Amitostigmarodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae) obejmujący 28 azjatyckich gatunków. Rośliny z tego gatunku rosną często w górach, pośród skalistego i pokrytego mchem podłoża nad brzegami strumyków. Występują także na osłoniętych skalistych zboczach i na bagnach. Rodzaj ten występuje w Indiach, Japonii, Korei Południowej, Korei Północnej, Mjanmie, Wietnamie, Tajlandii, na Tajwanie, ale większość gatunków występuje w Chinach (także w górach Tybetu)[5].

Amitostigma
Ilustracja
Amitostigma lepidum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

storczykowe

Rodzaj

Amitostigma

Nazwa systematyczna
Amitostigma Schltr.
Repert. Spec. Nov. Regni Veg. Beih. 4: 91. 15 Jun 1919[3]
Synonimy

Mitostigma Blume[4]

Morfologia edytuj

Rośliny z tego rodzaju są małe, a ich bulwy mięsiste, z kilkoma cienkimi korzeniami. Nowe pędy wyrastają przy każdej bulwie. Łodyga jest zazwyczaj prosta z kilkoma liśćmi u nasady (zazwyczaj dwa lub trzy). Długość łodygi może wahać się od 5 cm do nawet 45 cm. Liście mogą mieć dość różne kształty nawet w obrębie tego samego gatunku. Mogą być eliptyczne, lancetowate, jajowate czy podłużne. Liście pojawiają się w czasie wzrostu kwiatów[5]. Przylistki są zazwyczaj lancetowate. Kwiatostan zawiera zazwyczaj dużo kwiatów, bardzo rzadko tylko jeden lub dwa kwiaty. Zalążnia ma kształt od cylindrycznego po wrzecionowaty (odwrócony). Kwiaty są zazwyczaj rozpostarte i zwrócone w jedną stronę[5].

Płatki są wolne i mają podłużny do owalnego kształt. Posiadają zazwyczaj pojedyncze żyłki. Krawędź płatków jest delikatnie pofalowana. Prętosłup jest krótki. Dwa, równoległe pylniki znajdują się za kolumną. Dwa wystające znamiona mają nieco maczugowaty kształt[5].

Kolor kwiatów może się bardzo różnić w obrębie jednego gatunku: Amitostigma lepidum może mieć fioletowy kolor z białymi brzegami lub kolor biały z fioletowymi kropkami. Po kwitnieniu liście robią się żółte i obumierają. Następnie rośliny przechodzą, w trwający kilka miesięcy, okres spoczynku. Ten cykl jest dobrze przystosowany do klimatu, w którym występują, który jest gorący i suchy w lecie[5].

Systematyka edytuj

Rodzaj sklasyfikowany do podplemienia Orchidinae w plemieniu Orchideae, podrodzina epidendronowe ( Orchidoideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych[4][6]. Badania molekularne wskazują na zagnieżdżenie tego rodzaju wraz z Hemipiliopsis, Hemipilia i Neottianthe w obrębie rodzaju Ponerorchis, w związku z czym proponowane jest włączenie tego taksonu wraz z wymienionymi do Ponerorchis[7][8].

Na podstawie badań DNA rodzaj został zakwalifikowany i przeniesiony do rodzaju Hemipilia[9].

Wykaz gatunków[5]
  1. Amitostigma alpestre Fukuy.
  2. Amitostigma amplexifolium Tang & F.T. Wang
  3. Amitostigma basifoliatum (Finet) Schltr.
  4. Amitostigma bidupense (Aver.) Aver., Turczaninowia
  5. Amitostigma bifoliatum Tang & F.T. Wang
  6. Amitostigma capitatum Tang & F.T. Wang
  7. Amitostigma dolichocentrum Tang, F.T. Wang & K.Y. Lang
  8. Amitostigma faberi (Rolfe) Schltr.
  9. Amitostigma farreri Schltr.
  10. Amitostigma gonggashanicum K.Y. Lang
  11. Amitostigma gracile (Blume) Schltr.
  12. Amitostigma hemipilioides (Finet) Tang & F.T.Wang
  13. Amitostigma keiskei (Finet) Schltr.
  14. Amitostigma keiskeoides (Gagnep.) Garay & Kittr.
  15. Amitostigma kinoshitae (Makino) Schltr.
  16. Amitostigma lepidum (Rchb.f.) Schltr.
  17. Amitostigma monanthum (Finet) Schltr.
  18. Amitostigma papilionaceum Tang, F.T. Wang & K.Y. Lang
  19. Amitostigma parciflorum (Finet) Schltr.
  20. Amitostigma physoceras Schltr.
  21. Amitostigma pinguicula (Rchb.f. & S. Moore) Schltr.
  22. Amitostigma simplex Tang & F.T. Wang
  23. Amitostigma tetralobum (Finet) Schltr.
  24. Amitostigma thailandicum Seidenf. & Thaithong
  25. Amitostigma tibeticum Schltr.
  26. Amitostigma trifurcatum Tang, F.T. Wang & K.Y. Lang
  27. Amitostigma wenshanense W.H. Chen, Y.M. Shui & K.Y. Lang
  28. Amitostigma yueanum Tang & F.T. Wang

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-01-01] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2016-01-01].
  4. a b Genus: Amitostigma Schltr.. Germplasm Resources Information Network. [dostęp 2016-01-01].
  5. a b c d e f Amitostigma. eMonocot. [dostęp 2016-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
  6. Amitostigma. Kew Royal Botanic Gardens: World Checklist of Selected Plant Families. [dostęp 2016-01-01].
  7. Jin WT, Jin XH, Schuiteman A, Li DZ, Xiang XG, Huang WC, Li JW, Huang LQ. Molecular systematics of subtribe Orchidinae and Asian taxa of Habenariinae (Orchideae, Orchidaceae) based on plastid matK, rbcL and nuclear ITS. „Mol Phylogenet Evol.”. 77, s. 41-53, 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.04.004. 
  8. Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.). 
  9. Ying Tang, Tomohisa Yukawa, Richard M. Bateman, Hong Jiang i inni. Phylogeny and classification of the East Asian Amitostigma alliance (Orchidaceae: Orchideae) based on six DNA markers. „BMC Evolutionary Biology”. 15, 26 maja 2015. DOI: 10.1186/s12862-015-0376-3. (ang.).