Wikipedia

Alaktaga długoucha

gatunek gryzoni
(Przekierowano z Allactaga euphratica)

Alaktaga długoucha[6] (Scarturus euphraticus) – gatunek ssaka z podrodziny alaktag (Allactaginae) w obrębie rodziny skoczkowatych (Dipodidae).

Alaktaga długoucha
Scarturus euphraticus[1]
(O. Thomas, 1881)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

skoczkowce

Rodzina

skoczkowate

Podrodzina

alaktagi

Rodzaj

Scarturus

Gatunek

alaktaga długoucha

Synonimy
Podgatunki
  • S. e. euphraticus (O. Thomas, 1881)
  • S. e. caprimulga (Ellerman, 1948)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasięg występowania edytuj

Alaktaga długoucha występuje w zachodnio-południowej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku[7]:

  • S. euphraticus euphraticus – południowo-wschodnia Turcja, Irak na wschód od Eufratu i południowo-zachodni Iran; prawdopodobnie występuje w Syrii na wschód od Eufratu, środkowym i południowym Iraku na zachód od Eufratu, Kuwejcie i północnej Arabii Saudyjskiej.
  • S. euphraticus caprimulga – Afganistan.

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1881 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Scarturus euphraticus[2]. Holotyp pochodził z Mezopotamii[8][7].

Taksopn ten wcześniej zaliczany był do rodzaju Allactaga, a później Paralactaga, który okazał się młodszym synonimem Scarturus[7]. Filogenetycznie S. euphraticus należy do podrodzaju Paralactaga, będący gatunkiem siostrzanym kladu S. williamsi + S. aulacotis[7]. Forma kivanci[4] jest genetycznie identyczna z podgatunkiem nominatywnym; kivanci został opisany na podstawie porównania okazów z południowej Turcji z S. aulacotis z Syrii, a nie z prawdziwym S. euphraticus[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki[7].

Etymologia edytuj

  • Scarturus: gr. σκαρτης skartēs „skoczek”, od σκιρταω skirtaō „skakać”; ουρα oura „ogon”[9].
  • euphraticus: Eufrat, zachodnia Azja[2].
  • caprimulga: łac. capra „koza”, od caper, capri „kozioł”; mulgere „doić, wydoić”[10].

Morfologia edytuj

Charakterystyczną cechą skoczkowatych są bardzo długie tylne kończyny i ogon. Ogon alaktagi długouchej ma około 181 mm, co stanowi około 60% długości jego ciała. Średnia długość całego ciała to 294,04 mm, zaś tułowia z głową 117,74 mm. Tylne łapy są również bardzo silnie rozbudowane – w badanej populacji miały średnio 56,1 mm długości. Futro A. euphratica ma na części grzbietowej kolor płowożółty, a na bokach przechodzący w biały przetkany czarnym włosem. Sierść części piersiowej i brzusznej jest biała[4].

Wymiary
(E.Çolak i N.Yiğit, 1998 oraz J. Michaux i G. Shenbrot, 2017)[4][11]
średni wymiar przedział[11]
długość ciała 294,04 mm 260–320 mm
długość tułowia z głową 117,74 mm 77–140 mm
ogon 181,41 mm 144–210 mm
kończyny tylne 56,10 mm 50–68 mm
uszy 35,43 mm 29–52 mm
masa ciała 66,32 g 48–92 g
maks. wymiar czaszki do 82 mm

Ekologia edytuj

Alaktaga długoucha mieszka na stepach i półpustyniach. Nie jest spotykany w rejonach pustynnych o luźnym piasku. Jest gatunkiem wiodącym nocny tryb życia. Dnie spędza w podziemnych norach. Samice rodzą do 9 młodych. Okres rozrodu jest różny w poszczególnych regionach. W Turcji między marcem a lipcem, w Iraku zaś między lutym a majem[5].

Populacja edytuj

Liczebność A. euphratica nie jest znana. Populacje w Turcji, Libanie, Syrii, Jordanii, Arabii Saudyjskiej i Kuwejcie są raczej nieliczne i malejące. Brak badań na temat liczebności gatunku w Iraku[5].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Scarturus euphraticus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c O. Thomas. Description of a new species of Alactaga from Mesopotamia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fifth series. 8, s. 15, 1881. (ang.). 
  3. ↑ J.R. Ellerman. Key to the rodents of South-West Asia in the British Museum collection. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1948 (3), s. 774, 1948. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1948.tb00406.x. (ang.). 
  4. ↑ a b c d E. Çolak & N. Yi̇ği̇t. A new subspecies of Jerboa from Turkey; Allactaga euphratica kivanci subsp. n.. „The Turkish Journal of Zoology”. 22, s. 93-98, 1998. Tübi̇tak. (ang.). 
  5. ↑ a b c T. Dando & R. Kennerley, Allactaga euphratica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-28] (ang.).
  6. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 229. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  7. ↑ a b c d e f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 320. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  8. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Allactaga (Paralactaga) euphratica. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-28].
  9. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 622, 1904. (ang.). 
  10. ↑ The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  11. ↑ a b J. Michaux & G. Shenbrot: Family Dipodidae (Jerboas). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 91–92. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alaktaga_długoucha&oldid=68317830”