Ali ibn Jusuf (arab. علي بن يوسف بن تاشفين = Ali ibn Jusuf ibn Taszfin, zm. 1143) – władca Maroka z dynastii Almorawidów, syn Jusufa ibn Taszfina i hiszpańskiej chrześcijanki.

Ali ibn Jusuf
ilustracja
Władca Maroka
Okres

od 1106
do 1143

Poprzednik

Jusuf ibn Taszfin

Następca

Taszfin ibn Ali

Dane biograficzne
Dynastia

Almorawidzi

Data śmierci

1143

Ojciec

Jusuf ibn Taszfin

Moneta
moneta
Moneta wybijana za czasów Alego ibn Jusufa

Życiorys edytuj

Ali ibn Jusuf urodził się w II połowie XI wieku w pozostającej pod wpływami andaluzyjskiej kultury Ceucie. Tam też dorastał i kiedy objął władzę po swoim ojcu w 1106 roku, na stanowiska w swojej administracji mianował przede wszystkim Andaluzyjczyków oraz wspierał naukę i literaturę.

W czasie swoich rządów Ali ibn Jusuf często musiał stawiać czoła przywódcom plemiennym, buntującym się przeciw władzy Almorawidów. W tym celu utworzył oddziały najemnicze, złożone z chrześcijańskich żołnierzy pod dowództwem Revertera.

W walkach w Europie Ali ibn Jusuf początkowo odnosił sukcesy - w 1110 roku zajął Saragossę, a 1115 udało mu się wypędzić Pizańczyków z archipelagu Balearów. Szybko dochodziło jednak do ataków odwetowych, w wyniku których w 1114 roku Nawarrowie zajęli Tudelę, a w 1118 roku Aragończycy odbili z powrotem Saragossę. Almorawidzi ponieśli również klęskę przeciw Aragończykom w 1125 roku pod Luceną. Ekspansję Aragonii powstrzymało dopiero zwycięstwo Alego ibn Jusufa pod Fragą w 1134 roku. W kolejnych latach do Maroka przesiedlono część Mozarabów, żeby pozbawić chrześcijańskich Andaluzyjczyków potencjalnych popleczników w walkach przeciw Almorawidom.

Za rządów Alego ibn Jusufa doszło do upadku religijnej doktryny Almorawidów, których duchowni zaczęli domagać się prawa do głoszenia własnych interpretacji. Było to o tyle istotne dla przyszłości dynastii, że w luźno zorganizowanym Maroku z jego silnymi przywódcami poszczególnych prowincji legitymizacja władzy Alego ibn Jusufa płynęła w dużej mierze ze zgodnego poparcia islamskich uczonych. Upadek doktryny wyznawanej przez Almorawidów umożliwił później rozpowszechnienie się nauki Ibn Tumarta, a w konsekwencji wzrost znaczenia popieranych przez niego Almohadów.

W architekturze marokańskiej czasów Alego ibn Jusufa widoczne są silne wpływy andaluzyjskie. Za jego rządów wybudowano pałac oraz meczet i medresę w Marrakeszu, a także przebudowano Wielki Meczet w Tilimsanie i Meczet Al-Karawijjin w Fezie.

Bibliografia edytuj

  • Ulrich Haarmann: Geschichte der Arabischen Welt. C.H. Beck München, 2001, str. 297-298 ISBN 3-406-38113-8
  • Stephan und Nandy Ronart: Lexikon der Arabischen Welt. Artemis Verlag Düsseldorf, 1972 ISBN 3-7608-0138-2
  • Évariste Lévi-Provençal: Reflexions sur l'empire almoravide au début du XIIe siècle. In: Islam d'Occident études d'histoire médiévale. I.239-256. Paris 1948.
  • The Encyclopaedia of Islam. New Edition. Brill, Leiden. Bd.1, str. 389