Aleksander Serednicki
Aleksander Serednicki (ur. 25 stycznia?/6 lutego 1886 w Demenkach, zm. 23 kwietnia 1926 w Radomiu) – harcerz, pułkownik pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 pułkownik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 kwietnia 1926 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1903–1926 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Stanowiska |
Inspektor Wojsk Lotniczych |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Urodził się w Demenkach, w ówczesnym powiecie czerkaskim guberni kijowskiej, w rodzinie Władysława i Zofii z Billewiczów[1]. Ukończył gimnazjum w Warszawie, w 1903 ukończył korpusu kadetów w Kijowie i wstąpił do Szkoły Junkrów Kawalerii w Jelizawetgradzie[2]. Po jej ukończeniu w 1905, w stopniu korneta, przydzielony został do 8 Astrachańskiego Pułku Dragonów[1]. W 1908 uzyskał awans na porucznika. W latach 1910–1912 był słuchaczem Wyższej Szkoły Oficerskiej Kawalerii w Petersburgu. Po ukończeniu szkoły awansował na podrotmistrza i został skierowany na roczny kurs do Szkoły Aeronautycznej[1].
Po wybuchu I wojny światowej dowodził szwadronem w 6 Klasickim Pułku Huzarów. W kwietniu 1915 przeniesiony został do lotnictwa. Latał na największych ówcześnie samolotach niszczycielskich Ilja Muromiec. Wkrótce mianowany został dowódcą eskadry, a przed końcem wojny dywizjonu lotniczego[1].
27 grudnia 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego, w stopniu rotmistrza[3]. 5 stycznia 1919 mianowany został dowódcą 4 eskadry wywiadowczej. Wkrótce zyskał wielkie uznanie i pełnił wiele ważnych funkcji. Był kolejno dowódcą I Grupy Lotniczej i szefem lotnictwa Frontu Litewsko-Białoruskiego, szefem sztabu Inspektoratu Wojsk Lotniczych (od października 1919), szefem lotnictwa polowego przy Naczelnym Dowództwie (od 1 maja 1920), szefem lotnictwa Frontu Północnego (od 1 sierpnia 1920) i 1 Armii, a od 20 września 1920 szefem lotnictwa w Kwaterze Naczelnego Wodza. W czasie pełnienia wszystkich tych funkcji cały czas czynnie brał udział w lotach bojowych wielokrotnie odznaczając się wielką odwagą[1]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w wojskach lotniczych, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[4].
Od 1 września 1921 dowodził 3 pułkiem lotniczym w Poznaniu[1]. 9 marca 1922 został wyznaczony na stanowisko inspektora lotnictwa przy Departamencie IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych[5][6]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 4. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[7].
W piątek 23 kwietnia 1926, w locie z Łodzi do Warszawy samolotem Breguet XIX, stracił orientację w terenie i wylądował przygodnie w miejscowości Klatki k. Radomia[8]. W czasie startu w „nieznanym terenie, znajdując się na niewielkiej jeszcze wysokości uderzył podwoziem o dość wyniosły pagórek, powodując skoziołkowanie aparatu, który doszczętnie został zdruzgotany. Płk pil. Serednicki został śmiertelnie ranny, w następstwie czego w krótkim czasie po wypadku życie zakończył w szpitalu w Radomiu. Mechanik kpr. Wnorowski, który w momencie katastrofy wypadł z aparatu, odniósł lekkie obrażenia”[9].
Pochowany 27 kwietnia 1926 na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 17-6-12/13/14)[10]. W czasie ceremonii pogrzebowej załoga 13 eskadry lotniczej w składzie sierż. pil. Wacław Brzezina i st. szer. mech. Wincenty Gromadzki zrzucała wieniec. W trakcie zrzucania wieńca doszło do zderzenia z innym samolotem, w wyniku którego samolot runął na ziemię, a obaj lotnicy ponieśli śmierć[11][12].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari[13]
- Krzyż Walecznych[13]
- Polowa Odznaka Pilota – 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”[14]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Księga Pamiątkowa 1933 ↓, s. 342.
- ↑ Januszewski 2019 ↓, s. 402.
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 25.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 14 lipca 1920 roku, s. 575.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 19, 932, 943.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 19, 833, 861.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 243.
- ↑ Popiel 2014 ↓, s. 111.
- ↑ „Polska Zbrojna” Nr 113 z 25 kwietnia 1926 r. s. 4.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: REMISZEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-03-07].
- ↑ Popiel 2014 ↓, s. 112-113.
- ↑ Fotografia z miejsca katastrofy podczas pogrzebu płk. Serednickiego
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 19, 932.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 435.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Januszewski: Polacy w siłach powietrznych Wielkiej Wojny. Polscy pionierzy lotnictwa. T. 2. Wrocław: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, 2019. ISBN 978-83-64688-21-8.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Adam Popiel: Wypadki śmiertelne w lotnictwie polskim 1918-1939. Chmielów: PANDORA, 2014. ISBN 978-83-61674-02-3. OCLC 1063590563.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
- Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, 1933.