Althea Gibson

Althea Gibson (ur. 25 sierpnia 1927 w Hrabstwie Clarendon, zm. 28 września 2003 w East Orange) – tenisistka amerykańska, pierwsza czarnoskóra zwyciężczyni Wimbledonu.

Althea Gibson

Althea Gibson
Państwo	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	25 sierpnia 1927 Hrabstwo Clarendon
Data i miejsce śmierci	28 września 2003 East Orange
Wzrost	180 cm
Gra	praworęczna
Gra pojedyncza
Australian Open	F (1957)
Roland Garros	W (1956)
Wimbledon	W (1957–1958)
US Open	W (1957–1958)
Gra podwójna
Australian Open	W (1957)
Roland Garros	W (1956)
Wimbledon	W (1956–1958)
US Open	W (1957)

Pochodząca z niezamożnej rodziny Gibson dorastała w nowojorskiej dzielnicy Harlem, wyróżniając się w kilku dyscyplinach sportowych, m.in. koszykówce. Poważne treningi tenisowe podjęła dzięki wsparciu Waltera Johnsona, lekarza i działacza sportowego, zasłużonego dla tenisa afroamerykańskiego. W 1946 Gibson przeniosła się do Wilmington (Karolina Północna) i po roku sięgnęła po pierwszy tytuł w mistrzostwach krajowych czarnoskórych.

Tenis podlegał w tym okresie w USA zasadom segregacji rasowej, Afromerykanie prowadzili odrębne rozgrywki pod patronatem własnej federacji, Amerykańskiego Towarzystwa Tenisowego (American Tennis Association). W tych rozgrywkach Gibson startowała regularnie, zdobywając łącznie dziesięć tytułów mistrzyni USA. Jednocześnie ukończyła studia trenerskie z tenisa i koszykówki na Florida A&M University w Tallahassee (Floryda) i pracowała jako instruktorka sportowa na Lincoln University w Jefferson City (Missouri). W 1950 Gibson została ostatecznie dopuszczona do mistrzostw USA w Nowym Jorku; pierwsza Murzynka w historii turnieju po przejściu pierwszej rundy zmierzyła się z rozstawioną z numerem trzecim mistrzynią Wimbledonu, Louise Brough. Nie sprostała wprawdzie faworytce, ale po wyrównanej walce; Gibson była nawet o jednego gema od zwycięstwa, kiedy mecz przerwały gwałtowne opady deszczu. Brough przystąpiła następnego dnia do kontynuacji meczu skoncentrowana i ostatecznie wygrała 6:1, 3:6, 9:7.

Przełamanie bariery rasowej zapoczątkowało bogatą karierę Althei Gibson. W 1952 po raz pierwszy znalazła się w czołowej dziesiątce rankingu zawodniczek amerykańskich. W 1955 wygrała prestiżowe mistrzostwa Włoch w Rzymie. Rok później odniosła pierwsze wielkoszlemowe zwycięstwo – w finale mistrzostw Francji pokonała 6:0, 12:10 Angelę Mortimer. Również w 1956 po raz pierwszy triumfowała na Wimbledonie, ale w grze podwójnej w parze z Angielką Angelą Buxton. W finale mistrzostw USA uległa Shirley Fry.

Dalsze sukcesy przyniósł Amerykance sezon 1957. Poniosła wprawdzie porażkę w finale mistrzostw Australii (ponownie z Fry), ale później wygrała Wimbledon i mistrzostwa USA. Została powołana do reprezentacji narodowej w Pucharze Wightman, a na światowej liście rankingowej osiągnęła pozycję liderki. Pozostała w tej klasyfikacji na pierwszym miejscu także w 1958, kiedy skutecznie obroniła tytuły na Wimbledonie i mistrzostwach USA. Associated Press przyznał jej w latach 1957-1958 dwukrotnie tytuł sportsmenki roku.

Po sukcesach w 1958 Gibson zdecydowała się zakończyć karierę wśród amatorów. Tenis zawodowy kobiet nie miał w tym okresie tak rozbudowanych rozgrywek jak tenis męski – Amerykanka występowała przede wszystkim w serii pojedynków z Karol Fageros (wcześniej klasyfikowaną w czołowej dziesiątce w USA) w przerwach pokazowych meczów koszykarzy Harlem Globetrotters. W pojedynkach tych, rozgrywanych w 1960, Gibson okazała się zdecydowanie lepsza (wygrała 114 spotkań ze 118). Swoich sił próbowała także jako golfistka w ramach turniejów Ladies Professional Golf Association, wydała autobiografię, nagrała płytę (Althea Gibson Sings, 1959), wystąpiła w filmie (The Horse Soldiers, 1959, u boku m.in. Johna Wayne'a). Kiedy w 1968 rozpoczęła się era "open" tenisa i zawodowcy mogli przystąpić do rywalizacji wielkoszlemowej, liczyła sobie już 39 lat i nie startowała. Działała natomiast w instytucjach sportowych, była m.in. stanowym komisarzem ds. sportu New Jersey (1975-1985). Zajmowała się także szkoleniem tenisowym.

Althea Gibson była pierwszą czarnoskórą zwyciężczynią turnieju wielkoszlemowego. Łącznie wygrała jedenaście turniejów zaliczanych do Wielkiego Szlema, z czego pięć w grze pojedynczej. Była zawodniczką praworęczną, o wzorowym przygotowaniu atletycznym. Dysponowała dobrym serwisem i mocnymi uderzeniami z głębi kortu, lubiła także atakować przy siatce. Tej wszechstronności zawdzięczała zwycięstwa zarówno na wolnej nawierzchni paryskich kortów im. Rolanda Garrosa, jak i na wimbledońskiej trawie. Niewykluczone, że jej kariera rozwinęłaby się jeszcze pełniej, gdyby nie ograniczenia rasowe; w turnieju wielkoszlemowym debiutowała dopiero w wieku 23 lat.

W 1971 została uhonorowana miejscem w Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.

Finały wielkoszlemowe

Gra pojedyncza (7)

Wygrane (5)

Rok	Turniej	Przeciwniczka w finale	Wynik finału
1956	French Championships	Angela Mortimer	6:0, 12:10
1957	Wimbledon	Darlene Hard	6:3, 6:2
1957	U.S. Championships	Louise Brough	6:3, 6:2
1958	Wimbledon (2)	Angela Mortimer	8:6, 6:2
1958	U.S. Championships (2)	Darlene Hard	3:6, 6:1, 6:2

Przegrane (2)

Rok	Turniej	Przeciwniczka w finale	Wynik finału
1957	Australian Championships	Shirley Fry	6:3, 6:4
1956	U.S. Championships	Shirley Fry	6:3, 6:4

Gra podwójna (7)

Wygrane (5)

Rok	Turniej	Parnerka	Przeciwnicy w finale	Wynik finału
1956	French Championships	Angela Buxton	Darlene Hard Dorothy Head Knode	6:8, 8:6, 6:1
1956	Wimbledon	Angela Buxton	Fay Muller Daphne Seeney	6:1, 8:6
1957	Australian Championships	Shirley Fry	Mary Bevis Hawton Fay Muller	6:2, 6:1
1957	Wimbledon (2)	Darlene Hard	Mary Bevis Hawton Thelma Coyne Long	6:1, 6:2
1958	Wimbledon (3)	Maria Bueno	Margaret Osborne DuPont Margaret Varner	6:3, 7:5

Przegrane (2)

Rok	Turniej	Partnerka	Przeciwnicy w finale	Wynik finału
1957	U.S. Championships	Darlene Hard	Louise Brough Margaret Osborne DuPont	6:2, 7:5
1958	U.S. Championships	Maria Bueno	Darlene Hard Jeanne Arth	2:6, 6:3, 6:4

Gra mieszana (4)

Wygrane (1)

Rok	Turniej	Partner	Przeciwnicy w finale	Wynik finału
1957	U.S. Championships	Kurt Nielsen	Darlene Hard Robert Howe	6:3, 9:7

Przegrane (3)

Rok	Turniej	Parter	Przeciwnicy w finale	Wynik finału
1956	Wimbledon	Gardnar Mulloy	Shirley Fry Vic Seixas	2:6, 6:2, 7:5
1957	Wimbledon	Neale Fraser	Darlene Hard Mervyn Rose	6:4, 7:5
1958	Wimbledon	Kurt Nielsen	Lorraine Coghlan Bob Howe	6:3, 13:11

Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych na przestrzeni lat

Turniej	1950	1951	1952	1953	1954	1955	1956	1957	1958	Bilans
Australian Open	A	A	A	A	A	A	A	F	A	0 / 1
Franch Open	A	A	A	A	A	A	W	A	A	1 / 1
Wimbledon	A	3R	A	A	A	A	1/4	W	W	2 / 4
US Open	2R	3R	3R	1/4	1R	3R	F	W	W	2 / 9
Bilans	0 / 1	0 / 2	0 / 1	0 / 1	0 / 1	0 / 1	1 / 3	2 / 3	2 / 2	5 / 15

A = zawodniczka nie brała udziału w turnieju.

Bilans = stosunek wygranych turniejów do sumy wszystkich startów.

Bibliografia

• Profil na stronie ITF [online], International Tennis Federation [dostęp 2017-08-20]  (ang.).
• Profil na stronie Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy