Anna Żarnowska

polska historyczka

Anna Maria Żarnowska, z domu Rozwadowska (ur. 28 czerwca 1931 w Warszawie, zm. 9 czerwca 2007 tamże) – historyk, badaczka historii polskiego ruchu robotniczego i historii kobiet, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Anna Żarnowska
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

28 czerwca 1931
Warszawa

Data i miejsce śmierci

9 czerwca 2007
Warszawa

profesor nauk humanistycznych
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1962
Uniwersytet Warszawski

Habilitacja

1973
Uniwersytet Warszawski

Profesura

1985

Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Anny i Janusza Żarnowskich na cmentarzu Bródnowskim

Życiorys edytuj

Magisterium na Uniwersytecie Warszawskim uzyskała w 1954. Stopień naukowy doktora uzyskała 27 listopada 1962 na podstawie rozprawy pt. Kształtowanie się lewicowego nurtu i rozłam w PPS (1904–1906) napisanej pod kierunkiem Żanny Kormanowej. Habilitacja w 1973. Od 1985 posiadała tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a od 1995 zajmowała stanowisko profesora zwyczajnego UW[1].

Od 1948 do 1953 była członkiem Związku Młodzieży Polskiej, a od 1953 należała do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[2]. Była organizatorem grupy partyjnej POP PZPR na Uniwersytecie Warszawskim[2]. W latach 1951–1952 pracowała jako sekretarz w Katedrze Historii Polski Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR, w 1954 była pracownikiem naukowym w Zakładzie Historii Partii, a od 1954 do 1958 była aspirantką w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR[3]. Od 1966 przewodnicząca Komisji Historii Kobiet przy Polskim Komitecie Nauk Historycznych, od 1986 kierownik Zespołu/Katedry Historii Społecznej Polski XIX i XX w. na tle porównawczym, od 1989 kierownik projektu badawczego „Społeczno-kulturowa historia kobiet w Polsce w XIX i XX w.”; redaktor naukowy (wraz z Andrzejem Szwarcem) serii studiów pt. Kobieta i... Członek Rady Naukowej International Conference of Labour and Social History (ITH) w Wiedniu od 1990, wiceprzewodnicząca Rady od 1997, przedstawicielka UW w ITH od 1976. Była żoną historyka, profesora Janusza Żarnowskiego.

Była odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[4]. Pochowana 15 czerwca na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 20P-5-13)[5].

Uczniowie edytuj

Do jej uczniów należą: Irena Kępa, Jarosław Paskudzki, Andrzej Stawarz, Andrzej Tusiński, Adrian Zandberg.

Najważniejsze publikacje edytuj

  • Geneza rozłamu w Polskiej Partii Socjalistycznej (1904–1906) (1965);
  • Klasa robotnicza Królestwa Polskiego (1870–1914) (1974);
  • Robotnicy Warszawy na przełomie XIX/XX wieku (1985);
  • Wokół tradycji kultury robotniczej w Polsce (przed 1939) (1986, red. naukowy i współautorka);
  • Seria Kobieta i...:
    • tom I: Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX wieku (1990);
    • tom II: Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w., części 1–2 (1992);
    • tom III: Kobieta i świat polityki, części 1–2 [XIX i XX w.] (1994–1996);
    • tom IV: Kobieta i kultura – wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej (wiek XIX–XX) (1996);
    • tom V: Kobieta i kultura życia codziennego. Wiek XIX i XX (1997);
    • tom VI: Kobieta i praca w XIX i XX w. (2000);
    • tom VII: Kobieta i kultura czasu wolnego (XIX i XX w.) (2001);
    • tom VIII: Kobieta i małżeństwo. Wiek XIX–XX (2004);
  • Religion und Politics: Polish Workers c. 1900, [w:] „Social History” 1991, s. 299–316;
  • Równe prawa i nierówne szanse – kobiety w Polsce międzywojennej (2000, red. naukowa i współautorka);
  • Workers, Women and Social Change in Poland, 1870–1939, Ashgate 2004.

Przypisy edytuj

  1. Tadeusz Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007, s. 304, przyp. 192, ISBN 978-83-235-0318-7.
  2. a b Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-02-19].
  3. Szymon Brzeziński, Krzysztof Fudalej, Pracownicy naukowo-dydaktyczni Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930-2010. Słownik biograficzny, Warszawa 2012, s. 136.
  4. POSTANOWIENIE PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 12 września 2003 r. o nadaniu orderów – Metryka – Baza aktów prawnych – INFOR.pl – portal księgowych [online], www.infor.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-06] (ang.).
  5. Zmarł profesor Janusz Żarnowski. ihpan.edu.pl. [dostęp 2019-05-19].

Bibliografia edytuj

  • biogram na stronie IHUW. historiaspoleczna.uw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-24)].
  • Anna Żarnowska – wykaz publikacji w LitDok Bibliografia Historii Europy Środkowo-wschodniej, Herder-Institut (Marburg)
  • Kto jest kim w Polsce, edycja IV (zespół redakcyjny Beata Cynkier i inni), Warszawa 2001, s. 1100–1101.
  • Tadeusz Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2007, s. 304, przyp. 192.