Anna Hyde (ang. Anne; ur. 12 marca 1637 w Cranbourne Lodge w Windsorze, zm. 31 marca 1671 w Pałacu św. Jakuba w Westminsterze) – księżna Yorku i Albany jako pierwsza żona Jakuba Stuarta (późniejszego króla Anglii i Szkocji, Jakuba II). Miała z nim ośmioro dzieci, spośród których tylko dwie córki dożyły dorosłości – były to dwie przyszłe królowe Anglii i SzkocjiMaria II oraz Anna Stuart.

Anna Hyde
Anne
Ilustracja
Wizerunek herbu
Księżna Yorku
Okres

od 1660
do 1671

Jako żona

Jakuba Stuarta

Następczyni

Maria z Modeny

Dane biograficzne
Dynastia

Stuartowie
(poprzez małżeństwo)

Data i miejsce urodzenia

12 marca 1637
Windsor

Data i miejsce śmierci

31 marca 1671
Westminster

Przyczyna śmierci

rak piersi

Data pogrzebu

5 kwietnia 1671

Miejsce spoczynku

Opactwo Westminsterskie,
Londyn

Ojciec

Edward Hyde

Matka

Frances Aylesbury

Rodzeństwo

Henry
Laurence
Edward
James
Frances

Małżeństwo

Jakub II Stuart

Dzieci

Karol
Maria
Jakub
Anna
Karol
Edgar
Henryka
Katarzyna

Życiorys edytuj

Urodziła się 12 marca 1637 roku jako najstarsza córka Edwarda Hyde’a, hrabiego Clarendon (1608–1674), oraz jego drugiej żony – Frances Aylesbury (1617–1667). Dziewczynka otrzymała imię Anna (ang. Anne) na cześć pierwszej żony ojca, Anny Ayliffe.

Życie Anny sprzed 1649 roku jest przedmiotem spekulacji historyków, z racji braku wielu źródeł historycznych. W 1649 roku doszło do egzekucji króla Karola I Stuarta, przez co rodzina Hyde zmuszona była opuścić ojczyznę – ojciec Anny był bowiem jednym z doradców zmarłego monarchy. Rodzina udała się do Holandii, gdzie księżna Oranii udzielała schronienia wielu angielskim uciekinierom. W trakcie pobytu w Holandii Anna stała się damą dworu księżnej Oranii i zdobywała sympatię wśród wielu ludzi, głównie dzięki swojej atrakcyjności. Ostatecznie zakochał się w niej sam młodszy syn zdetronizowanego króla, Jakub Stuart. Mężczyzna obiecał Annie, że ożeni się z nią – nawet wbrew woli jej ojca. Para została zmuszona do małżeństwa, gdy Anna w 1660 roku zaszła w ciążę. Ceremonia zaślubin odbyła się już po przywróceniu monarchii – w maju 1660 roku. Miała miejsce 3 września 1660 roku w Londynie.

Pierwsze dziecko Anny i Jakuba przyszło na świat w dwa miesiące po ślubie pary[1]. Łącznie kobieta urodziła mężowi ośmioro dzieci:

  • Karol (ur. 22 października 1660, zm. 5 maja 1661) – książę Cambridge.
  • Maria II (ur. 30 kwietnia 1662, zm. 28 grudnia 1694).
  • Jakub (ur. 12 lipca 1663, zm. 20 czerwca 1667) – książę Cambridge.
  • Anna (ur. 6 lutego 1665, zm. 1 sierpnia 1714).
  • Karol (ur. 4 lipca 1666, zm. 22 maja 1667).
  • Edgar (ur. 14 września 1667, zm. 8 czerwca 1671) – książę Cambridge.
  • Henryka (ur. 13 stycznia 1669, zm. 15 listopada 1669).
  • Katarzyna (ur. 9 lutego 1671, zm. 5 grudnia 1671).

Mimo ślubu, który został zawarty z miłości, jaka łączyła Annę i Jakuba, mężczyzna nie był wiernym mężem. Jego kochanką była m.in. Arabella Churchill, z którą doczekał się czworga nieślubnych dzieci, w tym Jakuba FitzJames (1. księcia Berwick).

W późniejszym życiu księżna Yorku przeszła sekretnie na katolicyzm, co oburzyło anglikańską rodzinę. Król Karol II (brat Jakuba) nakazał jednak wyraźnie, aby dzieci pary zostały wychowane w wierze protestanckiej. Po śmierci Anny jej mąż ożenił się po raz drugi, z katoliczką, Marią z Modeny, i miał z nią oczekiwanego syna – Jakuba Franciszka Edwarda, który jednakże nie został królem. Zamiast niego na tronie angielskim i szkockim zasiadły jego dwie córki z pierwszego małżeństwa, dzieci Anny – Maria i Anna[2].

Księżna Yorku i Albany zmarła 31 marca 1671 roku na raka piersi. Została pochowana 5 kwietnia 1671 roku w Opactwie Westmisterskim.

Anna była ostatnią Angielką, która wyszła za mąż za następcę tronu angielskiego do Diany Spencer, która w 1981 roku poślubiła Karola, księcia Walii (późniejszego króla Wielkiej Brytanii, Karola III).

 
Anna Hyde z mężem i córkami – Marią (z lewej) i Anną (z prawej), w tle Zamek w Windsorze, Peter Lely, ok. 1670

Przypisy edytuj

  1. Sasha, Almost-Queens: Anne Hyde: Mother of Two Queens-Regnant [online], The Royal Women, 12 marca 2022 [dostęp 2022-10-02] (ang.).
  2. Philip Mould | Historical Portraits | Duchess of York | Sir Peter Lely | Item Details [online], historicalportraits.com [dostęp 2022-10-02].