Aniela Walewska
Aniela Walewska, z domu Kuszel, ps. „Wanda Odrowąż”, „Bożenna” (ur. 1826, zm. 25 sierpnia 1873) – polska pisarka, autorka wspomnień.
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki |
literatura |
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
|
Kilka chwil we Włoszech w latach 1847 i 1848 | |
Życiorys edytuj
Urodziła się w 1826 roku[1], pochodziła z Krakowa[2]. Jej rodzicami byli pułkownik Wojska Polskiego Antoni Kuszel i Teresa z de Rivière Załuskich[3]. Wyszła za mąż za hrabiego Stanisława Walewskiego[3].
Posługiwała się pseudonimami „Wanda Odrowąż” i „Bożenna”[2][4]. Między styczniem 1847 roku a majem 1848 roku odbyła podróż po Włoszech, prawdopodobnie po części, by wyjechać z Galicji po klęsce powstania krakowskiego[2]. Brała udział w miejscowym życiu kulturalnym, utrzymując jednocześnie mocne więzi z polskim środowiskiem[5]. Na podstawie swoich doświadczeń opublikowała w 1850 roku wspomnienia Kilka chwil we Włoszech w latach 1847 i 1848[2], które są znaczącym źródłem wiedzy na temat pobytu Adama Mickiewicza w Rzymie[6]. Choć Walewska skupiła się na opisywaniu swoich wrażeń estetycznych, poświęcając wiele miejsca włoskiej przyrodzie i sztuce, na drugim planie wyraźnie zarysował się obraz gorącej atmosfery politycznej we Włoszech, którą autorka wyczuwała np. w kuluarach teatrów[5]. Jednocześnie, pomimo licznych atrakcji czasu podróży, Walewska wracała myślami do trudnej sytuacji ojczyzny[2].
Jej następne dzieło Stefania. Powieść dzisiejsza (1853)[2] zostało ostro skrytykowane na łamach „Gazety Warszawskiej”, a w obronę wziął je redaktor dziennika „Czas”[7]. Pozytywnie o powieści wypowiedzieli się Antoni Jaksa-Marcinkowski i Józef Ignacy Kraszewski[7].
Zmarła 25 sierpnia 1873 roku[3][8], pochowano ją na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[8].
Twórczość edytuj
- 1850: Kilka chwil we Włoszech w latach 1847 i 1848[4]
- 1853: Stefania. Powieść dzisiejsza[2]
- 1854: Franciszek Seraficki i poeci włoscy z jego szkoły – streszczenie książki Les poètes franciscains en Italie au treizième siécle Antoine’a-Frédérica Ozanama[4]
- 1857: Anna Rozycka – książka wydana w Paryżu, po francusku[9]
- 1862: Uprzedzenia. Powieść oryginalna[2]
- 1906: Dwa szkice. Nie zginie; Nad siły[10]
Przypisy edytuj
- ↑ Aniela Marianna Tekla Kolumna Walewska (Kuszel h. Drogosław) [online], geni_family_tree [dostęp 2021-03-13] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Katarzyna Król, Apeniny we wspomnieniach Anieli Walewskiej, „Góry – Literatura – Kultura”, 13, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2019, s. 334, 336, ISSN 2084-4107.
- ↑ a b c Nekrologia, „Kurier Codzienny”, 9 (191), 1873 [dostęp 2021-03-13].
- ↑ a b c Kuszel (Aniela), [w:] Encyklopedyja powszechna, t. 16, Nakład, druk i własność S. Orgelbranda, 1864, s. 528 (pol.).
- ↑ a b Patriotki w teatrze – Bogusława Mańkowska i Aniela Walewska, [w:] Maria Berkan-Jabłońska, Weredyczki, sawantki, marzycielki, damy... W kręgu kobiecego romantyzmu. Studia i szkice z kultury literackiej kobiet okresu międzypowstaniowego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019, s. 38–41, ISBN 83-8142-298-1.
- ↑ Andrzej Litwornia, "Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze okresu romantyzmu (1800-1850)", Olga Płaszczewska, Kraków 2003 : [recenzja], „Pamiętnik Literacki”, 96 (4), 2005, s. 260.
- ↑ a b Panna Kuszel Aniela, [w:] Biblioteka Warszawska, t. 1, A. Krasiński, 1860, s. 641 (pol.).
- ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: ANIELA WALEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-03-13].
- ↑ Anna Rozycka [online], Katalogi Biblioteki Narodowej [dostęp 2021-03-13] (pol.).
- ↑ Dwa szkice [online], Katalogi Biblioteki Narodowej [dostęp 2021-03-13] (pol.).