Aleksandra Gawęda
Aleksandra Lidia Gawęda[1] (ur. 1961[2]) – polska geolożka, profesor nauk o Ziemi.
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| profesor nauk o Ziemi | |
| Specjalność: geochemia, petrologia, mineralogia | |
| Doktorat |
1992 – geologia |
| Habilitacja |
26 stycznia 2010 – geologia |
| Profesura |
8 stycznia 2019 |
| Uczelnia | |
Życiorys edytuj
Po raz pierwszy na wyprawę geologiczną w Tatry wybrała się w latach 80. XX wieku[3]. Ukończyła studia z geologii na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w 1986 roku[1]. Stopnień doktora nauk przyrodniczych z geologii (specjalności: mineralogia, petrografia, geochemia) uzyskała na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w 1992 roku na podstawie pracy Mineralogia pegmatytów Tatr Zachodnich, jej promotorem był Kazimierz Kozłowski[4] (zlecił jej pierwsze prace terenowe w Tatrach[3]). Habilitowała się 26 stycznia 2010 roku w dziedzinie geologii (specjalność: petrologia i mineralogia) na podstawie pracy pt. Enklawy w granicie Tatr Wysokich na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach[1]. Uzyskała tytuł profesora nauk o ziemi 8 stycznia 2019 roku[1]. Pracuje jako profesor w Instytucie Nauk o Ziemi Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego[1]. Była kierownikiem projektu: Prewaryscyjski rozwój masywu krystalicznegoTatr (2012–2017)[5] oraz projektu: Szlaki hutnicze cynku i ołowiu – poligon doświadczalny dla badań zachowania pierwiastków potencjalnie toksycznych w strukturach faz krystalicznych i ich interakcji ze środowiskiem (2015–2018)[6]. Jest kierownikiem projektu Rekonstrukcja historycznych (V wiek p.n.e. - XIX wiek n.e.) metod wytopu metali na terenie Polski (2019–2024) finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki[7]. Należy do zarządu Towarzystwa Ekologicznego „Aktywne Zagłębie” z siedzibą w Będzinie[2].
Dorobek naukowy edytuj
Wykazała m.in. odmienne (niż sugerowały wcześniejsze badania) datowanie tatrzańskich pegmatytów waryscyjskich[3]. Publikowała artykuły naukowe m.in. w „Annales Societatis Geologorum Poloniae”, „European Journal of Mineralogy”, „Geodinamica Acta”, „Geologica Carpathica”, „Journal of Geosciences”, „Journal of Thermal Analysis and Calorimetry”, „Lithos”, „Marine and Petroleum Geology”, „Mineralogia Polonica”, „Mineralogy and Petrology”, „Neues Jahrbuch für Mineralogie – Abhandlungen”, Przeglądzie Geologicznym[1].
Publikacje książkowe edytuj
- Mineralogia pegmatytów Tatr Zachodnich (1992)[8]
- Alaskity Tatr Zachodnich: zapis wczesnowaryscyjskiej kolizji w prakontynencie Karpat (2001)[9]
- Badania warunków termicznych podhalańskiego systemu geotermalnego przy zastosowaniu nowej metody oksyreaktywnej analizy termicznej (OTA) i metod mineralogicznych (współautorka, 2004)[10]
- Enklawy w granicie Tatr Wysokich (2009)[11]
- Po graniach Tatr – przewodnik geologiczny dla turystów (2010)[12]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Aleksandra Lidia Gawęda, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-03-07].
- ↑ a b Towarzystwo Ekologiczne Aktywne Zagłębie [online], krs.infoveriti.pl [dostęp 2023-03-07].
- ↑ a b c Małgorzata Kłoskowicz, Jak Tatry trafiły do Sosnowca?, „Gazeta Uniwersytecka UŚ”, 4 (244), styczeń 2017 [dostęp 2023-03-07] (pol.).
- ↑ Mineralogia pegmatytów Tatr Zachodnich w bazie „Prace badawcze” portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2023-03-07].
- ↑ Prewaryscyjski rozwój masywu krystalicznegoTatr [online], projekty.ncn.gov.pl [dostęp 2023-03-07] (pol.).
- ↑ Szlaki hutnicze cynku i ołowiu - poligon doświadczalny dla badań zachowania pierwiastków potencjalnie toksycznych w strukturach faz krystalicznych i ich interakcji ze środowiskiem [online], projekty.ncn.gov.pl [dostęp 2023-03-07] (pol.).
- ↑ Rekonstrukcja historycznych (V wiek p.n.e. - XIX wiek n.e.) metod wytopu metali na terenie Polski [online], projekty.ncn.gov.pl [dostęp 2023-03-07] (pol.).
- ↑ Aleksandra Gawęda, Kazimierz Kozłowski, Mineralogia pegmatytów Tatr Zachodnich, Sosnowiec 1992 [dostęp 2023-03-07].
- ↑ Aleksandra Gawęda, Alaskity Tatr Zachodnich: zapis wczesnowaryscyjskiej kolizji w prakontynencie Karpat, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001, ISBN 978-83-226-1083-1 [dostęp 2023-03-07].
- ↑ Badania warunków termicznych podhalańskiego systemu geotermalnego przy zastosowaniu nowej metody oksyreaktywnej analizy termicznej (OTA) i metod mineralogicznych [online], nauka-polska.pl [dostęp 2023-03-07].
- ↑ Nowości wydawnictw uczelnianych i towarzystw naukowych, „Forum Książki”, 2 (2), 2009.
- ↑ Po graniach Tatr – przewodnik geologiczny dla turystów [online], nauka-polska.pl [dostęp 2023-03-07].