 był oficerem 32 pułku piechoty[4]. W 1924 służył w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 873 lokatą w 75 pułku piechoty[5]. 1 stycznia 1928 został awansowany do stopnia kapitana (starszeństwo z dniem awansu i 109 lokatą)[6]. Na początku 1935 został przeniesiony z 75 pp do Korpusu Ochrony Pogranicza[7][8]. Ukończył kurs dla dowódców kompanii (1934)[3]. Do stopnia majora awansował ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937[9]. Był komendantem obwodu przysposobienia wojskowego oraz wykładowcą w Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie[3]. Zajmował się sportem strzeleckim. Pisał artykuły do gazet[10]. W marcu 1939 był komendantem oddziału wojskowego na Akademii Wychowania Fizycznego[9].

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Początkowo był jeńcem obozu w Putywlu. Polski Czerwony Krzyż 12 listopada 1939 przekazał wiadomości o pobycie majora w putywlskim obozie. Następnie został przewieziony do Kozielska. 26 lutego 1940 rodzina otrzymała kartę pocztową z Kozielska. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu kozielskiego. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 017/3 poz 52, nr akt 2310[11] z 14.04.1940[1]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943. Krewni do 1957 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne edytuj

Żonaty z Jadwigą z Nowakowskich, miał córki: Krystynę, Ewę i Barbarę[3]. Ślub został zawarty w grudniu 1924[12].

Upamiętnienie edytuj

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)

Ordery i odznaczenia edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 537.
  2. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 177.
  3. a b c d Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 432.
  4. Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa 1922, s. 81
  5. Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 299, 381.
  6. „Dziennik Personalny” (R.9, nr 6), 19 marca 1928, s. 52.
  7. „Dziennik Personalny” (R.16, nr 6), Warszawa, 18 kwietnia 1935, s. 46.
  8. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, Warszawa 1935, s. 62.
  9. a b Rybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 29, 452.
  10. „Polska Zbrojna” (R.10, nr 332), Warszawa, 5 grudnia 1931, s. 8.
  11. J. Tucholski, op cit, s. 637.
  12. Muzeum Katyńskie – Mediateka [online], www.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2019-03-25].
  13. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  14. Rocznik oficerski, Warszawa 1932, s. 65.
  15. „Polska Zbrojna” (R.1, nr 48), Warszawa, 26 listopada 1921, s. 3.
  16. „Dziennik Personalny” (R.19, nr 3), Warszawa, 11 listopada 1938, 24 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

Bibliografia edytuj

  • Dzienniki Personalne, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych.
  • Rocznik Oficerski 1923, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.