Andrzej Dyrcz
Andrzej Dyrcz (ur. 9 stycznia 1933 w Cieszynie) – polski ekolog i ornitolog, profesor nauk przyrodniczych, w latach 1975–2003 kierownik Zakładu Ekologii Ptaków Uniwersytetu Wrocławskiego.
| Data i miejsce urodzenia |
9 stycznia 1933 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Tytuł naukowy |
profesor |
| Alma Mater |
Uniwersytet Wrocławski |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
W latach 1950–1953 studiował biologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie w 1955 uzyskał tytuł magistra. Również na Uniwersytecie Wrocławskim uzyskał stopień doktora (1960) i doktora habilitowanego (1969). W 1982 otrzymał tytuł profesora nauk przyrodniczych[1]. Obecnie jest emerytowanym profesorem i wolontariuszem na Uniwersytecie Wrocławskim[2].
Jego dorobek naukowy dotyczy biologii, ekologii, ekologii behawioralnej i faunistyki ptaków. W latach 1968-1980 zorganizował i prowadził pionierskie, zespołowe badania nad awifauną torfowisk Kotliny Biebrzańskiej i Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, które przyczyniły się do objęcia ochroną tych terenów[3]. Często cytowane były jego publikacje dotyczące systemów rozrodczych dwóch gatunków ptaków (trzciniak i wodniczka) związanych ze środowiskiem wód i bagien.
Prowadził badania ornitologiczne zakończone publikacjami na jeziorach Szwajcarii (stypendium Schweizerische Vogelwarte - 1973, 1974 i 1975), w Panamie (stypendia Smithsonian Institution; 1979, 1998 i 1999), peruwiańskiej Amazonii (1985/1986), Papui-Nowej Gwinei (stypendium Christensen Research Institute z siedzibą w Oxfordzie, 1990), w Japonii (stypendium Public Work Research Institute - 1996) i Ekwadorze (Yanayacu Biological Station & Center of Creative Studies, 2007, 2008, 2009)[4][1]. Odbył staże naukowe w Vogelwarte Radolfzell i na Uniwersytecie w Heidelbergu (stypendia Deutsche Forschungsgemeinschaft – 1999 i 2002).
Zorganizował Zakład Ekologii Ptaków Uniwersytetu Wrocławskiego i kierował nim przez 28 lat (1975-2003). W r. 1982 powołał do życia czasopismo (roczniki) Ptaki Śląska, którego redaktorem jest do dzisiaj[5]. Wypromował 10 doktorów i kilkudziesięciu magistrów. Brał udział w tworzeniu Biebrzańskiego Parku Narodowego; w latach 2001-2004 był przewodniczącym Rady Naukowej tego Parku. Był członkiem korespondentem (z wyboru) British Ornithologists’ Union. Członek honorowy Polskiego Towarzystwa Zoologów, Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków i Śląskiego Towarzystwa Ornitologicznego.
Publikacje edytuj
Jego dorobek naukowy obejmuje 248 publikacji głównie związanych z ornitologią[2]. Jest współautorem monografii faunistycznej Ptaki Śląska (1991) oraz książki Ostoje ptaków w Polsce (1994), a także autorem monografii Wodniczka (2020) i Trzciniak (2021), autorem podręcznika Biologia ptaków, który ukazał się w roku 2023 oraz książki autobiograficznej Wśród ptaków i ludzi (2015)[6]. Poza tym jest autorem rozdziału Ptaki w wielotomowym dziele Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków[7] i współautorem w 11 tomie Handbook of the Birds of the World.
Odznaczenia edytuj
W 2003 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[8].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Prof. Andrzej Dyrcz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2016-12-26].[martwy link]
- ↑ a b Andrzej Dyrcz [online], zeb.uni.wroc.pl [dostęp 2023-11-05] (pol.).
- ↑ Andrzej Dyrcz, Wśród ptaków i ludzi, 2015, s. 82-86, ISBN 978-83-61764-42-7.
- ↑ Andrzej Dyrcz. Uniwersytet Wrocławski. [dostęp 2016-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 kwietnia 2017)].
- ↑ Ptaki Śląska - Birds of Silesia [online], ptakislaska.pl [dostęp 2023-11-05].
- ↑ Andrzej Dyrcz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-11-05] (pol.).
- ↑ Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk - Fauna Polski vol. 4 kręgowce - Charakterystyka i wykaz gatunków [online], miiz.waw.pl [dostęp 2023-11-05].
- ↑ M.P. z 2003 r. nr 55, poz. 863.