Anastazja Jarosławówna
Anastazja Jarosławówna (ukraiński: Анастасія Ярославна; ok. 1023 - 1074/1096) - księżniczka ruska z dynastii Rurykowiczów, królowa Węgier.
| |
| Królowa Węgier | |
| Okres |
od 1046 |
|---|---|
| Jako żona |
króla Andrzeja I |
| Koronacja |
1046 |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
ok. 1023 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Anna Jarosławówna |
| Mąż | |
| Dzieci | |
Życiorys edytuj
Córka wielkiego księcia kijowskiego - Jarosława Mądrego i szwedzkiej królewny - Ingegardy, a tym samym siostrą m.in. francuskiej królowej Anny Jarosławówny i norweskiej królowej Elżbiety Jarosławówny. Około 1038 roku poślubiła księcia Andrzeja Węgierskiego, który osiadł w Kijowie po tym jak jego ojciec Vazul wziął udział w nieudanym zamachu na króla Węgier Stefana I. Ok. 1040 roku Anastazja urodziła córkę - Adelajdę. W 1046r. jej mąż wrócił na Węgry i wstąpił na tron po pokonaniu króla Piotra Orseolo. Anastazja podążyła za mężem do królestwa, gdzie to prawdopodobnie ona namówiła go, aby w Tihany urządził ławrę dla pustelników przybyłych na Węgry z Rusi Kijowskiej.
Para królewska nie miała syna aż do 1053 roku, kiedy królowa Anastazja urodziła Salomona. Jednak narodziny i późniejsza koronacja Salomona spowodowały ostry konflikt między królem Andrzejem I a jego młodszym bratem, księciem Belą, który wcześniej był następny w kolejce do tronu. Kiedy w 1060 roku książę Bela powstał w otwartym buncie przeciwko królowi Andrzejowi, król wysłał swoją żonę i dzieci na dwór margrabiego Austrii, Adalberta I. Król Andrzej został pokonany i wkrótce potem zmarł, a jego brat został koronowany na króla 6 grudnia 1060.
Anastazja zwróciła się o pomoc do króla Niemiec Henryka IV Salickiego, którego siostra Judyta została zaręczona z Salomonem w 1058 r. Zanim wojska niemieckie zdążyły wkroczyć jednak na Węgry, by udzielić pomocy Salomonowi, król Bela I zmarł (11 września 1063 r.), a jego synowie Gejza, Władysław i Lambert uciekli do Polski.
Dziesięcioletni Salomon został koronowany 27 września 1063 r. Z okazji koronacji syna, Anastazja podarowała księciu Bawarii i dowódcy wojsk niemieckich Ottonowi II rzekomy miecz Attyli. W latach 1060-1073 król Salomon rządził swoim królestwem we współpracy z kuzynami, książętami Gejzą, Władysławem i Lambertem, którzy powrócili na Węgry i zaakceptowali jego władzę. Jednak w 1074 zbuntowali się przeciwko niemu i 14 marca 1074 r. pokonali go. Król Salomon uciekł na zachodnie granice Węgier, gdzie zdołał utrzymać swoje panowanie tylko nad hrabstwami Moson i Pozsony.
Anastazja podążyła za Salomonem, jednak ich relacje zaczęły się pogarszać. Przeprowadziła się więc do opactwa Admont w Styrii, gdzie mieszkała jako zakonnica aż do śmierci. Została pochowana w opactwie.
Drzewo Genealogiczne edytuj
| 4. Włodzimierz I Wielki | ||||||
| 2. Jarosław I Mądry | ||||||
| 5. Rogneda | ||||||
| 1. Anastazja Jarosławówna | ||||||
| 6. Olof Skötkonung | ||||||
| 3. Ingegerda Szwedzka | ||||||
| 7. Astryda Obodrycka | ||||||
Bibliografia edytuj
- Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 21 i 84.
- Kristó, Gyula – Makk, Ferenc: Az Árpád-ház uralkodói (IPC Könyvek, 1996)
- Korai Magyar Történeti Lexikon (9–14. század), főszerkesztő: Kristó, Gyula, szerkesztők: Engel, Pál és Makk, Ferenc (Akadémiai Kiadó, Budapeszt, 1994)
- Magyarország Történeti Kronológiája I. – A kezdetektől 1526-ig, főszerkesztő: Benda, Kálmán (Akadémiai Kiadó, Budapeszt, 1981)