Wikipedia

Alpy Salzburskie

Alpy Salzburskie (niem. Salzburger Kalkalpen albo Salzburger Alpen)[1] – grupa górska, część Północnych Alp Wapiennych w Austrii i Niemczech. Najwyższym jej masywem jest Dachstein ze swoją kulminacją – Hoher Dachstein (2995 m n.p.m.)[2].

Alpy Salzburskie
Ilustracja
Masyw Dachsteinu. Hohes Kreuz (2837 m, po lewej), Torstein (2948 m, po prawej)
Kontynent

Europa

Państwo

 Austria
 Niemcy

Najwyższy szczyt

Hoher Dachstein
(2995 m n.p.m.)

Jednostka dominująca

Północne Alpy Wapienne

Mapa pasma górskiego
Położenie na mapie Alp – przybliżony zasięg pasma według Encyklopedii PWN
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Alpy Salzburskie”
Ziemia47°40′00″N 13°40′00″E/47,666667 13,666667
Hasło w Wikisłowniku

Zbudowana jest głównie z dolomitów i wapieni[3]. Są tu charakterystyczne rozległe, silnie skrasowiałe wierzchowiny i przepaściste stoki. Część grupy zajmuje płaskowyż Steinernes Meer, który należy do Alp Berchtesgadeńskich[4]. Jego najwyższy punkt to Selbhorn, który osiąga 2653 m n.p.m.

Topografia edytuj

Encyklopedia PWN sytuuje Alpy Salzburskie w Północnych Alpach Wapiennych między przełęczą Pyhrnpass[5] na wschodzie a przełomem rzeki Großache (Tiroler Ache, Kössener Ache) na zachodzie[3].

Partizione delle Alpi edytuj

 
Alpi Salisburghesi (22) na mapie Alp z podziałem Partizione delle Alpi
 Tradycyjny francusko-włoski podział Alp, Partizione delle Alpi, z 1924 (wprowadzony 1926) umieścił Alpy Salzburskie, jako      Alpi Salisburghesi (nr 22), między dolnym biegiem rzeki Ziller i Innem na zachodzie a rzekami Traun (dopływem Dunaju) i Salzabach (dopływem Anizy) na wschodzie, oraz między górnym biegiem Salzach (do St. Johann im Pongau) i górnym biegiem Anizy (do ujścia Salzabach) na południu a przedgórzem alpejskim (niem. Alpenvorland) na północy[6].

W porównaniu z zasięgiem podawanym przez PWN podział ten rozszerza obszar Alp Salzburskich na zachód, obejmując Kaisergebirge i Alpy Kitzbühelskie; na wschodzie zaś nie włącza do nich Totes Gebirge i masywu Grimming.

SOIUSA edytuj

 
Alpi Settentrionali Salisburghesi (24) są grupą (sezione) jednostki dominującej (grande settore) Alpi Nord-orientali
 Włoski podział Alp, SOIUSA, podaje nazwę grupy (sezione)      Alpi Settentrionali Salisburghesi (Salzburger Nordalpen; kod SOIUSA = II/B-24; w nieoficjalnym tłumaczeniu: Alpy Północne Salzburskie), które są częścią (grande settore)      Alpi Nord-orientali (kod SOIUSA = II/B)[6]. Najwyższym szczytem grupy w tej klasyfikacji jest Hochkönig (2941 m n.p.m.).

Alpy Salzburskie, jako Alpi Settentrionali Salisburghesi, swym zasięgiem obejmują najmniejszy obszar w zestawieniu z ich granicami w wersjach według Portalu Wiedzy PWN i Partizione delle Alpi. Pasmo w klasyfikacji SOIUSA nie obejmuje Dachsteinu, Totes Gebirge i Salzkammergut-Berge na wschodzie oraz Alp Kitzbühelskich i Kaisergebirge na zachodzie.

Podgrupy Alp Salzburskich edytuj

Nazwa Mapa Państwo Najwyższy
szczyt 		Wysokość
(m n.p.m.) 		Zdjęcie W granicach Alp Salzburskich według:
Encyklopedii PWN Partizione delle Alpi SOIUSA
Dachstein     Austria Hoher Dachstein 2995   tak[7] tak[i] nie
Hochkönig (Hochkönigstock)   Austria Hochkönig 2941   tak[7] tak tak
Totes Gebirge     Austria Großer Priel 2515   tak[7] nie nie
Tennengebirge     Austria Raucheck 2430   tak[7][8][9] tak tak
Salzkammergut-Berge   Austria Gamsfeld 2027   tak[ii][iii][10] tak nie
Alpy Berchtesgadeńskie   Niemcy
  Austria 		Hochkönig 2941   tak[ii][11][4][12] tak tak
Steinernes Meer   Niemcy
  Austria 		Selbhorn 2655   tak[7] tak tak
Hagengebirge     Niemcy
  Austria 		Großes Teufelshorn 2362   tak[7] tak tak
Höllengebirge   Austria Großer Höllkogel 1862   tak[7] tak nie
Loferer Steinberge   Austria Großes Ochsenhorn 2511   tak[ii] tak tak
Leoganger Steinberge   Austria Birnhorn 2634   tak[ii] tak tak
Kaisergebirge   Austria Ellmauer Halt 2344   nie[iv] tak nie
Alpy Kitzbühelskie   Austria Kreuzjoch 2558   nie tak nie
Salzburger Schieferalpen     Austria Hundstein 2117   ? tak tak
Chiemgauer Alpen   Niemcy
  Austria 		Sonntagshorn 1961   częściowo[v] tak nie
  1. ↑ Wyłączając masyw Grimming.
  2. ↑ a b c d Pasmo jest jedną z grup Północnych Alp Wapiennych leżącą między przełęczą Pyhrnpass a przełomem rzeki Großache (zatem leży w Alpach Salburskich, mimo że Portal Wiedzy PWN nie wymienia go wprost jako podgrupy tychże).
  3. ↑ Höllengebirge, leżące według PWN w Alpach Salzburskich, są częścią Salzkammergut-Berge (w granicach tychże według podziału Alpenverein).
  4. ↑ Kaisergebirge znajdują się na zachód od przełomu rzeki Großache.
  5. ↑ Pasmo to jest przedzielone przełomem rzeki Großache, który według Portalu Wiedzy PWN jest granicą Alp Salzburskich.
Uwaga! Grupy górskie w tabeli nie wyznaczają jednoznacznie podziału Alp Salzburskich na odrębne, wykluczające się części tego pasma. Przykładowo Höllengebirge są zaliczane do Salzkammergut-Berge, a Hochkönigstock, Hagengebirge i Steinernes Meer to masywy w granicach Alp Berchtesgadeńskich (np. według podziału Alp Wschodnich Alpenverein, 1984 lub portalu SummitPost.org.).

Przypisy edytuj

  1. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 24, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2014-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].
  2. ↑ Dachstein, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-23].
  3. ↑ a b Alpy Salzburskie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-25].
  4. ↑ a b Według portalu SummitPost.org Alpy Berchtesgadeńskie rozciągają się od Salzburga i Bad Reichenhall na północy do Bischofshofen i Saalfelden na południu: www.summitpost.org/berchtesgaden-alps. [dostęp 2015-04-30].
  5. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii wymienia tylko endonim Pyhrnpass: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 25, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2015-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].
  6. ↑ a b Sergio Marazzi: La “Suddivisione orografica internazionale unificata del Sistema Alpino” (SOIUSA). Fioridimontagna.it. [dostęp 2016-04-02]. (wł.).
  7. ↑ a b c d e f g Alpy Salzburskie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-23].
  8. ↑ Eisriesenwelt, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-02-29].
  9. ↑ Schneeloch, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-02-29].
  10. ↑ Salzkammergut, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-25].
  11. ↑ Reichenhall, Bad, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-30].
  12. ↑ Berchtesgaden, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-30].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alpy_Salzburskie&oldid=68459275”